Hệ thống ghi chép kỳ dị khiến thế giới hiện đại kinh ngạc

Quipu là hệ thống ghi chép bằng dây và nút thắt độc đáo của người Inca cổ đại, từng được dùng để lưu trữ thông tin, thống kê và cả truyền tải thông điệp...

12/07/2025 13:25

1. Quipu là 'hệ thống số hóa' không cần chữ viết. Người Inca dùng các dây thừng với nhiều nút thắt khác nhau để biểu diễn các con số, đơn vị đếm, thậm chí là khái niệm trừu tượng. Ảnh: Pinterest.

2. Mỗi nút thắt mang một giá trị toán học cụ thể. Các loại nút thắt – đơn, kép, ba – cùng vị trí của chúng trên sợi dây thể hiện các chữ số theo hệ thập phân. Ảnh: Pinterest.

3. Màu sắc dây cũng mang ý nghĩa thông tin riêng. Ví dụ, dây màu vàng có thể tượng trưng cho vàng, màu xanh cho thực phẩm hay nông sản, tùy vào hệ thống mã hóa địa phương. Ảnh: Pinterest.

4. Quipu không chỉ dùng để thống kê, mà còn có thể truyền tải thông điệp lịch sử. Một số học giả tin rằng Quipu cũng ghi lại các sự kiện, triều đại, thậm chí truyền thuyết bằng cách kết hợp cấu trúc và biểu tượng. Ảnh: Pinterest.

5. Gắn liền với chức danh 'Quipucamayoc' – người đọc Quipu. Quipucamayoc là các chuyên gia huấn luyện để 'đọc' và 'viết' Quipu, họ có vai trò tương tự như thư ký hay kế toán trong bộ máy hành chính Inca. Ảnh: Pinterest.

6. Từng được dùng để quản lý cả đế chế rộng lớn. Hệ thống Quipu giúp người Inca theo dõi thuế, dân số, mùa màng và hàng hóa trên lãnh thổ kéo dài hàng ngàn km. Ảnh: Pinterest.

7. Đến nay Quipu vẫn còn là bí ẩn với giới khoa học. Dù đã được giải mã phần nào, người ta vẫn chưa hiểu hết cách Quipu mã hóa thông tin phi số học, ví dụ như tên người hoặc truyền thuyết. Ảnh: Pinterest.

8. Có khả năng là một trong những hệ thống 'tiền văn tự' độc lập nhất thế giới. Không dựa vào bất kỳ hệ thống chữ viết nào khác, Quipu được xem là một minh chứng cho trí tuệ và tính sáng tạo độc đáo của nền văn minh Inca. Ảnh: Pinterest.

1. Quipu là 'hệ thống số hóa' không cần chữ viết.

2. Mỗi nút thắt mang một giá trị toán học cụ thể.

3. Màu sắc dây cũng mang ý nghĩa thông tin riêng.

4. Quipu không chỉ dùng để thống kê, mà còn có thể truyền tải thông điệp lịch sử.

5. Gắn liền với chức danh 'Quipucamayoc' – người đọc Quipu.

6. Từng được dùng để quản lý cả đế chế rộng lớn.

7. Đến nay Quipu vẫn còn là bí ẩn với giới khoa học.

8. Có khả năng là một trong những hệ thống 'tiền văn tự' độc lập nhất thế giới.

Theo T.B (tổng hợp)/Tri thức & Cuộc sống