Hành trình trở lại cuộc sống sau đột quỵ

Đột quỵ có thể cướp đi khả năng vận động, nói chuyện của người bệnh. Nhưng nếu phục hồi đúng cách, họ vẫn có thể sống khoẻ mạnh trở lại.

04/08/2025 08:30

Đột quỵ có thể khiến cuộc sống người bệnh thay đổi hoàn toàn. Tuy nhiên, với hướng phục hồi đúng và sự đồng hành kiên nhẫn của gia đình, người bệnh vẫn có cơ hội sống độc lập và hạnh phúc trở lại.

Sau cơn đột quỵ, điều quan trọng không chỉ là cứu sống người bệnh mà là giúp họ phục hồi thể chất, tinh thần và tái hòa nhập cuộc sống. Dưới đây là những lời khuyên từ chuyên gia dành cho người bệnh và người chăm sóc.

Ảnh minh họa/ Nguồn internet

Chấp nhận thực tế – bước đầu của phục hồi

Sau khi qua cơn nguy kịch, người bệnh thường có cảm giác hụt hẫng, tuyệt vọng khi nhận ra các chức năng vận động, ngôn ngữ hoặc trí nhớ của mình bị ảnh hưởng. Theo chuyên gia tâm lý, việc chấp nhận tình trạng mới là bước đầu tiên để bắt đầu hành trình hồi phục.

Lời khuyên

Người bệnh nên được tư vấn tâm lý càng sớm càng tốt.

Gia đình cần tránh than phiền, so sánh với người khác, mà nên động viên theo hướng tích cực như: 'Mỗi ngày con thấy mẹ tốt hơn hôm qua rồi đấy!'

Bắt đầu phục hồi chức năng càng sớm càng tốt

Việc tập luyện vật lý trị liệu nên bắt đầu sớm ngay sau khi người bệnh ổn định, thường trong vòng 24-48 giờ. Càng trì hoãn, nguy cơ teo cơ, cứng khớp và mất chức năng càng cao.

Lời khuyên

Tập theo phác đồ cá nhân hóa của bác sĩ phục hồi chức năng.

Duy trì đều đặn mỗi ngày, chia thành nhiều buổi ngắn thay vì ép quá sức.

Kết hợp vật lý trị liệu với hoạt động trí tuệ như: luyện nói, đọc sách, nghe nhạc, trò chuyện.

Chế độ dinh dưỡng hợp lý – nền tảng phục hồi

Cơ thể sau đột quỵ cần được cung cấp đủ dinh dưỡng để phục hồi tổn thương và duy trì năng lượng cho quá trình luyện tập.

Lời khuyên

Tăng cường rau xanh, trái cây, cá, dầu thực vật.

Hạn chế muối, đường, chất béo bão hòa và tuyệt đối không uống rượu, hút thuốc.

Nếu bệnh nhân khó nuốt, nên chế biến thức ăn mềm, lỏng, dễ tiêu.

Phòng ngừa tái phát – yếu tố sống còn

Khoảng 1/4 bệnh nhân đột quỵ sẽ bị tái phát trong vòng 5 năm nếu không kiểm soát tốt các yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp, đái tháo đường, mỡ máu cao…

Lời khuyên

Dùng thuốc đều đặn theo chỉ định, không tự ý bỏ thuốc.

Tái khám định kỳ để theo dõi huyết áp, đường huyết, mỡ máu.

Tập thể dục nhẹ nhàng hằng ngày (như đi bộ, yoga).

Kiểm soát căng thẳng, giữ tinh thần thoải mái.

Chăm sóc tâm lý – yếu tố quyết định chất lượng sống

Người sau đột quỵ dễ rơi vào trầm cảm do mất khả năng độc lập, mặc cảm, cảm giác trở thành gánh nặng. Đây là điểm mà nhiều gia đình chủ quan bỏ qua.

Lời khuyên

Khuyến khích người bệnh tham gia sinh hoạt cộng đồng, trò chuyện, tiếp xúc với ánh sáng tự nhiên.

Không 'làm thay' mọi thứ mà hướng dẫn để họ tự làm việc nhỏ (mặc áo, ăn uống, di chuyển...).

Tạo ra những niềm vui nhỏ mỗi ngày: xem tivi cùng nhau, kể chuyện cũ, gọi video với cháu chắt…

Đừng quên chăm sóc người chăm sóc

Người chăm sóc thường là người thân rất dễ kiệt sức cả về thể chất lẫn tinh thần nếu không được hỗ trợ. Để chăm sóc tốt, họ cũng cần được chăm sóc.

Lời khuyên

Chia sẻ việc chăm sóc giữa các thành viên trong nhà.

Cho phép bản thân nghỉ ngơi, có thời gian riêng, không tự dằn vặt.

Tìm sự giúp đỡ từ các dịch vụ y tế tại nhà, cộng đồng bệnh nhân đột quỵ, hội nhóm hỗ trợ.

Đột quỵ có thể là một biến cố lớn, nhưng cũng có thể là khởi đầu cho một lối sống mới chậm hơn, lành mạnh hơn và trân trọng hơn từng khoảnh khắc. Hành trình trở lại cuộc sống không ngắn và không dễ dàng, nhưng hoàn toàn có thể thành công nếu có đủ kiên trì, sự hỗ trợ đúng cách và tình yêu thương.

Theo Trương Hiền/Tri thức & Cuộc sống