Giếng làng, nơi lưu giữ hồn quê

Bao năm qua, hình ảnh cây đa, bến nước, sân đình, giếng làng... đã ăn sâu vào tiềm thức, ký ức của mỗi người dân

30/01/2025 14:14

Trong nhịp sống hiện đại, tất cả những hình ảnh thân thương, quen thuộc của giếng làng đang được người dân nhiều nhiều dân địa phương gìn giữ, bảo tồn và phát huy hơn bao giờ hết.

Giếng Đông làn Yên Xá, phường Hưng Đông, TP Vinh có tuổi đời hàng trăm năm mới được tôn tạo lại

Với người dân xứ Nghệ, từ bao nhiêu đời nay giếng làng là mạch nguồn chính phục vụ đời sống dân sinh của nhân dân trong làng, cung cấp nguồn nước mát lành để dùng sinh hoạt của mỗi người dân địa phương từ nấu ăn, tắm rửa, giặt giũ. Giếng làng còn là nơi biết bao đối trai gái gặp gỡ, hò hẹn và nên duyên vợi chồng. Ngoài ra, giếng làng cũng là nơi hội tụ long mạch của mỗi làng, những mạch nguồn này đã nuôi dưỡng bao thế hệ người...

Tại phường Hưng Đông, TP Vinh, Nghệ An từ bao nhiều đời nay người dân nơi đây vẫn còn giữ nguyên 3 giếng làng, sự tồn tại của những 'báu vật của làng này' nó đã góp phần lưu giữ chút hồn quê giữa đô thị hiện đại. Đó là giếng Đông ở làng Yên Xá, giếng làng Trung Thuận và giếng làng Yên Hòa.

Ông Nguyễn Văn Cầu, trú xã Hưng Đông, TP Vinh, chia sẻ: 'Ngày xưa không có nước máy cả làng trên, xóm dưới cả trăm hộ dân đều ngày ngày ra giếng Đông ở làng Yên Xá lấy nước về dùng. Những trưa hè lũ trẻ trong xóm tự tập nơi giếng làng múc nước tắm, chơi đùa. Những đêm trăng sáng, nam nữ thanh niên trong hẹn nhau đi gánh nước. Nhiều đôi trong xóm thành vợ chồng nhờ nên duyên nhờ gặp nhau, làm quen, hò hẹn bên giếng làng Yên Xá'.

Xuất phát từ việc sử dụng chung một nguồn nước mà từ bao đời nay giếng làng là sợi dây kết nối gắn bó, đoàn kết người dân với nhau, tạo nên cộng đồng làng xã gắn bó. Giếng nước cứ thế đi sâu vào đời sống tinh thần làng xã, trở thành một phần không thể thiếu của mỗi làng quê. Hiện tại, nhiều địa phương ở Nghệ An các giếng làng đang được người dân, chính quyền quan tâm bảo tồn, phát huy các giá trị lịch sử của các giếng làng.

Giếng làng, nơi lưu giữ hồn quê tại các đô thị hiện đại, sầm uất

Đã có rất nhiều giếng làng ở các vùng quê được khôi phục, xây dựng lại trở thành nơi lưu giữ hồn quê giữa nhịp sống hiện đại. Đó là giếng Vụng ở xã Trung Phúc Cường (huyện Nam Đàn) là một trong những 'đệ nhất' giếng làng to, đẹp, có tuổi đời hàng trăm năm mới được khôi phục.

Giếng làng Trung Hậu xã Diễn Hoa, huyện Diễn Châu được Tiến sĩ Thái Doãn Nguyên xây dựng từ giữa thế kỷ XVIII, khi ông đến đây khai ấp lập làng nay vẫn được giữ nguyên. Hay như giếng Trọt Quan, làng Ngọc Đình, xã Kim Liên; Giếng làng Vạn Phúc xã Thịnh Sơn, huyện Đô Lương; Giếng làng Đa Văn, xã Xuân Sơn, huyện Đô Lương; Giếng Bồng - Làng Tường Lai, xã Phú Thành, huyện Yên Thành…

Cây đa, giếng nước, sân đình' là hình ảnh thân thuộc của làng quê Việt Nam xưa. Hiện nay, mặc dù cuộc sống hiện đại có nhiều thay đổi nhưng tại nhiều khu dân cư sầm uất, vẫn vẫn còn lưu giữ những giếng làng cổ, gợi nhớ về một không gian sinh hoạt cộng đồng làng xã xưa. Những chiếc giếng làng đang góp phần lưu giữ hồn quê.