NSND Phùng Há: Cuộc đời và sự nghiệp của vị bà tổ ngành cải lương

NSND Phùng Há là người đầu tiên nhận danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân trong lĩnh vực cải lương, sở hữu sự nghiệp lừng lẫy nhưng cuộc đời tư lại trải qua nhiều biến cố và cô độc khi về già.

29/12/2025 07:42

NSND Phùng Há (1911-2009) được tôn vinh là một trong những vị hậu tổ của nghệ thuật cải lương Việt Nam. Bà không chỉ là người đầu tiên được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân (NSND) trong lĩnh vực này mà còn là tấm gương về sự tận hiến cho nghệ thuật truyền thống của dân tộc.

Người nghệ sĩ đầu tiên nhận danh hiệu cao quý

Trong lịch sử nghệ thuật Việt Nam, NSND Phùng Há ghi dấu ấn đậm nét với khả năng ca diễn xuất chúng, đưa cải lương từ những bước sơ khai trở thành loại hình nghệ thuật có chiều sâu và sức lan tỏa mạnh mẽ. Năm 1984, trong đợt phong tặng đầu tiên của Nhà nước, bà đã vinh dự được trao tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân vì những đóng góp vô giá cho nền văn hóa nước nhà.

Bên cạnh vai trò là một đào chính tài sắc vẹn toàn, bà còn là người thầy tận tụy, đào tạo ra nhiều thế hệ nghệ sĩ danh tiếng. Sự nghiêm túc và đạo đức nghề nghiệp của bà đã trở thành chuẩn mực cho các thế hệ hậu bối noi theo.

Thông tin chính	Chi tiết
Họ và tên	Trương Phụng Hảo (NSND Phùng Há)
Danh hiệu	Nghệ sĩ Nhân dân (phong tặng đợt 1 - 1984)
Lĩnh vực	Cải lương
Vai trò tiêu biểu	Nghệ sĩ biểu diễn, người đào tạo, nhà hoạt động xã hội

Cuộc đời riêng nhiều truân chuyên và biến cố

Trái ngược hoàn toàn với ánh hào quang rực rỡ trên sân khấu, cuộc đời tư của NSND Phùng Há lại đầy rẫy những nỗi đau và mất mát. Theo các tư liệu về cuộc đời bà, nữ nghệ sĩ đã trải qua 4 cuộc hôn nhân nhưng đều không tìm được bến đỗ hạnh phúc trọn vẹn. Những biến cố liên tiếp ập đến khi bà lần lượt phải chứng kiến sự ra đi của những người con thân yêu của mình.

NSND Phùng Há thời trẻ gắn liền với những vai diễn kinh điển trên sân khấu cải lương.

Nỗi đau mất mát người thân khiến tuổi xế chiều của nữ nghệ sĩ trở nên cô độc. Khi không còn con cái để nương tựa, bà dành phần lớn thời gian và tâm sức cho các hoạt động thiện nguyện, đặc biệt là việc chăm lo cho đời sống của những nghệ sĩ nghèo và neo đơn.

Những năm tháng cuối đời nơi cửa Phật

Trong những năm tháng cuối cùng của cuộc đời, NSND Phùng Há đã quyết định bán tài sản cá nhân để vào chùa sinh sống. Bà chọn Chùa Nghệ Sĩ tại TP.HCM - một công trình mà chính bà đã có công lớn trong việc gây dựng và duy trì - làm nơi dừng chân cuối cùng. Đây không chỉ là nơi bà tu hành mà còn là nơi bà tiếp tục sự nghiệp thiện nguyện, giúp đỡ những đồng nghiệp có hoàn cảnh khó khăn cho đến khi qua đời.

Di sản mà NSND Phùng Há để lại không chỉ là những vai diễn kinh điển mà còn là tấm lòng nhân ái bao dung, gắn liền với sự phát triển bền vững của nghệ thuật cải lương Việt Nam.