Chuyện lạ về nền văn minh lớn không dùng kim loại và bánh xe

Dù được coi là một nền văn minh vĩ đại bậc nhất ở châu Mỹ cổ xưa, các cư dân của nền văn minh này lại không hề sử dụng bánh xe và kim loại trong đời sống hàng ngày.

10/12/2024 06:40

Đó là nền văn minh Maya. Dù nổi tiếng với những thành tựu xuất sắc trong kiến trúc, thiên văn học, toán học, và chữ viết, người Maya lại không không sử dụng kim loại và bánh xe trong lao động và sản xuất. Có nhiều lý dan dẫn đến nghịch lý này. Ảnh: Pinterest.

1. Maya không sử dụng kim loại trong sản xuất công cụ. Trên thực tế, người Maya đã biết đến kim loại (như vàng, bạc, đồng) nhưng chúng chủ yếu được sử dụng để chế tác đồ trang sức và đồ nghệ thuật, chứ không phải công cụ lao động. Ảnh: Pinterest.

Lý do: Khu vực phân bố của nền văn mình Maya chủ yếu nằm ở rừng nhiệt đới Trung Mỹ, nơi khó khai thác và chế luyện quặng kim loại. Ảnh: Pinterest.

Thay vì kim loại, cư dân Maya sử dụng các công cụ bằng đá, gỗ, và vỏ sò, những vật liệu dễ tìm, để chế tác. Các công cụ này đủ hiệu quả trong môi trường sống của họ. Ảnh: Pinterest.

2. Người maya không sử dụng bánh xe trong sản xuất và giao thông. Trên thực tế, người Maya có biết đến bánh xe. Điều này được chứng minh qua các đồ chơi nhỏ hình động vật có bánh xe được tìm thấy trong các di chỉ khảo cổ. Ảnh: Pinterest.

Tuy nhiên, bánh xe không được cư dân Maya áp dụng trong các lĩnh vực thực tiễn như giao thông hay sản xuất. Một lý do quan trọng dẫn đến điều này là địa hình không thuận lợi. Ảnh: Pinterest.

Khu vực sinh sống của người Maya chủ yếu là rừng núi và không có mạng lưới đường bằng phẳng. Bánh xe không phù hợp để vận chuyển trong điều kiện địa hình hiểm trở này. Ảnh: Pinterest.

Thay vì bánh xe, người Maya sử dụng sức người và động vật như lạc đà không bướu để vận chuyển hàng hóa. Đây là cách di chuyển hiệu quả ở địa hình đặc thù của khu vực. Ảnh: Pinterest.

3. Thành tựu vượt thời đại dù thiếu kim loại và bánh xe. Mặc dù không sử dụng kim loại hay bánh xe, người Maya vẫn đạt được những thành tựu đáng kinh ngạc. Hẹ đã đã Xây dựng các thành phố và kim tự tháp đá đồ sộ như ở Tikal hay Chichen Itza. Ảnh: Pinterest.

Họ cũng là chủ nhân của bộ lịch Mesoamerican - một trong những hệ thống lịch chính xác nhất thế giới, Phát minh chữ tượng hình Maya - hệ thống chữ viết tiên tiến nhất ở châu Mỹ thời tiền Columbus. Hệ thống thiên văn học của họ cũng rất tiên tiến. Ảnh: Pinterest.

Kết luận. Việc không sử dụng kim loại và bánh xe không phải là sự hạn chế về tri thức hay khả năng sáng tạo của người Maya, mà phản ánh cách họ tối ưu hóa tài nguyên và thích nghi với môi trường. Ảnh: Pinterest.

Điều này chứng minh rằng một nền văn minh không nhất thiết phải áp dụng các công nghệ 'tiên tiến' theo quan điểm hiện đại để đạt được sự phát triển rực rỡ. Ảnh: Pinterest.