Cô gái mặc áo dài đọc sách dưới mưa để... xin chữ

Thấy bóng áo dài trên phố, đeo cánh, đội bánh mỳ, ít ai hiểu được ý nghĩa vô cùng sâu xa của hành động này. Tác giả Ly Hoàng Ly đã có những lý giải hết sức... trừu tượng.

06/08/2015 15:23

Gần đây, hình ảnh cô gái mặc áo dài trắng, đeo cánh thiên thần nằm co ro dưới gốc cây trên đường Tràng Thi (Hà Nội) khiến cho nhiều người không khỏi tò mò và thắc mắc về hành động kì lạ này.

Thực chất, cô gái trong tà áo dài mỏng tang, đi xe đạp trắng, đội chiếc mũ kì lạ này chính là nhà thơ Ly Hoàng Ly (sinh năm 1975, Hà Nội). Đây là một phần trình diễn nghệ thuật đương đại do Nhà Sàn Collective cộng tác với hai nghệ sỹ Ly Hoàng Ly và Tuấn Mami để thực hiện.

Nhà thơ Ly Hoàng Ly giải thích về tác phẩm nghệ thuật có tựa đề "Xin chữ cho chữ" của mình: "Tác phẩm kéo dài liên tục 9 tiếng và được diễn ra vào ngày 2/8 vừa qua. Để thể hiện được tác phẩm này, người nghệ sỹ đã phải sử dụng ngôn ngữ hình thể, tiếng nói và hành động kết hợp nhuần nhuyễn, hòa quyện vào cuộc sống hằng ngày của con người. Đó là một cuộc trải nghiệm thực tế với mong muốn tìm về hình ảnh của quá khứ bằng chân dung và phản ứng của những người đương thời mà nghệ sỹ gặp gỡ ngẫu nhiên trên đường".

Nhà thơ Ly Hoàng Ly, người thể hiện hình ảnh cô gái mặc áo dài trắng gây xôn xao dư luận những ngày vừa qua

Nhà thơ Ly Hoàng Ly cho biết thêm: "Bản thân tôi và các nghệ sỹ phải tự đưa mình vào vấn về ranh giới mơ hồ giữa mộng mị, ảo ảnh và đời thường, giữa diễn và thật".

Trong tác phẩm này, nhà thơ Ly Hoàng Ly đã mặc một chiếc áo dài bằng thứ lụa đắt tiền, gợi hình ảnh thiếu nữ thị thành mộng mơ. Hành trang của cô gái gồm một chiếc mũ rộng vành làm bằng bánh mì, đôi cánh trắng mọc ngược, chiếc xe đạp bọc giấy bản trắng, giỏ xe chở gối và chăn trắng, cùng một quyển sách có bìa đỏ mận. Đó là tuyển tập những áng cổ văn bất hủ của Việt Nam, trong đó có bài Bình Ngô Đại Cáo.

Nữ nhà thơ hóa thân thành thiếu nữ Hà thành mộng mơ

Cô kể lại hành trình thể hiện tác phẩm của mình: “Đúng 12 giờ trưa ngày 2 tháng 8, tôi bắt đầu hành trình của mình từ một căn phòng ở nhà số 14 Đường Thành, Hà Nội, nơi tôi sinh ra. Trời mưa to khiến tôi phải tìm cách bọc ni-lông chiếc bánh mì trên đầu cho bánh khỏi mủn ra. Tôi cũng định phủ mình bằng vải ni-lông để che mưa, nhưng mớ ni-lông quá lùng nhùng, khiến tôi không thể thẩm thấu và quyện mình vào bức tranh cuộc sống, tôi bèn vo nó lại. Vô hình chung, tấm ni-lông tôi định dùng để che mưa, lại trở thành một mớ vướng víu mà tôi phải chở theo trong suốt hành trình. Việc đạp xe trong mưa trở nên khó khăn vì tôi luôn gắng giữ cho chiếc bánh mì trên đầu - thức ăn của tôi - không ướt.

Trên đường đi, thi thoảng tôi ngắt bánh mì trên đầu ăn, thi thoảng tôi kê gối vào gốc cây, trùm chăn nằm đọc Bình Ngô Đại Cáo dưới mưa gió. Chăn gối của tôi sũng nước mưa, nước cống và đất cát. Tôi cũng đọc bài Cáo đó và giới thiệu cho những người bán rau quả, bảo vệ, nhân viên cửa hàng thuốc, công nhân, lao công, người đổ rác, các cụ già, trẻ em, thanh niên… Có những người rất vui khi nghe tôi đọc tác phẩm này. Có người chủ động đến hỏi thăm và hăng hái đọc to những câu thơ trong bài Cáo. Có những người lảng tránh, thậm chí xua đuổi tôi.

Nhưng, điều mấu chốt trong hành trình của tôi là đi xin chữ. Người Việt Nam có tục đi xin chữ thánh hiền, xin chữ thầy đồ, xin chữ những bậc trí giả. Còn tôi đi xin từng chữ của những người tôi gặp trên đường – những chữ mà họ thích và lọc ra trong bài Bình Ngô Đại Cáo”.

Có thể nói, việc hình ảnh một cô gái xuất hiện trong bộ đồ kì lạ giữa trời mưa gió khiến không ít người hiểu nhầm. Bỏ qua tất cả, người nghệ sỹ hóa thân vào nhân vật và vẫn miệt mài với công việc xin chữ và cho chữ.

Có những người hào phóng cho cô hơn một chữ. Có những người ngượng ngùng bảo chưa ai xin chữ họ bao giờ và chữ họ rất xấu. Có những người không biết chữ để mà cho cô. Có những người cho cô chữ bằng cách đọc chứ không viết, bảo rằng họ không biết viết. Có những người đọc rất chậm, phát âm sai nhưng vẫn kiên trì cố gắng đọc cả một đoạn thơ cho cô nghe, sau đó mới nắn nót cho cô chữ.

Đi được một đoạn, cô gái dừng lại thản nhiên nằm xuống bên vỉa hè nhâm nhi tập Bình Ngô Đại Cáo dưới trời mưa gió

Nữ nhà thơ cũng cho biết: “Sau khi xin chữ, tất cả những chữ tôi xin và được cho, tôi đều gắn hoặc đề nghị người cho chữ gắn lên tấm chăn trắng. Rồi tôi và những người tương tác sẽ cùng nhau thị giác hoá những mảng bám rời rạc của lịch sử và ký ức, của nhớ và quên lãng, của hồi nhớ lại và hình thành trí nhớ mới, cùng những khoảng nhận thức trắng xoá, bằng tấm chăn này”.

Theo nhà thơ, tác phẩm trình diễn này cũng có thể được coi là một cuộc khảo sát về lịch sử. "Có một vài điều cốt yếu mà dù ta có thể quên nhưng nhắc lại là nhớ ngay, hoặc có những điều ta chưa bao giờ biết đến, nhưng nghe nói tới thì tưởng như quen thuộc như gắn trong máu tim ta rồi" - người nghệ sỹ nói.

Đối với người nghệ sỹ, những con chữ trên tấm chăn là một ví dụ về phiên bản lời mới tinh và cấu trúc hình dạng biến đổi của tác phẩm Bình Ngô Đại Cáo trong xã hội Việt Nam hiện nay.

“Toàn bộ quá trình này của nghệ sỹ cùng nhóm hỗ trợ được live stream online với chủ ý sẻ chia mọi nguyên liệu chi tiết của cuộc trình diễn, không cắt gọt chỉnh sửa, phơi bày tất cả 9 tiếng nghệ thuật: hoà vào – văng ra khỏi – hoà vào cuộc sống, lúc nhoè lúc sắc”, nhà thơ Hoàng Ly cho biết thêm.

Có thể nói, loại hình nghệ thuật này còn khá mới mẻ ở nước ta. Nữ nhà thơ và các đồng nghiệp của mình đang khởi tạo một nguồn gió mới vào con đường nghệ thuật nước nhà.

CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM: Bà mẹ đánh con không thương tiếc

TIN LIÊN QUAN