Giật mình 57 bộ hài cốt 2.000 tuổi chứa bí mật khó tin

Các chuyên gia đã kiểm tra, phân tích hàng chục bộ hài cốt thời Đồ sắt ở Anh đã tiết lộ cuộc sống của người Celtic, đặc biệt là vai trò của phụ nữ.

18/01/2025 07:45

Lara Cassidy - nhà di truyền học tại Trinity College Dublin và các đồng nghiệp đã phân tích bộ gen của 57 bộ hài cốt được khai quật tại các nghĩa địa cổ xưa ở Dorset, Anh. Theo đó, họ có khám phá bất ngờ về cuộc sống của người Celtic. Ảnh: Bournemouth University.

Cụ thể, kết quả phân tích ADN những bộ hài cốt trên cho thấy những người này đã qua đời cách đây 2.000 năm. Họ là những người Durotriges - một bộ tộc thuộc nền văn minh Celtic sinh sống ở vùng ở biển từ khoảng năm 100 trước Công nguyên đến năm 100 sau Công nguyên. Ảnh: Bournemouth University.

Các nhà nghiên cứu phát hiện một cộng đồng có dòng dõi có thể truy nguyên từ một phụ nữ. Điều này cho thấy nam giới đã gia nhập cộng đồng này sau khi kết hôn. 'Đây là lần đầu tiên hệ thống kiểu này được ghi nhận trong thời tiền sử ở châu Âu. Điều này dự đoán sự trao quyền về mặt xã hội và chính trị cho phụ nữ', nhà di truyền học Cassidy cho hay. Ảnh: Bournemouth University.

Về mặt lịch sử, giới chuyên gia biết rất ít về người Anh thời tiền La Mã mặc dù Julius Caesar đã viết về bộ tộc Iceni, sau này do Nữ hoàng Boudica cai trị và lưu ý rằng, phụ nữ Celtic được phép kết hôn với nhiều người đàn ông. Bằng chứng khảo cổ học từ các ngôi mộ Celtic từ lâu đã cho thấy rằng, phụ nữ Celtic được chôn cất cùng với những vật phẩm có giá trị, ám chỉ đến địa vị cao của họ. Ảnh: Bournemouth University.

Thông qua giải trình tự bộ gen của những bộ hài cốt được khai quật tại nghĩa địa cổ ở Dorset, các nhà nghiên cứu phát hiện 85% những người này có quan hệ họ hàng với nhau. Ngoài ra, hơn 2/3 những người họ hàng này có chung dòng dõi ADN ty thể hiếm - U5b1 và sự đa dạng nhiễm sắc thể Y cao. Điều này có nghĩa là hầu hết mọi người có cùng tổ tiên bên mẹ nhưng không cùng tổ tiên bên cha. Ảnh: Bournemouth University.

'Nhóm gen U5b1 có mối liên hệ lâu đời với người dân ở châu Âu và Anh. Thế nhưng, một số ít cá nhân hiện đại thuộc nhóm gen này không nhất thiết là hậu duệ trực tiếp của những người phụ nữ từng sống trong cộng đồng này', nhà di truyền học Cassidy cho biết. Ảnh: Bournemouth University.

Việc điều tra sâu hơn về dữ liệu bộ gen những cá nhân cho phép nhóm nghiên cứu tạo ra một cây phả hệ bắt đầu với một người phụ nữ và 4 con gái của bà. Những thế hệ tiếp theo trong gia đình này kéo dài ít nhất trong hai thế kỷ và nhiều thế hệ. Ảnh: Bournemouth University.

Vì hầu hết các thành viên trong gia đình không chia sẻ cùng một DNA ty thể là nam giới nên các chuyên gia nghi ngờ rằng nam giới có thể đã đến cộng đồng này và kết hôn với những người phụ nữ trong cùng một gia tộc. Ảnh: Bournemouth University.

Tom Booth - nhà khảo cổ sinh học tại Viện Francis Crick ở London - người không tham gia vào nghiên cứu này cho hay hiện chưa thể chắc chắn những người được chôn cùng nhau đã sống cùng nhau. Ảnh: irishexaminer.

Mối quan hệ mẹ con trong cộng đồng người Celtic thường đóng vai trò quan trọng trong việc quyết định ai sẽ được chôn cất tại nghĩa trang Durotriges cụ thể. Ảnh: irishexaminer.