Gia tài nghệ thuật đồ sộ của NSND Bùi Đình Hạc

NSND Bùi Đình Hạc - đạo diễn phim "Hà Nội 12 ngày đêm" đã đi xa nhưng những tác phẩm của ông để lại vẫn còn nguyên những giá trị nhân văn sâu sắc.

04/07/2023 07:32

NSND Bùi Đình Hạc - cây đại thụ của nền điện ảnh nước nhà

NSND Bùi Đình Hạc qua đời tối 1/7 vì nhiều bệnh tuổi già, hưởng thọ 89 tuổi. Người thân của nam nghệ sĩ cho biết ông qua đời tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Xô, sau khoảng thời gian bị tai biến mạch máu não và viêm phổi. Trước khi mất, sức khỏe của NSND Bùi Đình Hạc yếu nên ông chỉ đi lại, hoạt động nhẹ nhàng trong nhà. Tuy nhiên, tinh thần của ông vẫn minh mẫn. Ông vẫn hay nói chuyện về nền điện ảnh nước nhà.

NSND Bùi Đình Hạc sinh năm 1934 ở Phú Thọ, nhập ngũ năm 1949, từng học điện ảnh tại Liên Xô (cũ). Năm 1953, ông bắt đầu bước vào ngành điện ảnh tại An toàn khu Việt Bắc, là một trong những nghệ sĩ đặt những viên gạch đầu tiên cho nền Điện ảnh Cách mạng Việt Nam.

Ông từng thực hiện nhiều bộ phim truyện nổi tiếng như: Nguyễn Văn Trỗi (1966), Đường về quê mẹ (1971), Hoa thiên lý (1973). Trong đó, “Đường về quê mẹ” do ông cùng viết kịch bản giành giải Bông sen Vàng Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 2 (1973), giải Nhất tại Liên hoan phim quốc tế New Delhi (Ấn Độ) năm 1973.

Năm 2002, khi 68 tuổi, ông vẫn say mê sáng tạo nghệ thuật và cho ra đời phim điện ảnh “Hà Nội 12 ngày đêm”, tái hiện cuộc chiến đấu chống tập kích bằng B-52 năm 1972. Trong quá trình thực hiện bộ phim này, con trai ông - đạo diễn, quay phim Bùi Trung Hải cùng hỗ trợ bố.

Tác phẩm này sau đó đã đoạt giải Bông sen Bạc tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ 14 (2004); giải B của Bộ quốc phòng tặng tác phẩm Văn học - Nghệ thuật (từ năm 1999 - 2004) về đề tài Lực lượng vũ trang - chiến tranh cách mạng và sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc.

Không chỉ thành công ở lĩnh vực điện ảnh, NSND Bùi Đình Hạc còn ghi dấu ấn ở dòng phim tài liệu. Những phim tài liệu ông từng làm như: Nước về Bắc Hưng Hải, Anh Nguyễn Văn Trỗi sống mãi, Hồ Chí Minh - Chân dung một con người, Nguyễn Ái Quốc đến với Lênin, Đường về Tổ quốc.

Trong đó, “Nước về Bắc Hưng Hải” ra mắt năm 1959 từng đoạt giải Huy chương Vàng tại Liên hoan phim quốc tế Matxcơva cho phim tài liệu hay nhất. Đây là giải Vàng quốc tế đầu tiên của ngành phim ảnh Việt Nam, cũng là giải Vàng quốc tế đầu tiên của nền Văn học Nghệ thuật Việt Nam. Tác phẩm này đã trở thành niềm tự hào của đất nước và được trao tặng giải Bông sen Vàng tại Liên hoan phim Việt Nam lần thứ II - năm 1973.

Trong suốt cuộc hành trình nghệ thuật của mình, NSND Bùi Đình Hạc luôn cố gắng hết mình với mong muốn đóng góp một phần công sức của mình cho sự phát triển của phim ảnh nước nhà.

Nam nghệ sĩ gạo cội từng chia sẻ: 'Tôi yêu thích tính đa dạng trong sáng tác. Phim sau làm phải khác phim trước, khác nhau về hình thức thể hiện, về sự tìm kiếm thăm dò, thể nghiệm và hoàn thiện. Ví dụ, tôi đã làm ba bộ phim về Chủ tịch Hồ Chí Minh nhưng mỗi phim, với nguồn tư liệu ngồn ngộn, tôi luôn phải cố gắng tìm cách thể hiện khác nhau'.

Khi còn công tác, NSND Bùi Đình Hạc giữ chức Giám đốc Hãng phim Tài liệu và Khoa học Trung ương, Phó Cục trưởng Điện ảnh Việt Nam, Phó Tổng thư ký Hội Điện ảnh Việt Nam khóa 1. Bên cạnh đó, ông còn là giám khảo nhiều liên hoan phim trong nước và quốc tế.

Đạo diễn Bùi Đình Hạc được trao tặng danh hiệu NSND năm 1984, nhận Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học Nghệ thuật năm 2007.