Phát hiện hợp chất quý hiếm trong kiệt tác nổi tiếng 'Mona Lisa'

Các nhà khoa học phát hiện danh họa Leonardo da Vinci đã sử dụng hợp chất plumbonacrite trong kiệt tác nổi tiếng "Mona Lisa", đây là chất được các nhà sản xuất ôtô sử dụng làm chất bảo quản màu.

13/10/2023 09:53

Kiệt tác 'Mona Lisa' được trưng bày tại Bảo tàng Louvre, Pháp. Ảnh: AP.

Theo phân tích mới với sự hỗ trợ của tia X quang mà các nhà hóa học ở Anh và Pháp đã tiến hành, danh họa Leonardo da Vinci đã sử dụng một hợp chất màu vàng mật ong cho thử nghiệm mới khi đó của ông để tạo lớp phủ cho bức họa 'Mona Lisa' nổi tiếng thế giới.

Nội dung nghiên cứu này đã được công bố ngày 11/10 trên tạp chí của Hiệp hội Hóa học Mỹ.

Các nhà nghiên cứu đã sử dụng một kỹ thuật gọi là 'nhiễu xạ tia X synchrotron' để nghiên cứu cấu trúc phân tử của một đốm nhỏ trong tác phẩm nghệ thuật nổi tiếng của Da Vinci.

Những gì họ tìm thấy là một dấu hiệu hóa học riêng biệt dưới bề mặt. Đây dường như là một loại hợp chất mới mà ông đã sử dụng cho bức họa 'Mona Lisa.'

Theo nhóm nghiên cứu, đó là một loại sơn dầu nền mà Leonardo da Vinci đã chế tạo bằng bột oxit chì màu cam và có thể là dầu hạt lanh hoặc quả óc chó.

Cải tiến này, hiện được gọi là 'plumbonacrite,' sau này được các danh họa Hà Lan áp dụng vào thế kỷ 17 và được các nhà sản xuất ôtô sử dụng làm chất bảo quản màu ngày nay, để giữ cho những chiếc xe thể thao màu đỏ và cam trông luôn sáng.

Hợp chất quý hiếm plumbonacrite được phát hiện trên lớp đầu tiên trong kiệt tác của Leonardo da Vinci, ngay phía trên lớp gỗ cây dương.

Theo nhà nghiên cứu Gonzalez, phát hiện này lần đầu tiên đã xác nhận điều mà các nhà sử học nghệ thuật từ lâu chỉ đưa ra giả thuyết rằng Leonardo da Vinci rất có thể đã sử dụng bột oxit chì để làm dày và giúp làm khô lớp sơn dầu khi ông bắt đầu vẽ bức chân dung.

Ông Gonzalez nói: 'Plumbonacrite thực sự là dấu ấn trong công thức của danh họa. Đây là lần đầu tiên chúng tôi thực sự có thể xác nhận nó về mặt hóa học.'

Plumbonacrite là sản phẩm phụ của oxit chì, cho phép các nhà nghiên cứu khẳng định chắc chắn hơn rằng danh họa có thể đã sử dụng bột này trong công thức sử dụng màu vẽ của mình.

Tuy nhiên, hầu như không thể nhìn thấy bằng mắt thường mảnh sơn dầu từ lớp nền của 'Mona Lisa' mà ông Gonzalez đã phân tích, do có đường kính không lớn hơn đường kính của một sợi tóc người. Vì vậy, các nhà khoa học đã quan sát cấu trúc nguyên tử của nó bằng cách sử dụng tia X trong synchrotron - một cỗ máy lớn giúp tăng tốc các hạt lên gần bằng tốc độ ánh sáng.

Nhà nghiên cứu hóa học Victor Gonzalez - tác giả chính của nghiên cứu nói trên, cho biết: 'Leonardo da Vinci là người thích thử nghiệm. Mỗi bức tranh của ông đều có kỹ thuật hoàn toàn khác nhau.'

Mặc dù không tham gia vào nghiên cứu nhưng chuyên gia Carmen Bambach - người phụ trách tại Bảo tàng Nghệ thuật Metropolitan ở New York, cho rằng nghiên cứu này là 'rất thú vị.'

Theo bà Bambach, bất kỳ hiểu biết mới nào đã được khoa học chứng minh về kỹ thuật vẽ tranh của Leonardo đều là 'tin tức cực kỳ quan trọng đối với thế giới nghệ thuật và xã hội toàn cầu rộng lớn của chúng ta.'

Các nhà khoa học và nhà sử học nghệ thuật lập luận rằng bức chân dung đột phá về người phụ nữ có nụ cười bí ẩn của da Vinci vẫn còn nhiều bí mật cần được giải mã.

Ước tính khoảng 7,5 triệu lượt du khách đổ về thủ đô Paris (Pháp) để tham quan Bảo tàng Louvre mỗi năm, nghĩa là có khoảng 30.000 người mỗi ngày đến chiêm ngưỡng kiệt tác 'Mona Lisa'.