5 hành vi giống loài người đáng kinh ngạc của cá heo

Từ việc gọi nhau bằng tên đến sử dụng các công cụ, sinh vật này rất giống chúng ta.

10/08/2024 14:40

Cá heo có thể gọi nhau bằng tên: Loài động vật này có 'tiếng huýt sáo đặc trưng'. Mỗi cá thể tạo ra một âm thanh độc đáo để nhận dạng bản thân. Và những con cá heo khác nhận ra tiếng gọi đó là của cá thể đó. Cá heo thường phát triển tiếng huýt sáo đặc trưng của chúng khi được khoảng sáu tháng tuổi. Chúng cũng có thể bắt chước tiếng huýt sáo của nhau, có thể là để xưng hô hoặc gọi nhau. Ảnh:National Geographic Kids

Các cặp cá heo đực trưởng thành gắn bó chặt chẽ có thể có tiếng huýt sáo đặc trưng ngày càng giống nhau theo thời gian. Laela Sayigh, chuyên gia giao tiếp cá heo tại Viện Hải dương học Woods Hole cho biết: 'Chúng tôi đã thấy rất nhiều ví dụ về các liên minh cá heo đực có tiếng huýt sáo gần như giống hệt nhau'. 'Nó gần giống như một huy hiệu nói rằng, 'Chúng ta ở bên nhau, chúng ta là cặp đôi này'. Ảnh:Britannica

Vì cá heo sống theo nhóm lớn có sự kết nối với nhau, tương tác nhiều lần với các cá thể khác nhau trong nhiều năm, nên việc xác định các cá thể là rất quan trọng để duy trì mối quan hệ lâu dài. Nghiên cứu thậm chí còn chỉ ra rằng cá heo có thể nhớ tiếng huýt sáo đặc trưng của một người bạn cũ sau nhiều thập kỷ kể từ lần cuối nhìn thấy hoặc nghe thấy. Ảnh:VOA News

Chúng có những “tính cách” khác nhau:Sau nhiều thập kỷ làm việc với cá heo, Bruno Díaz López, chuyên gia về cá heo tại Viện nghiên cứu cá heo mũi chai ở Tây Ban Nha, cho biết cá heo là những cá thể riêng biệt. “Khi bạn nghiên cứu những loài động vật này, sống cùng chúng, xem chúng lớn lên như thế nào và chúng hành động ra sao… bạn sẽ biết rằng chúng có tính cách”, Díaz López cho biết.Ảnh:The Marine Mammal Center

Nhóm nghiên cứu của Díaz López đã đo lường những điểm khác biệt này bằng cách quan sát cách cá heo mũi chai hoang dã phản ứng với những vật phẩm và tình huống mới. Sau đó, các nhà nghiên cứu đã phân loại từng cá heo theo mức độ táo bạo đến nhút nhát: Những cá thể nhút nhát ít có khả năng tiếp cận hơn. Những cá thể táo bạo hơn hóa ra lại có vai trò trung tâm hơn trong mạng lưới xã hội, với các mối quan hệ bền chặt hơn.Ảnh:Dolphin Research Center

Theo một nghiên cứu khác, các đặc điểm tính cách xã hội của cá heo không thay đổi theo thời gian. Trong hơn 32 năm, những đặc điểm giống với hướng nội và hướng ngoại ở con người - được đo bằng thời gian ở một mình, thời gian ở trong các nhóm lớn và số lượng các mối quan hệ.Ảnh:BBC

Cá heo giao tiếp thông qua tiếp xúc: Cá heo không tạo ra âm thanh qua miệng mà thông qua lỗ thở, bằng cách di chuyển không khí qua các túi khí được kết nối với nhau. Và chúng không sử dụng tai để nghe dưới nước; chúng 'nghe' bằng cách cảm nhận các rung động ở xương hàm, kết nối với não của chúng.Ảnh:Reaction

Cá heo có thể không sử dụng âm thanh vì chúng cũng dựa vào ngôn ngữ cơ thể và xúc giác để giao tiếp, Heidi Lyn, chuyên gia giao tiếp động vật tại Đại học Nam Alabama giải thích. 'Bạn sẽ thấy rất nhiều hành vi xã hội như chạm vào vây ngực,vây trước của chúng cọ xát vào nhau hoặc chúng sẽ chạm vào vây khi đang bơi'. Ảnh:NPR

Chúng sử dụng các công cụ:Theo Heather Hill, chuyên gia về hành vi cá heo tại Đại học St. Mary ở Texas, một số loài cá heo tò mò hơn những loài khác, chúng khám phá các vật thể mới hoặc sáng tạo ra nhiều hành vi mới hơn. Hill cho biết 'Có những cá thể dường như 'hiểu được'', đó là những con cá heo có xu hướng đưa ra các giải pháp mới cho các vấn đề trong tự nhiên.Ảnh:ScienceAlert

Sự tò mò và sáng tạo giúp cá heo khám phá ra các giải pháp mới cho các vấn đề, chẳng hạn như sử dụng các công cụ. Một số loài cá heo ở Úc sử dụng một kỹ thuật gọi là 'bọt biển': Chúng đeo một miếng bọt biển trên mỏ và sử dụng miếng bọt biển để tìm thức ăn dưới đáy biển. Một nhóm cá heo đã phát minh ra 'bóc vỏ', trong đó cá heo bẫy con mồi dưới nước trong vỏ ốc biển, chọc mỏ vào lỗ mở của vỏ và nhấc vỏ lên khỏi mặt nước để lắc phần bên trong vào miệng.Ảnh:ResearchCareer

Cá heo hợp tác với con người: Cá heo trên khắp thế giới đã học cách lợi dụng khi con người đánh cá. Dọc theo bờ biển Tây Ban Nha và Ý, cá heo bơi quanh các trang trại nuôi cá để chăn thả những con cá tụ tập quanh bè trai hoặc động vật có vỏ nổi. Chúng cũng hợp tác với nhau để đánh cắp cá từ lưới. Cá heo dường như thích kết bạn với những con cá heo khác có chiến lược kiếm ăn tương tự và chia sẻ những kỹ thuật này với bạn bè của mình.Ảnh:Mississippi Aquarium

Nhưng đây không chỉ là mối quan hệ một chiều - những người đánh cá cũng hợp tác với cá heo. Ở Brazil ngày nay, những người đánh cá tìm kiếm cá đối di cư sẽ quan sát nơi cá heo mũi chai lặn xuống để chỉ ra nơi nên thả lưới. Mối quan hệ đánh bắt này đã được truyền qua nhiều thế hệ trong hơn 150 năm, và cá heo cũng được hưởng lợi. Ảnh:Science

Thật không may, hoạt động đánh bắt cá trái phép và quy mô lớn đang khiến cá đối trở nên khan hiếm hơn, đe dọa mối quan hệ hợp tác đánh bắt cá heo - con người - một trong những mối quan hệ sinh thái có lợi cuối cùng còn lại giữa con người và động vật hoang dã. Ảnh:The Times & The Sunday Times

Khi tình hình thay đổi, loài động vật này sẽ cần phải thích nghi. “Hành vi của cá heo thay đổi - nó dẻo dai và thay đổi theo môi trường và những cơ hội mà chúng có,” Díaz López nói. “Những cách chúng ta diễn giải hành vi của chúng, cách con người nhìn nhận hành vi của chúng, đã thay đổi nhiều hơn”. Ảnh:Earth.com