Công nghệ thông tin mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho người nghèo

Trong bối cảnh hiện nay, công nghệ và chuyển đổi số đang trở thành chìa khóa đa năng giúp nhiều người dân và các địa phương kể cả vùng sâu, vùng xa, vùng nghèo khó có nhiều hơn các cơ hội học tập, tiếp cận với các thị trường mới, mở rộng sản xuất, nâng cao thu nhập, xóa nhòa được rào cản về địa lý và rút ngắn khoảng cách giàu nghèo.

01/12/2025 14:48

Thay đổi nhận thức, mở hướng thoát nghèo

Đây được xem như là yếu tố then chốt để mở ra hướng thoát nghèo bền vững, đặc biệt tại các vùng nông thôn và miền núi. Công nghệ không chỉ là công cụ trong sản xuất mà còn là cầu nối tiếp cận tri thức, thị trường và dịch vụ thiết yếu, giúp người dân chủ động nâng cao thu nhập và chất lượng cuộc sống.

Trong những năm gần đây, để bài toán giảm nghèo ngày một hiệu quả hơn, bên cạnh các chủ trương chính sách của Đảng và Nhà nước; các cấp, các ngành và chính quyền địa phương ở nhiều tỉnh thành đã có nhiều cách làm sáng tạo cùng các giải pháp đột phá, đồng bộ, quyết liệt… trong đó không chỉ dừng ở việc hỗ trợ trước mắt mà đã chuyển sang hướng tiếp cận mới, nhằm giúp người dân tăng năng lực sản xuất, tiếp cận tri thức, thị trường và dịch vụ bằng công nghệ hiện đại.

Công nghệ không chỉ là công cụ trong sản xuất mà còn là cầu nối tiếp cận tri thức, thị trường và dịch vụ thiết yếu, giúp người dân chủ động nâng cao thu nhập và chất lượng cuộc sống.

Điều này cho thấy Đảng và Nhà nước không chỉ đặt mục tiêu nâng cao thu nhập, mà còn hướng tới đảm bảo cho người dân được tiếp cận thông tin thiết yếu để người dân chủ động nâng cao năng lực của chính mình. Khi được tiếp cận thông tin đầy đủ, minh bạch và kịp thời, người dân sẽ hiểu rõ hơn về các chương trình hỗ trợ, biết cách tìm đầu ra cho sản phẩm, biết áp dụng công nghệ mới và mạnh dạn thay đổi mô hình sản xuất.

Theo đó, ở nhiều địa phương trên cả nước, trong đó có cả các xã đặc biệt khó khăn, xã đảo… các đài truyền thanh thông minh, các điểm internet miễn phí, các lớp tập huấn kỹ năng số đã dần mở ra cánh cửa mới cho hàng chục nghìn hộ dân. Nhiều người lần đầu còn bỡ ngỡ khi biết đến thương mại điện tử, lần đầu nộp hồ sơ dịch vụ công trực tuyến, lần đầu tiếp cận các thông tin thị trường, song giờ đây những hoạt động ấy đã trở nên quen thuộc mang lại sự tiện lợi, tiết kiệm thời gian và chi phí… đồng thời biết ứng dụng để tạo ra cơ hội phát triển cho bản thân và cộng đồng.

Đặc biệt, việc ứng dụng khoa học công nghệ đã và đang từng bước gieo mầm thay đổi thay trong tư duy của người dân, từ thụ động sang chủ động, từ làm theo kinh nghiệm sang làm theo kỹ thuật. Và, thực tiễn cũng chứng minh rằng, khi người dân có thông tin, có công nghệ cùng chính sách của nhà nước sẽ giúp họ có thể thay đổi cuộc sống của mình bằng chính đôi tay và trí tuệ. Từ đó tạo ra bước chuyển quan trọng hành trình giảm nghèo đa chiều, bao trùm và bền vững.

Ứng đụng công nghệ số, động lực tạo sinh kế mới

Trong bối cảnh kinh tế số phát triển mạnh, các cấp, các ngành và nhiều địa phương đã chú trọng tạo điều kiện để người dân tham gia sâu hơn vào các chuỗi giá trị mới. Các mô hình kinh tế số hộ gia đình, chuyển đổi số hợp tác xã, quảng bá đặc sản địa phương bằng công nghệ AI… đang đem lại nguồn thu nhập ổn định cho hàng ngàn hộ dân.

Theo đó, nhiều đặc sản vùng miền cùng các sản phẩm OCOP đã được người dân, chủ cơ sở sản xuất đưa lên môi trường số với hình ảnh đẹp, mô tả chuẩn hóa nhờ các công cụ AI miễn phí nhằm gia tăng khả năng tiếp cận của khách hàng và nâng tầm thương hiệu cho chính sản vật của địa phương mình do chính mình làm ra.

Theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Tạ Văn Tường, chuyển đổi số trong tiêu thụ nông sản không chỉ là xu hướng, mà là yêu cầu tất yếu của nền kinh tế hiện đại. Điều quan trọng là giúp người dân thay đổi tư duy, từ 'bán cái mình có' sang 'bán cái thị trường cần'.

Chuyển đổi số trong tiêu thụ nông sản không chỉ là xu hướng, mà là yêu cầu tất yếu của nền kinh tế hiện đại.

Thống kê của Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội cũng cho thấy, Hà Nội hiện có hàng trăm sản phẩm nông nghiệp, OCOP được giới thiệu, tiêu thụ trên các sàn TMĐT như: Postmart, Voso, Sendo, Shopee cùng hàng trăm fanpage, tài khoản Facebook, Zalo, TikTok của HTX và nông dân. Trong đó có xấp xỉ 1.300 sản phẩm đã được gắn mã QR truy xuất nguồn gốc, bảo đảm minh bạch thông tin, tạo niềm tin với người tiêu dùng. Không chỉ có vậy, doanh thu bán hàng từ kênh trực tuyến của các sản phẩm nông nghiệp cũng tăng rất nhiều so với cách bán truyền thống trước kia.

Không chỉ ở Thủ đô Hà Nội, ngược lên Tây Bắc xa xôi, đến với mảnh đất và con người Điện Biên chúng ta cũng dễ dàng nhận ra những sản phẩm nông sản, đặc sản của miền đất này xuất hiện trên các nền tảng số.

Thống kê cũng cho thấy, toàn tỉnh Điện Biên có trên dưới 500 sản phẩm được đưa lên các sàn thương mại điện tử như Shopee, Lazada, Sendo, Buudien.vn, Voso.vn... Trong đó, 100% sản phẩm OCOP đã có mặt trên nhiều sàn thương mại điện tử. Đây không chỉ là cơ hội để người nông dân và các HTX ở Điện Biên tiếp tục phát huy thế mạnh trong sản phẩm của mình mà còn là tiền đề, cơ sở để khuyến khích bà con nông dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số tỉnh Điện Biên tích cực duy trì giá trị các sản phẩm nông nghiệp, đặc sản truyền thống; từ đó chủ động hơn trong quá trình canh tác, sản xuất sản phẩm gắn với thế mạnh của địa phương.

Điểm qua những ví dụ trên cho thấy, việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số đang mang lại những lợi ích rõ rệt như nông sản được tiêu thụ nhanh hơn, giảm phụ thuộc vào mùa vụ; chi phí trung gian được cắt giảm; người tiêu dùng dễ dàng kiểm chứng chất lượng. Qua đó không chỉ thúc đẩy phát triển kinh tế số mà còn mở ra cơ hội thoát nghèo bền vững cho người dân trên khắp mọi miền đất nước.

Theo Trần Anh Tuấn/Nhà báo và Công luận