Làm việc ca đêm nguy cơ rối loạn nội tiết và sức khỏe lâu dài

Làm việc ca đêm làm giảm melatonin, tăng cortisol và rối loạn insulin, từ đó kéo theo nguy cơ mất ngủ, béo phì, tiểu đường và bệnh tim mạch.

31/08/2025 11:00

Trong nhịp sống hiện đại, nhiều ngành nghề đòi hỏi nhân viên phải làm ca đêm như y tế, vận tải, sản xuất, an ninh… Tuy nhiên, thói quen sinh hoạt đảo lộn này không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể mà còn tác động trực tiếp đến hệ nội tiết và chất lượng giấc ngủ.

Ảnh minh họa/ Nguồn internet

Rối loạn nhịp sinh học tự nhiên

Cơ thể con người được điều khiển bởi đồng hồ sinh học (circadian rhythm), vốn điều chỉnh chu kỳ ngủ – thức, hormone, huyết áp và nhiệt độ cơ thể. Khi phải làm việc ban đêm, cơ thể buộc phải tỉnh táo vào thời điểm vốn được lập trình để nghỉ ngơi, dẫn đến rối loạn nhịp sinh học. Hậu quả là giấc ngủ ban ngày khó sâu, dễ bị gián đoạn, chất lượng nghỉ ngơi kém.

Ảnh hưởng đến hormone melatonin

Melatonin là hormone tiết ra nhiều vào ban đêm, có vai trò duy trì giấc ngủ và bảo vệ cơ thể khỏi stress oxy hóa. Ánh sáng nhân tạo khi làm việc ca đêm làm giảm sản xuất melatonin, khiến người lao động dễ bị mất ngủ, ngủ không ngon giấc. Về lâu dài, việc thiếu hụt melatonin còn được cho là liên quan đến tăng nguy cơ ung thư vú, ung thư tuyến tiền liệt và rối loạn chuyển hóa.

Cortisol và căng thẳng mạn tính

Làm ca đêm thường khiến cơ thể phải hoạt động khi mức cortisol (hormone căng thẳng) đáng lẽ đang ở mức thấp. Tình trạng này dẫn đến cortisol duy trì cao bất thường, làm tăng cảm giác mệt mỏi, lo âu, dễ cáu gắt. Về lâu dài, điều này có thể gây ra tăng huyết áp, kháng insulin, suy giảm miễn dịch.

Rối loạn insulin và nguy cơ tiểu đường

Nhiều nghiên cứu cho thấy người làm ca đêm có nguy cơ kháng insulin cao hơn, khiến đường huyết khó kiểm soát. Đây là nguyên nhân dẫn đến tăng nguy cơ tiểu đường type 2. Đồng thời, hormone leptin (giúp ức chế cảm giác thèm ăn) cũng giảm, trong khi ghrelin (hormone kích thích ăn uống) lại tăng, khiến người lao động dễ thèm đồ ngọt, tăng cân, béo phì.

Giấc ngủ kém chất lượng và hậu quả lâu dài

Người làm ca đêm thường chỉ ngủ được 4 – 6 giờ ban ngày, thay vì 7 – 8 giờ vào ban đêm. Không chỉ ngắn hơn, giấc ngủ ban ngày cũng ít sâu, dễ bị ánh sáng và tiếng ồn làm gián đoạn. Tình trạng thiếu ngủ mạn tính này dẫn đến:

Suy giảm trí nhớ và khả năng tập trung.

Tăng nguy cơ trầm cảm, rối loạn lo âu.

Giảm sức đề kháng, dễ mắc bệnh truyền nhiễm.

Tăng nguy cơ bệnh tim mạch.

Giải pháp giảm thiểu tác hại

Để hạn chế ảnh hưởng xấu của ca đêm đến nội tiết và giấc ngủ, người lao động có thể áp dụng:

Ngủ bù khoa học: tạo không gian tối, yên tĩnh, dùng rèm chắn sáng hoặc bịt mắt.

Giữ lịch ngủ ổn định: cố gắng ngủ và thức vào giờ cố định, kể cả ngày nghỉ.

Hạn chế caffeine và đồ uống kích thích trước khi ngủ ít nhất 6 giờ.

Ăn uống hợp lý: tránh ăn quá nhiều vào ban đêm, ưu tiên thực phẩm giàu protein và rau xanh thay vì đồ ngọt, dầu mỡ.

Tập luyện nhẹ nhàng như đi bộ, yoga để giảm căng thẳng.

Làm việc ca đêm không chỉ gây mệt mỏi nhất thời mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến hệ nội tiết và giấc ngủ, kéo theo nguy cơ nhiều bệnh mạn tính. Vì vậy, người lao động cần biết cách chăm sóc giấc ngủ, điều chỉnh chế độ ăn uống và sinh hoạt hợp lý để bảo vệ sức khỏe lâu dài.

Theo Trương Hiền/Tri thức & Cuộc sống

Link báo gốc:

Copy link

https://kienthuc.net.vn/lam-viec-ca-dem-nguy-co-roi-loan-noi-tiet-va-suc-khoe-lau-dai-post1565054.html

Quay lại

Tin cùng chuyên mục

Đọc nhiều

Liên kết hữu ích

TÌNH TRẠNG: ĐÃ LY HÔN

Làm việc ca đêm nguy cơ rối loạn nội tiết và sức khỏe lâu dài

Làm việc ca đêm làm giảm melatonin, tăng cortisol và rối loạn insulin, từ đó kéo theo nguy cơ mất ngủ, béo phì, tiểu đường và bệnh tim mạch.

Quảng Ninh: Du lịch bứt phá từ những di sản văn hóa thế giới

Cuối tuần này, hãy cùng trải nghiệm 'Hà Nội Đẹp Sound'

Nhu cầu du lịch dịp Tết Nguyên đán 2026 sẽ tăng mạnh, điểm đến nào được ưa chuộng?

Dự báo thời tiết ngày 18/12: Nam Bộ ngày nắng, cuối ngày có mưa

Hẹn nhau giải quyết mâu thuẫn, nữ sinh lớp 8 tử vong sau vụ xô xát

Gia Lai: Hơn 300 người dân ở biên giới được khám bệnh, cấp phát thuốc miễn phí

Bị phạt gần 200 triệu đồng do để học sinh ngộ độc, hiệu trưởng phải 'cầu cứu' địa phương vì không có tiền nộp phạt

Mọi bức xúc của người bệnh được theo dõi công khai, giám đốc bệnh viện tại TP HCM phải chịu trách nhiệm đến cùng

Hơn 1.200 ca tử vong vì cúm tại Mỹ, Việt Nam bước vào giai đoạn nguy cơ cao

Bắc Ninh: Phát hiện, thu giữ hơn 1 tấn mỡ lợn, nội tạng động vật không rõ nguồn gốc

Liên tiếp phát hiện, thu giữ lượng lớn pháo hoa nổ dịp cận Tết ở Hưng Yên

Quảng Trị: Phát huy vai trò nòng cốt, tô thắm hình ảnh Bộ đội Cụ Hồ nơi biên giới

Camera AI vào cuộc, giao thông chuyển biến nhưng Cảnh sát giao thông vẫn phải hiện diện

Sheraton Grand Da Nang và Minh Toàn Safi Ocean tiên phong xây dựng khách sạn không thuốc lá

Bộ Y tế yêu cầu xử lý nghiêm vụ nghi ngộ độc do ăn bánh mì tại Lâm Đồng

'Nở rộ' mô hình du lịch nông nghiệp, sinh thái ở Khe Sanh- Quảng Trị

Mang ánh sáng tri thức đến vùng cao xứ Nghệ

Hà Nội: Tăng cường xe khách phục vụ người dân đi lại Tết Dương lịch 2026

Đường sắt thiệt hại hơn 700 tỷ đồng hạ tầng, vận tải vì bão lũ

Hoàng Sơn Peace (Ninh Bình): Không gian trong lành cho những kì nghỉ xanh