Trong khi các em học sinh cấp 3 và ngay cả đến những bạn sinh viên đang miệt mài trên giảng đường đại học vẫn đang mơ mộng về một tương lai tươi sáng, với công việc nhàn nhã, lương cao và ổn định vì có bằng đại học, thì hàng loạt những sinh viên ra trường phải đối mặt với cảnh thất nghiệp. Xin việc ở những công ty, doanh nghiệp đúng chuyên môn thì bị từ chối vì không có kinh nghiệm. Xin làm việc phổ thông cũng bị từ chối vì sợ… không gắn bó lâu dài.
Phải chăng, tốt nghiệp đại học đồng nghĩa với thất nghiệp?
Bạn Trương Thế Tuấn (SN 1992), Thái Bình cũng là một trong những trường hợp như thế. Tốt nghiệp bằng khá Học viện chính sách và phát triển, công cuộc tìm kiếm công việc của cậu cũng gặp không ít khó khăn. Chia sẻ về công cuộc tìm việc của mình, Tuấn nói: “Khi còn học đại học, mình thường xuyên theo dõi thông tin và cũng biết được rằng để tìm được một công việc tốt sau khi ra trường rất khó khăn, nhưng mình không lo lắng lắm. Tuy nhiên, sau khi ra trường mình mới thấm, để xin một công việc bình thường cũng còn khó huống hồ là công việc đúng chuyên ngành.”
Tuấn cho biết, khi tốt nghiệp ra trường, cậu ở lại Hà Nội để tìm cho mình một công việc với hy vọng đổi đời. Nhưng con đường sự nghiệp quả là không may mắn cho Tuấn cũng như những sinh viên mới ra trường. Tuấn làm hồ sơ nộp đơn vào một số công ty đúng chuyên ngành cậu học thì bị loại từ vòng gửi xe vì không có kinh nghiệm làm việc.
Gần 2 tháng sau khi tốt nghiệp đồng nghĩa với thất nghiệp, cậu quyết định hạ tiêu chuẩn của mình xuống, nộp hồ sơ vào những doanh nghiệp không đòi hỏi kinh nghiệm làm việc. “Một lần, mình nộp hồ sơ xin làm nhân viên bán hàng cho một doanh nghiệp điện tử. Nhân viên tuyển dụng đã từ chối mình vì mình…có bằng đại học. Họ nói, họ chỉ cần lao động phổ thông, vì những người đó có thể làm việc lâu dài với họ”, Tuấn chia sẻ.
Lần thứ 2, cậu bạn nộp hồ sơ vào công ty Samsung khối sản xuất với chức Quản lý sản xuất và cũng bị từ chối. Họ chỉ cần người có bằng CĐ hoặc trung cấp.
Cùng gặp trường hợp như Tuấn, bạn Phạm Thu Trang (SN 1990, Nam Định) cho biết, bạn đã phải giấu bằng đại học chỉ để xin làm nhân viên bán hàng cho một cửa hàng bán quần áo.
Thật khó khăn để tìm kiếm một công việc phù hợp với mình.
Tốt nghiệp Đại học Sư phạm Hà Nội năm 2012, về quê cũng không xin được một công việc ổn định, cô lại lật đật lên Hà Nội tìm kiếm công việc làm thêm để ôn thi cao học. Trang nộp hồ sơ vào một số trường dân lập và tư thục nhưng do họ đã tuyển đủ chỉ tiêu nên cô không có cơ hội. Cô đành nộp hồ sơ xin vào làm nhân viên bán hàng của một nhãn hàng thời trang. Tuy nhiên, họ đã nhắn lại rằng họ không chọn cô vì cô có bằng đại học, họ sợ cô không gắn bó lâu dài với họ.
Sau đó, cô rút kinh nghiệm, lần xin việc sau cô chỉ khai trong thông tin là học hết THPT. “Hôm đó đi phỏng vấn, tưởng chỉ có mình mình học xong đại học mới xin làm nhân viên bán hàng. Không ngờ rằng, hầu hết những người đi phỏng vấn đều là những người tốt nghiệp đại học.. như mình. Có bạn học trường Luật, có bạn học Y, có bạn học Thương mại… Thế mới thấy thời buổi này xin việc thực khó khăn. Đúng như dự đoán, mình được nhận, còn một số bạn khác không được nhận vẫn với lý do vì có bằng đại học.”
Khác một chút so với trường hợp của Tuấn và Trang, bạn Phạm Thị Lệ (SN 1992, Nam Định) đã xin được việc ngay khi còn chưa ra trường. Lệ theo học ngành kế toán trường CĐ Du lịch Hà Nội, trong thời gian nghỉ để thực tập và ôn thi tốt nghiệp, Lệ về quê và nộp hồ sơ vào làm công nhân tại một xí nghiệp giày da của Trung Quốc. Vào làm được một thời gian, quản lý xí nghiệp đã hứa sẽ cho cô làm tổ trưởng nếu tốt nghiệp xong.
Năm 2013, Lệ lấy được bằng cao đẳng kế toán, gia đình vốn không khá giả nên cũng chẳng có tiền xin việc chỗ nọ chỗ kia. Cô lại quyết định quay về làm công nhân giày da. Lệ cho biết: “Sau khi về làm, thấy công việc cũng ổn định, vì có bằng cao đẳng với cả học hỏi nhanh nên được ưu tiên, đề bạt làm tổ trưởng sản xuất, lương cũng khá khá.”
Vấn đề việc làm là vấn đề đau đầu của không ít sinh viên sau khi ra trường.
Lệ còn cho biết, trong công ty của cô cũng có rất nhiều người tốt nghiệp đại học, cao đẳng, ra trường không xin được việc cũng xin vào đây làm. Có một số làm được việc thì được tăng lương, nhưng cũng có nhiều người làm kém nên không được đánh giá cao.
“Làm ở những công ty như thế này tuy bị gò bó một chút về thời gian nhưng so với những nơi khác thì tốt hơn nhiều. Lương cứng cho công nhân trung bình khoảng 3,5 – 4tr/tháng. Tháng nào tăng ca thì cũng được 5,5 – 6tr, cũng gọi là có của ăn của để, bảo hiểm đóng đầy đủ. Thế là bằng đại học, cao đẳng học xong cũng chỉ về xếp đáy tủ”, cô nói.
Trên đây chỉ là một trong số ít những trường hợp các bạn trẻ loay hoay với công việc sau khi ra trường. Thị trường công việc ngày càng mở rộng hơn nhưng tỷ lệ sinh viên tốt nghiệp đại học, cao đẳng thất nghiệp ngày một tăng cao…do phần lớn họ chỉ tuyển lao động phổ thông.
Mục đích sau cùng của tất cả mọi người đều là tìm kiếm cho mình một công việc để kiếm tiền, để có thể tự nuôi sống bản thân. Có nhiều người sớm đã xác định được nghiệp của mình nên từ chối thi đại học. Có nhiều người "cố sống cố chết" học đại học xong rồi lại ôm mối hận vì có bằng cũng như không.
Hy vọng các bạn trẻ sẽ sáng suốt lựa chọn được con đường đi cho mình.
CÓ THỂ BẠN QUAN TÂM: Nữ ca sĩ không hối hận vì chưa tốt nghiệp cấp 3