Giải Nobel của Han Kang đánh dấu bước tiến tới sự công bằng trong văn học

Đây là nhận định của dịch giả văn học người Anh Deborah Smith, người đã dịch tác phẩm 'The Vegetarian' (tạm dịch: 'Người ăn chay') của Han Kang.

12/11/2024 12:11

Dịch giả Deborah Smith giơ cao cuốn sách của Han Kang tại Hội chợ sách quốc tế Seoul ngày 15/6/2016. (Ảnh: Yonhap)

Theo dịch giả Deborah Smith, chiến thắng giải Nobel Văn học 2024 của nữ nhà văn người Hàn Quốc Han, với tư cách là người phụ nữ châu Á đầu tiên giành chiến thắng trong lịch sử 121 năm của giải thưởng, 'mang đến niềm hy vọng rằng cuối cùng chúng ta cũng đang hướng tới một thế giới văn học công bằng hơn, trong đó bản sắc không còn làm lu mờ giá trị'. Nhận định này được Deborah Smith viết trong một bài báo và hãng thông tấn Yonhap của Hàn Quốc đã trích dẫn thực tế rằng, trong nhiều thập kỷ qua, giải Nobel văn học phần lớn được trao cho đàn ông da trắng.

Dịch giả Deborah Smith lưu ý rằng phạm vi tiếp cận rộng rãi trên toàn cầu với các tác phẩm của Han Kang, đã được dịch sang hơn chục ngôn ngữ trong thập kỷ qua - từ tiếng Na Uy và tiếng Hà Lan đến tiếng Tây Ban Nha và tiếng Ý - là minh chứng cho nỗ lực lâu năm của hơn 50 dịch giả trên toàn thế giới.

Cũng trong bài viết của mình, dịch giả người Anh nhấn mạnh tiếng Anh 'chỉ là một trong nhiều ngôn ngữ trên thế giới'. Deborah Smithi đã lấy ví dụ vào cuốn tiểu thuyết mới nhất 'We Do Not Part' của Han Kang. Cuốn tiểu thuyết này đã được dịch sang nhiều thứ tiếng, bao gồm cả tiếng Thụy Điển và tiếng Hà Lan, thậm chí trước cả phiên bản tiếng Anh. Theo Deborah, đây là một ví dụ cho thấy 'Tiếng Anh không phải là trung tâm của thế giới'.

Năm 2016, dịch giả Deborah Smith đã giành được Giải thưởng Booker Quốc tế cho bản dịch 'The Vegetarian' (tạm dịch: 'Người ăn chay') - tác phẩm nổi tiếng của Han Kang. Sau khi đoạt giải, cô nói rằng dịch một tác phẩm văn học đồng nghĩa với việc 'viết lại nó một cách sáng tạo bằng một ngôn ngữ khác, một quá trình bao gồm nhiều mức độ diễn giải và quyết định biên tập khác nhau'. Cô nói rằng nhiệm vụ này cần cả 'sự nhạy cảm về văn học' và 'năng lực ngôn ngữ'.

Trong bài viết đóng góp của mình, Deborah nhắc lại vai trò quan trọng của dịch giả trong việc giới thiệu tiểu thuyết của Han và các tác phẩm văn học Hàn Quốc khác tới độc giả quốc tế. Cô viết: 'Thật đáng yêu khi đóng góp của chúng tôi được công nhận, nhưng chỉ khi nó được đưa ra một cách chính xác và không cường điệu'.

Dịch giả Deborah Smith đã đi đầu trong việc giới thiệu văn học Hàn Quốc tới khán giả toàn cầu rộng rãi hơn thông qua Tilted Axis Press do cô đồng sáng lập vào năm 2015. Cô kể lại việc nhận được một tin nhắn vào năm 2016 từ một 'nhà thơ được kính trọng', người đã ca ngợi 'Human Acts' bằng tiếng Anh của Han là 'một cuốn sách lớn' và 'một bước ngoặt'.

'Vì vậy, đối với những người trong chúng ta, những người đã theo dõi sự nghiệp của Han từ lâu, giải Nobel là sự xác nhận cho những gì chúng ta đã biết' - Deborah nhấn mạnh trong bài chia sẻ của mình.