Nhiều vị trí đau và mỗi tuổi đau 1 khác...
Những bệnh nhân mắc viêm đại tràng thường xuất hiện một số triệu chứng gây ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống.
Tuy nhiên, phần lớn bệnh nhân lại không quan tâm đến những biểu hiện bất thường của cơ thể khiến cho tình trạng bệnh thêm trầm trọng. Do đó, mọi người nên theo dõi sức khỏe của mình và nhận diện tình trạng đại tràng bị viêm nhiễm qua một số triệu chứng sau đây:
Thường xuyên bị rối loạn đại tiện: biểu hiện rõ rệt khi đi đại tiện, phân có khi rắn (rất khó đi) nhưng cũng có khi lỏng (không theo một hình dạng gì).
Số lần đi đại tiện nhiều hơn (từ 2 - 6 lần) trong ngày, chủ yếu là phân sống, nát, lỏng hoặc có thể bị táo bón. Người bệnh thường cảm thấy vừa đi đại tiện xong nhưng vẫn có cảm giác mót và muốn đi tiếp.
- Đau bụng âm ỉ khiến bệnh nhân cảm thấy khó chịu. Đau bụng: đây là triệu chứng khá phổ biến, bệnh nhân có thể đau bụng âm ỉ hoặc theo cơn, đau dữ dội,... Đau bụng có thể kèm theo cảm giác chướng bụng, đầy hơi.
Biểu hiện đau bụng do viêm đại tràng thường là đau bụng trái, đau ở vùng bụng phía dưới rốn, đau ở mạn sườn, phía hạ sườn, khu vực hố chậu. Hoặc có thể là đau ở thượng vị, hạ vị và nhiều vị trí khác nhau ở ổ bụng.
Triệu chứng đau ở mỗi độ tuổi là khác nhau. Tuy nhiên, chứng đau đại tràng thường xảy ra với những người có chế độ ăn uống kém lành mạnh, thường xuyên sử dụng các chất kích thích như rượu, bia, cà phê,... Hoặc với những người có người thân (bố mẹ, anh chị em ruột mắc bệnh viêm đại tràng).
-Một số trường hợp viêm đại tràng nặng, bệnh nhân có triệu chứng xuất huyết trực tràng, đi đại tiện ra máu và có chất nhầy,...
-Bệnh nhân thường cảm thấy mệt mỏi, thiếu sức sống, suy nhược, biếng ăn dẫn đến sụt cân.
- Khi ăn những thức ăn nóng, đồ ăn tái (sống), thức ăn có nhiều dầu mỡ thường xuất hiện triệu chứng đau bụng và đi đại tiện thường xuyên.
Một số đối tượng có khả năng mắc bệnh cao hơn do một số yếu tố liên quan, chẳng hạn như:
- Người trung niên và người lớn tuổi: bệnh nhân mắc bệnh thường tập trung ở độ tuổi từ 50 - 70 tuổi.
- Đối với những bệnh nhân bị bệnh tuyến giáp, viêm khớp dạng thấp, tiểu đường, vẩy nến hoặc bệnh celiac (là một bệnh gây tổn thương ruột non và gây cản trở sự hấp thụ các chất dinh dưỡng từ thức ăn) thường có nguy cơ mắc bệnh viêm nhiễm đại tràng cao hơn.
- Tiền sử gia đình có người thân mắc một số bệnh liên quan đến đường ruột, chẳng hạn như hội chứng ruột kích thích.
- Những người có thói quen hút thuốc lá thường có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
Người lớn tuổi có nguy cơ mắc viêm đại tràng cao hơn - Ảnh minh họa
Khó điều trị dứt điểm và biến chứng nguy hiểm
Bệnh nhân bị viêm đại tràng nếu phát hiện muộn hoặc không điều trị bệnh sớm sẽ rất nguy hiểm. Theo kinh nghiệm làm việc của bác sĩ, phần lớn những đối tượng này thường khó có thể điều trị bệnh dứt điểm.
Đồng thời, nguy cơ tái phát bệnh rất cao và dễ dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng, gây ảnh hưởng đến tính mạng. Một số nghiên cứu cho thấy, có khoảng 20 - 30% bệnh nhân bị ung thư đại tràng xuất phát từ tình trạng đại tràng bị viêm.
Có khá nhiều bệnh nhân chủ quan, thờ ơ khi được chẩn đoán viêm nhiễm đại tràng. Điều này cũng cho thấy, người bệnh thực sự chưa ý thức được mức độ nguy hiểm và diễn tiến của bệnh. Thực tế, nếu bệnh nhân không phát hiện và điều trị kịp thời, khả năng cao tình trạng bệnh ngày một nặng hơn, dẫn đến biến chứng :
Xuất huyết: Tình trạng này thường gặp ở những bệnh nhân bị viêm nhiễm nặng. Theo bác sĩ lý giải, hiện tượng này xảy ra do chức năng của lớp lông nhung bị suy giảm. Khi bệnh nhân sử dụng những thức uống có hại như rượu, bia, thực phẩm bẩn thường sẽ bị chảy máu tươi một cách ồ ạt.
Thủng đại tràng: Tình trạng này có thể là tác hại từ việc tự sử dụng thuốc mà không có sự hướng dẫn của bác sĩ. Vì nếu lạm dụng phương pháp kháng sinh, những lợi khuẩn đường ruột có thể bị tiêu diệt toàn bộ, khiến lớp lông nhung dần trở nên trơ trọi. Đây cũng là nguyên nhân khiến những vết loét bị ăn sâu đến đại tràng, theo thời gian phần thành đại tràng cũng bị bào mòn và gây nên những vết thủng.
Giãn đại tràng cấp tính: Tình trạng viêm nhiễm nếu không được điều trị có thể khiến đại tràng bị giãn, dẫn đến suy giảm chức năng tiêu hóa của đường ruột. Với tình trạng này, khả năng bị viêm loét và dẫn đến thủng đại tràng khá cao.
Ung thư đại tràng: Đây là biến chứng nghiêm trọng nhất do tình trạng viêm nhiễm đại tràng gây nên. Nếu bệnh nhân bị viêm loét lớp niêm mạc trong thời gian dài hoặc điều trị không dứt điểm dẫn đến tái phát nhiều lần có thể làm tăng nguy cơ bị ung thư.
Hiện tượng này được lý giải vì các tế bào biểu mô niêm mạc bị loạn sản, theo thời gian phát triển thành những khối u ác tính.
Các biến chứng của viêm đại tràng rất nguy hiểm khiến người bệnh đau đớn, thậm chí có thể gây tử vong nếu người bệnh không được phát hiện bệnh và điều trị kịp thời.
Điều trị viêm đại tràng như thế nào?
Nếu biết vị trí đau đại tràng là đau ở đâu, đồng thời gặp phải một số biểu hiện bệnh lý kể trên, người bệnh cần đến bệnh viện để khám nội soi đại tràng. Bác sĩ sẽ đưa ra lời khuyên để trị bệnh triệt để.
Người bị đau đại tràng không nên mua thuốc uống khi chưa có sự thăm khám của bác sĩ. Vì nếu uống thuốc không đúng cách, không đúng bệnh còn khiến bệnh bị nặng hơn, đôi khi gây nhờn thuốc rất khó điều trị tận gốc. Trong trường hợp bệnh viêm đại tràng nặng bác sĩ có thể yêu cầu phẫu thuật.
Bệnh viêm đại tràng nếu phát hiện sớm và có sự hướng dẫn điều trị của bác sĩ thì không có gì nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu người bệnh tự ý dùng thuốc khiến bệnh từ nhẹ chuyển thành nặng, không điều trị dứt điểm gây biến chứng hoặc phát hiện quá muộn thì đau đại tràng có thể chuyển biến thành ung thư đại tràng, vô cùng nguy hiểm.
Cách ngăn ngừa tình trạng viêm nhiễm đại tràng:
- Xây dựng thói quen sử dụng những thực phẩm sạch, ăn chín, uống sôi, bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng (đặc biệt là chất xơ và vitamin),... Đồng thời hạn chế ăn những món ăn quá cay, quá nóng.
- Ăn nhiều rau để bổ sung chất xơ cho cơ thể.
- Nên sổ giun đúng định kỳ, tức 6 tháng sổ giun 1 lần.
Có thể sử dụng thêm men tiêu hóa sống để hỗ trợ đường ruột tiêu hóa thức ăn tốt hơn (tuy nhiên cần có liều lượng phù hợp, không nên lạm dụng quá nhiều).
Khi nhận thấy cơ thể có những triệu chứng của bệnh nên đi khám bác sĩ để được kiểm tra, chẩn đoán và điều trị sớm nhất (nếu có bệnh).
BS Đinh Minh Trí (Đại học Y dược TP HCM)