Loài thú nhỏ như mèo, tiết ra hương liệu quý như vàng ở Việt Nam

Một đặc điểm sinh học độc đáo của loài vật này là con đực có tuyến xạ nằm giữa kẽ hai tinh hoàn. Tuyến này tỏa ra mùi thơm nồng nàn, giúp thu hút con cái vào mùa sinh sản.

25/12/2023 13:13

Sinh sống ở các vùng đồi núi và trung du trên khắp Việt Nam, cầy hương hay chồn hương (Viverricula indica) là một loài thú nhỏ thuộc họ Cầy (Viverridae), có kích cỡ tương đương với mèo nhà. Ảnh: Thai National Parks.

Các cá thể cầy hương trưởng thành cân nặng 2-4 kg, dài thân 54-63 cm, dài đuôi 30-43 mm. Chúng có màu từ xám nâu đến nâu vàng với các dải màu đen hoặc nâu dọc trên lưng và đốm dọc hai bên hông, đuôi có các vòng trắng đen xen kẽ nhau. Ảnh: Thai National Parks.

Ở Việt Nam, cầy hương được ghi nhận ở nương rẫy, ven suối, trên các savan đồi cây bụi. Chúng sống đơn độc, kiếm ăn từ chập tối đến nửa đêm. Ở những khu vực không bị con người quấy rầy, chúng đôi khi cũng săn mồi vào ban ngày. Ảnh: iNaturalist.

Thức ăn ưa thích của cầy hương là côn trùng và chuột. Ngoài ra chúng còn ăn chim và một số loài bò sát (rắn, nhông) cùng một số loại quả và rễ cây. Ảnh: Greentours.

Khi không đi kiếm mồi, các cá thể cầy hương ngủ trong hang hoặc khúc gỗ rỗng. Chúng có thể tự đào hang nhưng thường chiếm những hang bị bỏ hoang của các loài khác. Ảnh: ZooChat.

Cầy hương sinh sản tập trung vào tháng 4, 5, 6. Con cái thường đẻ bốn hoặc năm con mỗi lứa. Thời gian mang thai trung bình kéo dài từ 65 đến 69 ngày. Ảnh: The Hindu.

Cầy hương non mở mắt sau năm ngày. Chúng đạt trọng lượng 1 kg khi được 10 tuần tuổi. Tuổi thọ trong điều kiện nuôi nhốt là 8 đến 9 năm. Ảnh: Pinkesh Tanna.

Một đặc điểm sinh học độc đáo của cầy hương là con đực có tuyến xạ nằm giữa kẽ hai tinh hoàn. Tuyến này tỏa ra mùi thơm nồng nàn, giúp thu hút con cái vào mùa sinh sản. Ảnh: Joel Sartore.

Xạ hương của cầy hương là một loại dược liệu quý, đồng thời còn được dùng làm nguyên liệu sản xuất nước hoa cao cấp. Ảnh: ZooChat.

Trên thế giới, cầy hương có địa bàn phân bố bản địa ở Nam Á, Đông Nam Á. Chúng đã được du nhập vào Madagascar và trở thành một phần trong hệ sinh thái ở hòn đảo này. Ảnh: iNaturalist.

Trong Sách Đỏ IUCN, cầy hương là loài thuộc diện Ít quan tâm vì sự phân bố rộng và có các quần thể khỏe mạnh sống trong cảnh quan nông nghiệp và thứ sinh ở nhiều quốc gia. Ảnh: SCMP.

Tại Việt Nam, cầy hương đã được nuôi sinh sản thành công ở các trang trại để lấy thịt và xạ hương, cũng như sản xuất cà phê chồn. Ảnh: Tạp chí Chăn nuôi Việt.

Dù vậy, số lượng cầy hương hoang dã ở Việt Nam không còn nhiều do bị mất sinh cảnh sống và tình trạng săn bắn quá mức. Cần bảo vệ nghiêm ngặt để phát triển vững bền loài thú này trong môi trường tự nhiên của chúng. Ảnh: The Hindu.