Chuyển đổi số – động lực mới đưa chính sách giảm nghèo đi vào chiều sâu

Đẩy nhanh giảm nghèo bền vững là yêu cầu xuyên suốt trong phát triển đất nước. Khi hạ tầng số ngày càng hoàn thiện và dịch vụ công trực tuyến được phổ cập sâu rộng, chuyển đổi số mở ra không gian mới cho việc thu hẹp chênh lệch vùng miền, thúc đẩy người dân chủ động tham gia vào quá trình phát triển, góp phần hiện thực hóa mục tiêu 'không ai bị bỏ lại phía sau'.

09/12/2025 13:06

Từ những con số biết nói

Theo Văn phòng Quốc gia về giảm nghèo, tỷ lệ hộ nghèo cả nước đã giảm mạnh từ 5,2% năm 2021 xuống 1,9% năm 2024, và dự kiến còn khoảng 1% vào cuối năm 2025. Đây là một trong những giai đoạn có tốc độ giảm nghèo nhanh nhất trong hơn một thập niên qua.

Trong bối cảnh đất nước đẩy mạnh chuyển đổi số quốc gia, công nghệ đang dần trở thành nhân tố mới góp phần thu hẹp khoảng cách phát triển, tạo thêm động lực để các địa phương nâng cao hiệu quả giảm nghèo và xây dựng sinh kế bền vững. Ảnh minh hoạ: congthuong.vn

Đáng chú ý, vùng đồng bào dân tộc thiểu số – nơi thường xuyên chịu tác động kép của điều kiện tự nhiên khắc nghiệt và hạ tầng thiếu đồng bộ – cũng có chuyển biến tích cực. Tỷ lệ hộ nghèo tại khu vực này giảm bình quân 4,5% mỗi năm, hiện còn 12,5%.

Những con số ấy phản ánh nỗ lực lớn trong đầu tư hạ tầng: đường giao thông kết nối, trường học kiên cố, trạm y tế đạt chuẩn, hệ thống nước sạch, cùng nhiều công trình vùng ven biển và hải đảo giúp các xã từng thuộc diện đặc biệt khó khăn vươn lên thoát nghèo.

Tuy nhiên, bức tranh vẫn có những khoảng tối. Một số địa phương miền núi phía Bắc và Tây Nguyên có tỷ lệ hộ nghèo trên 50%, thậm chí có thôn, bản vùng sâu lên tới 70%. Từ thực tế đó, Việt Nam đang xây dựng chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2026–2030 với đề xuất nâng chuẩn thu nhập lên 2,8 triệu đồng/người/tháng ở đô thị và 2,2 triệu đồng ở nông thôn, đồng thời điều chỉnh tiêu chí dịch vụ cơ bản phù hợp bối cảnh phát triển xanh và chuyển đổi số.

Chuyển đổi số – chìa khóa thu hẹp khoảng cách phát triển

Không chỉ là xu hướng tất yếu, chuyển đổi số đã bước đầu chứng minh vai trò quan trọng trong giảm nghèo đa chiều:

Trong nông nghiệp, các mô hình canh tác thông minh ứng dụng IoT, AI giúp tăng năng suất 30–40%, đồng thời giảm chi phí sản xuất.

Ứng dụng chuyển đổi số vào phát triển kinh tế để giảm nghèo bền vững luôn được chú trọng. Ảnh minh hoạ: Laichau.gov.vn

Trong y tế, hồ sơ sức khỏe điện tử và khám, chữa bệnh từ xa giúp người dân vùng sâu tiếp cận dịch vụ tốt hơn, rút ngắn chi phí đi lại và thời gian chờ đợi.

Trong giáo dục, các nền tảng dạy – học trực tuyến, công cụ hỗ trợ học tập bằng AI đang mở rộng cơ hội tiếp cận tri thức cho học sinh nghèo.

Trong quản trị công, 100% dịch vụ công trực tuyến tạo điều kiện để người dân xử lý thủ tục nhanh hơn, minh bạch hơn, giảm gánh nặng đi lại cho vùng khó khăn.

Việt Nam cũng có nhiều lợi thế đặc biệt: dân số trẻ, chi phí băng thông cạnh tranh và tỷ lệ người dùng smartphone được dự báo đạt 72–78% vào năm 2025. Điều này mở ra cơ hội để công nghệ thâm nhập sâu hơn vào quá trình sản xuất, kinh doanh, dịch vụ – những yếu tố trực tiếp tác động đến thu nhập của người dân.

Bên cạnh đó, việc phổ cập kỹ năng số, củng hạ tầng viễn thông, đảm bảo chi phí truy cập hợp lý và huy động sự tham gia tích cực của cộng đồng là những điều kiện nền tảng, mang tính chiến lược, để chuyển đổi số trở thành động lực thúc đẩy phát triển kinh tế – xã hội và giảm nghèo bền vững.

Chuyển đổi số không thay thế hoàn toàn các chính sách giảm nghèo truyền thống, nhưng có thể tạo ra sức bật mới – giúp người dân tiếp cận cơ hội nhanh hơn, rộng hơn và bền vững hơn.

Trong hành trình hướng tới phát triển bao trùm, Việt Nam đang đứng trước cơ hội xây dựng một chiến lược giảm nghèo hiện đại, dựa trên tri thức, công nghệ và đổi mới sáng tạo, để mỗi người dân – dù ở đồng bằng hay miền núi, hải đảo – đều có cơ hội vươn lên, đúng tinh thần 'không ai bị bỏ lại phía sau'.

Theo Khánh Ngọc/Nhà báo và Công luận