Thiên hạ ngũ tuyệt hay Võ lâm ngũ bá là tên gọi để chỉ cùng một nhóm 5 người được coi như võ công cao nhất trong Xạ điêu tam bộ khúc của Kim Dung (3 tác phẩm kiếm hiệp kinh điển của Kim Dung, bao gồm Anh hùng xạ điêu, Thần điêu hiệp lữ và Ỷ thiên Đồ long ký).
Năm người sẽ đại diện cho 5 phương hướng đông, tây, nam, bắc và trung tâm. Nhóm này được bầu ra thông qua một cuộc Hoa Sơn luận kiếm.
Hoa Sơn luận kiếm là một sự kiện đặc biệt trong võ lâm đương thời. Trong đó những cao thủ có tiếng tăm nhất sẽ được mời đến núi Hoa Sơn, thi thố võ nghệ. 5 người mạnh nhất sẽ được gọi là Thiên hạ ngũ tuyệt. Trong thời đại Xạ Điêu tam bộ khúc, có tổng cộng 3 lần Hoa Sơn luận kiếm.
Ở lần Hoa Sơn luận kiếm thứ nhất
Vương Trùng Dương (Trung Thần Thông): Vương Trùng Dương là người lập ra phái Toàn Chân.Tại Hoa Sơn luận kiếm lần thứ nhất, ông được bầu là người võ công cao nhất, hiệu là Trung Thần Thông, được giữ bộ Cửu Âm chân kinh. 4 người còn lại là Hoàng Dược Sư, Âu Dương Phong, Đoàn Trí Hưng và Hồng Thất Công.
Khi bệnh nặng, sắp mất, lo Âu Dương Phong tìm đến lấy chân kinh, ông liền giả chết. Âu Dương Phong tìm đến không phòng bị, bị ông đánh trọng thương bỏ chạy. Lúc đó Vương Trùng Dương mới mất hẳn.
Hoàng Dược Sư (Đông Tà): Hoàng Dược Sư (hay còn gọi là Hoàng Lão Tà) là đảo chủ đảo Đào Hoa, tính tình quái dị, cô độc, làm mọi việc theo ý mình, thường chê bai cổ nhân. Võ công của ông cũng rất cao siêu, nhanh, chuẩn, lạ và đẹp. Các môn tuyệt kỹ của ông là Lạc Anh thần kiếm chưởng, Ngọc Tiêu kiếm pháp, Đàn chỉ thần công, Lan Hoa Phất Huyệt Thủ, Hoàng Phong Tảo Diệp Thoái Pháp và Bích Hải Triều Sinh Khúc.
Âu Dương Phong (Tây Độc): Đây là chủ nhân núi Bạch Đà ở Tây Vực, là một kẻ độc ác, nhiều mưu mô thủ đoạn. Y võ công rất cao, thường dùng một cây gậy có thả hai con rắn độc ở đầu làm vũ khí. Với khả năng chế ra các loại thuộc độc không ai giải được, ông bị người trong giang hồ gọi là Lão Độc Vật. Ngoài ra y còn có trong ta môn võ công Lục chỉ cầm ma đã thất truyền và vô cùng lợi hại.
Đoàn Trí Hưng (Nam Đế): Kết thúc Hoa Sơn luận kiếm lần thứ nhất, Đoàn Trí Hưng trở thành một trong Thiên hạ ngũ tuyệt hiệu là Nam đế, ông có võ công rất cao, nổi tiếng với tuyệt kỹ gia truyền Nhất dương chỉ. Nhân vật này giữ vai trò khá quan trọng trong hai tác phẩm Anh hùng xạ điêu và Thần điêu đại hiệp. Ông được giới thiệu là Hoàng đế nước Đại Lý, cháu nội đời sau của vợ chồng Đoàn Dự và Mộc Uyển Thanh trong tác phẩm Thiên Long bát bộ.
Ngoài ra, Lâm Triều Anh và Cừu Thiên Nhận cũng được coi trọng mặc dù vắng mặt trong cuộc Hoa Sơn luận kiếm thứ nhất.
Ở lần Hoa Sơn luận kiếm thứ hai
Trong sự kiện được kể ở cuối bộ Anh hùng xạ điêu, các cuộc tỉ thí không phân thắng bại vì Âu Dương Phong đã bị tẩu hỏa nhập ma còn Cừu Thiên Nhận rút lui. Tuy vậy, Chu Bá Thông, sư đệ của Vương Trùng Dương có thể coi là người có võ công giỏi nhất tại thời điểm đó.
Ở lần Hoa Sơn luận kiếm thứ ba
Chu Bá Thông (Trung Ngoan Đồng): Chu Bá Thông là sư đệ của Vương Trùng Dương, sư thúc của Toàn Chân thất tử. Ông là người có tính tình ngây thơ, hay đùa giỡn như trẻ con (nên có biệt danh Lão Ngoan Đồng) và là một con nghiện võ thuật. Ông là người sáng chế ra món võ công Không minh quyền, đặc biệt là môn Song Thủ Hỗ Bác, môn võ công kỳ dị chỉ dành cho những người có đầu óc hoàn toàn vô tư, trong sáng.
Hoàng Dược Sư ở phương Đông (Đông Tà): Sau ba lần luận kiếm, Hoàng Dược Sư vẫn giữ nguyên ngôi vị Đông Tà. Trong các tác phẩm võ hiệp Kim Dung, ông là một trong những người sáng tạo nhiều tuyệt kỹ uy trấn giang hồ nhất. Các tuyệt kỹ của ông có thể kể đến như Bích ba chưởng pháp, Phách không chưởng, Đạn chỉ thần công, Lạc Anh thần kiếm.
Dương Quá (Tây Cuồng): Đây là một trong những nhân vật nam nổi tiếng nhất trong các thế giới văn học Kim Dung, nam chính của cuốn tiểu thuyết Thần điêu đại hiệp. Trong cuộc Hoa Sơn luận kiếm lần thứ ba, với võ công trác tuyệt, Dương Quá được tôn là Tây Cuồng.
Nhất Đăng (Nam Tăng): Nhất Đăng là pháp hiệu của Đoàn Trí Hưng sau khi thoái vị và trở thành hòa thượng. Ở cuộc Hoa Sơn luận kiếm lần thứ nhất, ông từng được tôn là Nam Đế.
Quách Tĩnh (Bắc Hiệp): Đây là nhân vật chính trong tiểu thuyết Anh hùng xạ điêu, từng góp mặt trong Thần điêu đại hiệp và Ỷ Thiên Đồ Long ký. Theo tiểu thuyết: Quách Tĩnh là người khờ và chậm chạp, mồm mép vụng về, hơi ngốc nghếch, tính tình hào sảng, vô tư, chăm chỉ, chân thật, dũng cảm, hay làm việc nghĩa. Chàng học võ công của Giang Nam Thất Quái, Hồng Thất Công và trở thành một trong những người giỏi nhất đương thời, được tôn là Bắc Hiệp. Môn võ công nổi tiếng của Quách Tĩnh là Kháng long hữu hối, 1 chiêu thức trong Hàng Long thập bát chưởng võ công trấn phái của Cái Bang.