Thời gian gần đây, trên địa bàn tỉnh Đắk Lắk, do lượng người Trung Quốc đến làm ăn, thu mua sầu riêng, trái cây... khá nhiều nên nhiều người đã lựa chọn ngôn ngữ này để theo học. Tuy nhiên, khi vào tìm hiểu thực tế, hầu hết các trung tâm này đều dạy 'chui', chưa được cấp có thẩm quyền cấp phép.
Theo sự hướng dẫn của các học viên, chúng tôi có mặt tại Cơ sở đào tạo tiếng Trung 'Ni Hao - Tiếng Trung BMT' trên đường Hà Huy Tập, TP Buôn Ma Thuột để tìm hiểu. Tại đây, chúng tôi ghi nhận cơ sở này được thiết kế khá bài bản. Phía bên ngoài căn nhà 2 tầng được treo bảng hiệu khá hoành tráng với dòng chữ 'Ni Hao - Tiếng Trung thẩm thấu, càng học càng vui'.
Cơ sở đào tạo tiếng Trung 'Ni Hao - Tiếng Trung BMT' được quảng cáo rất hoành tráng.
Khi vào bên trong, chúng tôi được một người phụ nữ tên Th. cho biết là chủ cơ sở. Theo bà Th., cơ sở này đã hoạt động được vài tháng nay, có mở các lớp nhưng từ tháng 8 này trở đi, cơ sở sẽ không mở lớp nữa mà chỉ nhận học viên để dạy kèm từng người. 'Với 1 giáo viên dạy kèm 1 học viên thì học phí 6,2 triệu đồng/24 buổi học. Còn 1 giáo viên kèm 2 học viên thì học phí 4,2 triệu đồng người/24 buổi học. Sau 24 buổi, chúng tôi cam kết học viên sẽ có kỹ năng nghe, nói, đọc, viết tiếng Trung. Tuy nhiên trình độ, khả năng của mỗi người sẽ khác nhau. Chúng tôi nhận học viên từ 2 tuổi trở lên và có sẵn giáo trình giảng dạy', bà Th. quảng cáo.
Cũng theo bà Th. tại cơ sở của bà có rất nhiều học viên là chủ vườn sầu riêng, các thương lái đến học tiếng Trung để thuận tiện trong việc giao tiếp mua bán sầu riêng. Ngoài ra, có cả người Trung Quốc đến học tiếng Việt để tiện giao tiếp khi giao dịch. 'Nếu các bạn đồng ý thì vào tháng 11 tới, cơ sở chúng tôi sẽ có thêm giáo viên là người Trung Quốc đến trực tiếp giảng dạy. Tuy nhiên, học phí hơi cao với giá 900.000 đồng/giờ cho mỗi học viên. Tháng trước đã có giáo viên là người Trung Quốc đến thăm cơ sở, tuy nhiên họ chỉ mới đến giao lưu, nói chuyện chứ chưa đứng dạy', bà Th. cho biết thêm.
Cơ sở đào tạo tiếng Trung 'Ni Hao - Tiếng Trung BMT' nằm trên trục đường chính nhìn rất dễ thấy.
Để tìm hiểu cơ sở này hoạt động có giấy phép hay không, sau đó chúng tôi liên hệ với bà Th. thì được biết, cơ sở của bà không phải là 'Trung tâm tiếng Trung' nên Sở GD&ĐT không phải cấp phép. 'Cơ sở của tôi chỉ là cơ sở dạy học và có đầy đủ giấy tờ', bà Th. khẳng định. Tuy nhiên, bà Th. không biết đơn vị nào cấp phép cho cơ sở của mình, lý do là có một giáo viên chung vốn làm ăn mở cơ sở với bà chịu trách nhiệm các thủ tục pháp lý. Tuy nhiên, khi phóng viên đề nghị bà Th. cung cấp số điện thoại của giáo viên này thì bà Th. thẳng thừng từ chối.
Ngoài Cơ sở 'Ni Hao - Tiếng Trung BMT', tại đường Thăng Long (phường Tự An, TP Buôn Ma Thuột), cơ sở 'Ms.Vy tiếng Hoa' được quảng cáo đào tạo tiếng Trung giao tiếp, tiếng Trung xuất khẩu lao động, tư vấn du học Trung Quốc - Đài Loan, tiếng Trung cho thiếu nhi… Tại cơ sở này, với mỗi học viên đăng ký khóa học tiếng Trung 4 tháng, mỗi tuần học 3 buổi thì học phí khoảng 4,8 triệu đồng.
Chủ cơ sở này cho biết, vào năm 2021, cơ sở đã được Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Đắk Lắk cấp phép thành lập công ty với mã ngành có tên gọi 'Giáo dục khác chưa được phân vào đâu'. 'Chúng tôi đã liên hệ với lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Đắk Lắk đề nghị hướng dẫn đăng ký. Tuy nhiên, lãnh đạo Sở nói không thuộc Sở cấp phép nên hiện cơ sở chỉ có giấy phép của Sở Kế hoạch và Đầu tư để hoạt động', chủ cơ sở này khẳng định.
Cơ sở 'Ms.Vy tiếng Hoa' được quảng cáo đào tạo tiếng Trung giao tiếp, tiếng Trung xuất khẩu lao động, tư vấn du học ...
Trao đổi về vấn đề trên, một lãnh đạo UBND phường Tân Lợi, nơi cơ sở 'Ni Hao - Tiếng Trung BMT' hoạt động thì vị lãnh đạo này cho biết, cơ sở này chưa có bất kỳ thông tin đăng ký gì ở phường và phía phường sẽ cử cán bộ kiểm tra các giấy tờ liên quan của cơ sở này.
Còn ông Phạm Tiến Hưng, Phó Chủ tịch UBND TP Buôn Ma Thuột cho hay, theo nắm bắt thì hiện nay, trên địa bàn TP Buôn Ma Thuột chưa có bất kỳ một cơ sở tiếng Trung nào được cấp có thẩm quyền cấp phép hoạt động. Với thông tin về cơ sở 'Ni Hao - Tiếng Trung BMT', cơ sở 'Ms.Vy tiếng Hoa' cùng nhiều cơ sở, trung tâm khác thành phố sẽ cho kiểm tra để có hướng xử lý theo quy định.
Trong khi đó, ông Phạm Đăng Khoa, Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Đắk Lắk cho biết thêm, trên địa bàn tỉnh hiện nay chưa có bất kỳ cơ sở tiếng Trung nào được cấp phép hoạt động. 'Những trường hợp công ty, trung tâm đào tạo, tư vấn du học, giảng dạy tiếng Trung đã được Sở Kế hoạch và Đầu tư cấp phép thành lập công ty, muốn tổ chức lĩnh vực đào tạo ngoại ngữ, phải được Sở Giáo dục và Đào tạo cấp phép mới đủ điều kiện hoạt động', ông Khoa nhấn mạnh.
Cũng theo ông Khoa, những trường hợp không được Sở Giáo dục và Đào tạo cấp phép nhưng các tổ chức, cá nhân vẫn hoạt động đào tạo ngoại ngữ, thẩm quyền xử lý thuộc về Công an và chính quyền địa phương. Riêng ngành giáo dục khi có thông tin những cơ sở hoạt động đào tạo 'chui', sẽ báo cơ quan Công an vào cuộc làm rõ.
'Hiện nay, các trung tâm, công ty có hoạt động đào tạo ngoại ngữ đúng quy định pháp luật đều được đăng tải công khai trên trang web của Sở. Do đó, các phụ huynh khi lựa chọn trung tâm cho con em học, cần tìm hiểu các trung tâm có đầy đủ cơ sở pháp lý, về chất lượng đào tạo để đáp ứng nhu cầu học tập và các quyền lợi được đảm bảo', ông Khoa khuyến cáo.