Người Đông Á mang gien một loài người khác với nhiều bất thường

Nhóm nghiên cứu từ Anh đã tìm ra câu trả lời cho bí ẩn hóc búa: Loài người cổ Neanderthals sinh sống chủ yếu ở châu Âu, vì sao người Đông Á lại mang DNA của họ nhiều nhất thế giới?

19/10/2023 11:00

Nghiên cứu dẫn đầu bởi nhà sinh thái và tiến hóa Claudio Quilodrán từ Đại học Oxford (Anh), cho thấy lịch sử di cư và tiến hóa của nhân loại có thể cần được viết lại.

Người Neanderthals khác loài nhưng cùng thuộc chi Homo (chi Người) với Homo sapiens chúng ta. Họ từng hôn phối dị chủng với các cộng đồng Homo sapiens di cư từ châu Phi tới, do đó hầu như tất cả những người bên ngoài châu Phi ngày nay đều có một ít Neanderthals trong dòng máu - trung bình 2% bộ gien.

Tất cả chúng ta đều có một ít Neanderthals trong dòng máu - Ảnh đồ họa: Joe McNally

Người châu Âu, đặc biệt là người Bắc Âu, mang khá nhiền DNA Neanderthals, vì khu vực này là nơi sinh sống chủ yếu của loài người cổ này. Nhưng gần đây, các nhà nghiên cứu phát hiện ra điều vô lý. Người gốc Đông Á có nhiều gien Neanderthals hơn người châu Âu từ 8-24%.

Theo Live Science, TS Quilodrán và các cộng sự phát hiện ra rằng một làn sóng nông dân di cư từ Trung Đông cổ đại có thể giải thích điều tưởng chừng như 'ngược đời nói trên'.

Bài công bố trên tạp chí Science Advances đưa ra một đoạn lịch sử cổ đại phức tạp hơn rất nhiều những gì giới khoa học biết đến trước đây.

Đầu tiên, từ khoảng 60.000-70.000 năm trước làn sóng Homo sapiens di cư từ châu Phi đến phần thế giới còn lại và là tổ tiên của nhóm 'người lai' Homo sapiens - Neanderthals đầu tiên.

Người Neanderthals có thể sinh sống phổ biến hơn ở châu Âu, nhưng cũng ở các nơi khác. Người Homo sapiens thì phân tán khắp các vùng đất họ có thể tìm đến.

Vì vậy, dòng máu Neanderthals được đưa vào người hiện đại ở khắp nơi, khiến họ không bao giờ biến mất hoàn toàn dù đã tuyệt chủng khoảng hơn 30.000 năm trước.

Tuy nhiên, một làn sóng di cư khác từ châu Phi vào 10.000 năm trước đến cùng châu Âu đã làm thay đổi cục diện. Họ cũng lai Neanderthals, nhưng đậm đặc Homo sapiens hơn và là nhóm mang yếu tố Neanderthals ít nhất thế giới.

Họ là những người nông dân mà tổ tiên đã chọn Trung Đông và Tây Nam Á để định cư lại vào thời điểm Homo sapiens bắt đầu rời châu Phi.

Chính dòng máu ít yếu tố Neanderthals này đã pha loãng các yếu tố Neanderthals trong bộ gien của người châu Âu.

Kết quả này được đúc kết từ quá trình xem xét hơn 4.400 bộ gien của người Homo sapiens, từ 40.000 năm trước đến hiện đại, đã được giải trình tự trước đây.

Tỉ lệ DNA của người Neanderthals trong bộ gien đã tiết lộ chi tiết về cách các nhóm người thuộc các loài khác nhau di cư và hôn phối dị chủng với nhau.

Hiểu được sâu sắc hơn về 'dòng máu lai' trong mỗi chúng ta có ý nghĩa rất lớn trong việc hiểu được cách mà nhân loại đã tiến hóa, cũng như tác động đến một số nghiên cứu về y học, vì các gien khác loài thường mang đến nhiều đặc điểm riêng biệt, làm tăng hay giảm nguy cơ một số bệnh tật.