'Làng lu' ở Bình Dương

Trải qua thăng trầm lịch sử và những thay đổi của đời sống, xã hội, làng lu Tương Bình Hiệp vẫn giữ cách thức sản xuất thủ công truyền thống

25/01/2025 06:37

Phường Tương Bình Hiệp (TP Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương) nổi tiếng với nghề làm lu có lịch sử gần 200 năm. Trải qua thời gian cùng những thăng trầm lịch sử và thay đổi của đời sống, xã hội, những chiếc lu của vùng đất này vẫn giữ cách thức sản xuất thủ công truyền thống.

Cái tên 'làng lu' xuất phát từ Lò lu Đại Hưng nằm ở khu phố 1, phường Tương Bình Hiệp, TP Thủ Dầu Một, cách trung tâm TP Thủ Dầu Một khoảng 3km về phía Bắc, nơi đây được công nhận là Di tích cấp tỉnh vào năm 2006.

Nơi đây chuyên sản xuất các loại lu, khạp, hũ... dùng cho sản xuất nông ngư nghiệp và đời sống từ xa xưa. Lò lu Đại Hưng là lò gốm cổ nhất đất Bình Dương, hiện vẫn giữ cách thức sản xuất thủ công truyền thống, với sản phẩm nghề đặc trưng truyền thống.

Lò lu Đại Hưng có lịch sử gần 200 năm, người chủ sáng lập đầu tiên là một người Hoa vào khoảng thế kỷ XVII - XVIII. Lò lu Đại Hưng đã trải qua nhiều thăng trầm với nhiều đời chủ. Có những quãng thời gian khó khăn Lò lu Đại Hưng tưởng như phải đóng cửa ngừng sản xuất.

Trải qua thời gian cùng những thăng trầm lịch sử và thay đổi của đời sống, xã hội, làng lu Tương Bình Hiệp vẫn giữ cách thức sản xuất thủ công truyền thống như xưa, không sử dụng máy móc (trừ khâu làm đất) trong khi các cơ sở gốm khác ở Bình Dương đã thay đổi, cơ giới hóa nhiều.

Nghề gốm là một nghề truyền thống đặc biệt, nổi tiếng của đất Bình Dương. Lò lu cổ Đại Hưng là một đại diện tiêu biểu, niềm tự hào, thể hiện bản sắc của miền đất này và cũng để lại dấu tích quan trọng trên con đường phát triển nghề truyền thống ở vùng đất Thủ Dầu Một – Bình Dương.

Sản phẩm gốm của làng lu Tương Bình Hiệp có mặt khắp cả tỉnh miền Tây, miền Trung và Đông Nam Bộ.

Mỗi một sản phẩm gốm ra đời là cả một quá trình có đầy đủ các yếu tố Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ. Đất để làm gốm được lấy ở nhiều nơi trên địa bàn Bình Dương và phải là đất cát pha sỏi non. Sau đó, đất được nhào trộn, ngâm với nước rồi được ủ từ 5-7 ngày cho mềm ra trước khi đưa vào máy nhào, trộn, cán nhuyễn.