Rớt nước mắt khi học sinh Pa Kô, Vân Kiều phải bỏ học vì đói
Ông Hồ Văn Diên, Chủ tịch xã Tà Long (huyện ĐăkRông, Quảng Trị) cho biết, Tà Long là nơi sinh sống chủ yếu của đồng bào dân tộc PaKô và Vân Kiều. Cả xã có 641 hộ, thì gần một nửa là hộ nghèo.
Trước đây, do điều kiện kinh tế khó khăn, nhiều em học sinh PaKô và Vân Kiều không được đến trường. Bản xa nhất đi đến trung tâm xã phải mất 3 ngày đi bộ. Nhiều em do phải đi bộ, trèo đèo vượt sông, suối mới đến trường nên khi mưa lũ phải nghỉ học 5 – 7 ngày là bình thường.
“Khó khăn vất vả đối với các em học sinh PaKô và Vân Kiều là chuyện của những năm 2014 trở về trước. Năm 2014, Viettel hỗ trợ xây dựng ngôi trường bán trú 2 tầng khang trang với đầy đủ phòng ở, phòng học, phòng ăn, nhà để xe nên con em đồng bào PaKô và Vân Kiều đã được học và ở trong ngôi trường mới”, ông Hồ Văn Diên nói.
Vị lãnh đạo huyện này còn cho biết, ngoài việc hỗ trợ xây trường cho huyện nghèo theo chương trình 30A của Chính phủ, Viettel còn đồng hành cùng nhiều hoạt động xoá đói, giảm nghèo khác ở địa phương.
Trường bán trú Tà Long do Tập đoàn Viễn thông quân đội xây dựng theo chương trình 30A của Chính phủ.
Thầy Phạm Đức Toàn, Hiệu trưởng trường THCS Tà Long cho biết, ở xã nghèo nhưng nhiều hộ gia đình dân tộc PaKô và Vân Kiều vẫn quyết cho con em mình theo học chữ. Khó khăn là vậy, nhưng một số bà con mang tre, gỗ đến dựng lán tạm ở trường để cho con em mình đi học.
Các em nhỏ mang thức ăn, gạo ở nhà để tự nấu cơm, quyết theo học cái chữ và từ đó hình thành mô hình trường bán trú dân nuôi với 24 học sinh. Một số em học sinh có điều kiện hơn thì thuê nhà dân hoặc ở nhà họ hàng quanh trường.
Điều kiện ăn ở lúc đấy của các em học sinh dân tộc PaKô và Vân Kiều rất khó khăn bữa no, bữa đói nên nhiều em học sinh đã bỏ học về nhà. Thấy các em hoàn cảnh như vậy, nhà trường đã vận động ban ngành trong xã để có thêm bữa ăn cho các em học sinh và các thầy cô khăn gói vào bản tìm vận động gia đình và các em học sinh trở lại học.
Năm 2003, khi thầy Toàn mới được phân công đến trường Tà Long, có gặp trường hợp em học sinh Hồ Thị Tẹo học rất giỏi và có năng khiếu văn nghệ, nhưng bố mẹ bắt phải bỏ học vì nhà quá khó khăn. Thỉnh thoảng Tẹo vẫn trốn bố mẹ đến trường học. Lúc đó, thầy Toàn và cô Hiền phải đến tận nhà vận động Tẹo đi học.
Khi đến nhà Tẹo thì gia đình em nói nhà quá khó khăn, có 5 người con cơm không đủ ăn thì lấy gì cho con đi học. Lúc đó, thầy Toàn đã động viên gia đình cho Tẹo được ở nội trú. Khi Tẹo học hết trung học thì thầy Toàn xin cho Tẹo vào làm cán bộ phong trào của xã Tà Long.
Học sinh “đổi đời”
Em Hồ Văn Long dân tộc Vân Kiều ở thôn Chài, xã Tà Long kể rằng, mấy năm trước bố mang tre nứa đến trường dựng lán cho em ở tạm. Mỗi tuần lại về nhà mang củ mì (củ sắn) đến lán để ăn, nhưng nhà cũng không có củ mì mà ăn. Đói, nhớ nhà nên Long đã bỏ học. Sau đó thầy Hải đã lặn lội đến tận nhà Long 2 lần để vận động em trở lại trường đi học. Long chỉ nhớ thầy bảo gắng đi học cho tốt cho sau này đỡ khổ.
Năm 2014, Long đã được học trường nội trú khang trang nên thích lắm. Ở trường nội trú, giờ Long được trợ cấp ăn ở, bố mẹ không phải nuôi nữa.
Em Hồ Văn Quyết, học lớp 8 thôn Chài, xã Tà Long nhớ lại, trước khi chưa có ngôi trường mới, em phải trọ ở nhà dân. Mỗi tháng bố mẹ cho 200.000 đồng, nhưng trả tiền thuê nhà mất 100.000 đồng. Với số tiền ít ỏi còn lại Quyết luôn trong cảnh bữa no, bữa đói.
Những ngày mưa lũ kéo dài, không về nhà xin tiền bố mẹ được nên chỉ ăn một gói mì tôm cho qua ngày. Đến mùa làm chổi đót, Quyết cùng các bạn mình đi bóc đót về bán lấy tiền đi học và mua mì tôm. Thế nhưng, gia đình Quyết quá khó khăn không đủ chu cấp tiền cho 5 anh em nên Quyết phải bỏ học.
Sau đó, cô giáo Hiền đến tận nhà vận động em tiếp tục đi học. Giờ được ở trong ngôi trường mới và được Chính phủ hỗ trợ tiền ăn hàng tháng, Quyết cùng các bạn không còn phải chịu cảnh khổ cực như mấy năm về trước. Quyết nói muốn học tốt để sau này làm cán bộ xã.
Cũng như hoàn cảnh của Quyết, em Hồ Văn Pẹ 13 tuổi nhà ở thôn Sa Ta, xã Tà Long nói rằng, trước đây em phải phải thuê nhà dân mất 100.000 đồng tháng. Chuyện bữa no bữa đói là chuyện quen thuộc đối với em. Bây giờ, được ở trong ngồi nhà khang trang do Viettel xây dựng, Pẹ vui lắm. Mỗi tuần em về nhà 1 lần nhưng về nhà là lại muốn đến trường.