Giải mã những đụn cát quanh con mắt khổng lồ ở sa mạc Sahara

Các phi hành gia đã chụp được bức ảnh một hố va chạm hình con mắt ở sa mạc Sahara vào năm 2013. Theo các chuyên gia, cấu trúc này được bao quanh bởi những cồn cát có khả năng di chuyển hơn 30m mỗi năm.

01/12/2024 12:25

Cấu trúc Aorounga là một hố va chạm rộng 12,6 km nằm ở phía Đông Nam sa mạc Sahara tại phía Bắc Chad. Hố va chạm được tạo thành từ 2 vành đai khiến cấu trúc này vẻ ngoài giống như con mắt khổng lồ. Mỗi vành đai cao khoảng 100m so với mặt đất xung quanh nhưng đã bị xói mòn nghiêm trọng theo thời gian, tương tự như các hố va chạm cổ đại khác. Các chuyên gia nhận định các vành đai này có khả năng ban đầu còn cao hơn và rộng hơn.

Các chuyên gia tin rằng, cấu trúc Aorounga hình thành cách đây khoảng 345 triệu năm và có khả năng được tạo ra bởi một thiên thạch có đường kính khoảng 600m.

Một thiên thạch được gọi là tiểu hành tinh 'sát thủ thành phố', đã gây ra thiệt hại trên diện rộng khắp phía bắc châu Phi, thậm chí có thể gây ra các hiệu ứng khí hậu trên quy mô toàn cầu.

Theo Cục Khảo sát Địa chất của Mỹ, cấu trúc Aorounga cũng có một số đường tối chạy qua cả hai vành đai của nó, là các phần của các rặng núi lớn, được gọi là yardang. Những rặng núi này, có thể cao tới 30m so với mặt đất, trải dài trên các khu vực xung quanh trong hàng chục dặm.

Theo Đài quan sát Trái đất của NASA, trải qua thời gian, 5 cồn cát hình mũi tên này bị gió đẩy qua sa mạc và di chuyển theo hướng ngược lại với hướng của chúng.

Bằng cách so sánh vị trí của những đống cát trong các hình ảnh vệ tinh vào cuối năm 2003 so với năm 2013, các nhà nghiên cứu có thể tính toán chính xác chúng đã di chuyển xa như thế nào trong khoảng thời gian đó.

Cụ thể, 5 cồn cát (được đánh số từ 1 đến 5) lần lượt di chuyển được: 316m, 275m, 405m, 318m và 381m.

Những đụn cát di cư lớn nhất phù hợp với những gì chúng ta biết về cách những đụn cát này di chuyển. Trong khi đó, những đụn cát nhỏ hơn những đụn cát này có thể bị xé toạc trong vòng một thập kỷ.

Cồn cát Barchan từ lâu đã được biết đến là di chuyển qua sa mạc Sahara. Tuy nhiên, các nhà khoa học mới chỉ bắt đầu tìm hiểu chính xác chúng có thể di chuyển bao xa bằng cách theo dõi chuyển động của chúng thông qua hình ảnh vệ tinh.

Các nhà nghiên cứu hy vọng những khám phá này có thể được sử dụng để dự báo chuyển động của cát, có thể giúp giảm thiểu các vấn đề do cồn cát cản trở đường sá và ảnh hưởng tới đất nông nghiệp.