Câu hỏi: Chào bác sĩ, tôi có một số thắc mắc như sau mong bác sĩ giải đáp giúp:
- Câu hỏi 1: Vợ tôi thường có kinh nguyệt không đều có khi sớm hoặc có khi trễ. Tôi đi làm xa về thăm vợ vài lần. Tháng trước vợ chồng tôi quan hệ tình dục đột xuất nên có sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp. Sau vài ngày thì vợ tôi có kinh nguyệt và sớm hơn 5 ngày tính từ kỳ kinh trước (đó là vào ngày 29/12/2016). Sau gần nửa tháng tiếp theo thì vợ chồng tôi quan hệ, dùng bao cao su nhưng sơ ý làm bao cao su bị rách và có sử dụng tiếp thuốc tránh thai khẩn cấp. Vậy bác sĩ cho hỏi việc uống thuốc tránh thai khẩn cấp lần 2 này có phát huy tác dụng không? Và tác dụng của việc này là bao nhiêu phần trăm?
- Câu hỏi 2: Tôi chưa hiểu thế nào là dùng thuốc tránh thai khẩn cấp không quá 2 lần trong 1 tháng? 1 tháng được hiểu theo kiểu là tháng chu kỳ kinh nguyệt hay là tháng của năm. Cái này nhiều bài viết chưa nói cụ thể. Ví dụ ngày 1/1/2017 tôi dùng thuốc tránh thai khẩn cấp tới ngày 14/1/2017 tôi dùng tiếp 1 viên nữa. Sau đó ngày 1/2/2017 tôi dùng nữa, tiếp tục ngày 14/2/2017 tôi lại dùng. Như vậy đây có phải là minh họa cho việc 1 tháng dùng không quá 2 viên không.
Tôi biết việc dùng thuốc tránh thai khẩn cấp như việc tránh thai lâu dài khác là không tốt, nhưng để hiểu rõ thêm về việc tránh thai bằng thuốc tránh thai khẩn cấp thì kính mong bác sĩ tư vấn cặn kẽ hơn ạ.
Cảm ơn bác sĩ.
Ảnh minh họa
Bác sĩ Tiin trả lời:
Rất chia sẻ với gia đình bạn, bạn làm việc xa, không ở nhà thường xuyên, vợ bạn kinh nguyệt lại không đều, việc áp dụng các biện pháp tránh thai có nhiều khó khăn, ảnh hưởng đến chất lượng của quan hệ tình dục, không muốn để vợ có thai ngoài ý muốn, sợ ảnh hưởng đến sức khỏe của vợ.
Tôi không rõ vợ bạn bao nhiêu tuổi? Các bạn còn có nhu cầu sinh con nữa không? Các bạn đã áp dụng biện pháp tránh thai nào rồi? Tác dụng ra sao? Tình hình sức khỏe của bạn ấy thế nào? Có bệnh mãn tính gì không?... Những vấn đề này cũng rất quan trọng để bác sỹ tư vấn sử dụng biện pháp tránh thai.
Nếu vợ bạn đang trong độ tuổi sinh đẻ (dưới 35 tuổi), có nhiều cách để tránh thai ngoài ý muốn khi có quan hệ tình dục. Vợ bạn có thể dùng dụng cụ tử cung tránh thai (đặt vòng), thuốc nội tiết tránh thai (dạng uống, tiêm, miếng dán tránh thai), tính ngày an toàn theo vòng kinh. Bạn có thể dùng bao cao su, xuất tinh ngoài âm đạo. Mỗi phương pháp đều có ưu điểm và nhược điểm. Việc lựa chọn biện pháp nào an toàn nhất cần có sự thăm khám, tư vấn của bác sĩ sản phụ khoa.
Thuốc tránh thai khẩn cấp cũng được sử dụng để không có thai ngoài ý muốn khi quan hệ tình dục không an toàn. Thuốc tránh thai khẩn cấp cũng có nhiều loại với các thành phần hormone nội tiết tố sinh dục và hàm lượng khác nhau.
Thuốc tránh thai khẩn cấp có tác dụng làm thay đổi cấu trúc nội mạc tử cung không thích hợp cho trứng làm tổ. Thuốc cũng có tác dụng làm đặc quánh chất nhầy cổ tử cung ngăn cản tinh trùng xâm nhập vào buồng tử cung. Thuốc còn có tác dụng ức chế phóng noãn. Thuốc có tác dụng phụ gây buồn nôn, đau đầu, chóng mặt, rong kinh, rong huyết. Thuốc cũng chỉ có tác dụng bảo vệ 75%, càng dùng nhiều tác dụng càng giảm. Thuốc chỉ có tác dụng cho mỗi lần quan hệ tình dục. Dùng thuốc phải đúng hướng dẫn của nhà sản xuất.
Chính vì thuốc tránh thai khẩn cấp có nhiều tác dụng không có lợi cho sức khỏe của người phụ nữ nên được khuyến cáo không nên coi như biện pháp tránh thai thông thường, không sử dụng thường xuyên (không dùng quá 2 lần trong một chu kỳ kinh nguyệt), không nên tự ý mua thuốc về dùng.
Trường hợp của vợ bạn nên cân nhắc khi sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp. Không biết vòng kinh của vợ bạn thất thường (lúc ngắn lúc dài) hay do tác dụng phụ của thuốc mà vòng kinh sớm 5 ngày so với vòng kinh trước. Hiệu quả sử dụng thuốc tránh thai khẩn cấp phụ thuộc vào thời điểm uống thuốc (sau khi quan hệ tình dục, thuốc được uống càng sớm càng tốt), uống đúng, đủ liều, thuốc đảm bảo chất lượng. Thuốc chỉ có tác dụng bảo vệ 75%, vợ bạn càng dùng nhiều hiệu quả càng giảm, vì thế không thể trả lời bạn hiệu quả chính xác bao nhiêu phần trăm được. Hy vọng lần này các bạn sẽ 'thoát hiểm', vợ không có thai ngoài ý muốn.
Bạn bàn với vợ nên đến trung tâm chăm sóc sức khỏe sinh sản, phòng khám sản phụ khoa hoặc ra trạm y tế xã phường cũng được, bác sĩ sẽ thăm khám và tư vấn cho vợ biện pháp tránh thai an toàn, phù hợp nhất. Trong trường hợp 'bất khả kháng', vợ không áp dụng được biện pháp nào bạn nên nhận phần 'khó khăn' về mình (dùng bao cao su khi quan hệ tình dục) để an toàn cho vợ. Hạn chế dùng thuốc tránh thai khẩn cấp nhé.
Chúc các bạn lựa chọn được biện pháp tránh thai thích hợp nhất, vừa an toàn cho sức khỏe, vừa giữ gìn hạnh phúc gia đình.
Về câu hỏi thứ hai, thuốc tránh thai khẩn cấp được khuyến cáo không dùng quá 2 lần trong một chu kỳ kinh nguyệt bạn nhé. Thông thường nhiều phụ nữ có chu kỳ kinh nguyệt 28-30 ngày (1 tháng) nên khi tư vấn hay dùng là không dùng quá 2 lần trong 1 tháng, tháng này không phải là tháng theo thời gian của năm bạn nhé. Rất cám ơn bạn đã nhắc chúng tôi để tư vấn chính xác hơn.
Như trên đã chia sẻ với các bạn, cho dù được khuyến cáo không dùng quá 2 lần trong một chu kỳ kinh nguyệt, các bạn không nên áp dụng thường xuyên, không dùng thuốc tránh thai khẩn cấp như biện pháp tránh thai thông thường. Thuốc được dùng đúng như tên gọi, chỉ dùng trong các trường hợp 'khẩn cấp', khi có quan hệ tình dục đột xuất, khi dùng biện pháp tránh thai khác bị thất bại (bao cao su bị tuột, thủng, rách do không đảm bảo chất lượng hoặc kỹ thuật không đúng, xuất tinh trong âm đạo, vòng bị tuột). Thuốc còn được sử dụng khi bị hiếp dâm.
Thuốc không có tác dụng phòng tránh các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Phụ nữ có bệnh lý tim mạch, rối loạn chuyển hóa (tăng lipid máu, tiểu đường), bệnh lý gan, tuyến giáp, u xơ tử cung, ung thư… không nên dùng thuốc tránh thai khẩn cấp. Thuốc dùng lâu có thể ảnh hưởng đến phóng noãn, nội mạc tử cung, chất nhầy cổ tử cung. Vì vậy không nên tự ý mua thuốc về dùng mà phải có chỉ định của bác sĩ sản phụ khoa bạn nhé.
Mọi thắc mắc về sức khỏe giới tính, bạn vui lòng gửi câu hỏi trực tiếp
TẠI ĐÂY hoặc gửi đến hòm thư bandoc@tiin.vn. Câu hỏi của bạn sẽ được
bác sĩ Tiin Hoàng Thúy Hải giải đáp vào thứ 3 và thứ 6 hàng tuần. (Nhớ là gửi thư bằng tiếng Việt có dấu bạn nhé!).