Người phụ nữ đam mê làm đồ chơi trung thu truyền thống

Coi công việc làm đồ chơi trung thu truyền thống như máu thịt của mình nên mặc dù còn duy nhất bà làm nghề và một năm chỉ làm một tháng nhưng bà Nguyễn Thị Tuyến vẫn gắn bó và mong muốn giáo dục truyền thống văn hóa cho các cháu nhỏ.

20/09/2023 10:22

Bà Nguyễn Thị Tuyến đang miệt mài làm đồ chơi Trung thu cho khách hàng. Ảnh: Công Phương.

Mỗi dịp Tết Trung thu, người người, nhà nhà tại làng Ái Hậu, xã Vân Canh, huyện Hoài Đức, Hà Nội luôn tất bật sản xuất đèn lồng phục vụ khách hàng, xe vào tấp nập lấy đèn ông sao, đèn cá chép và các đồ chơi truyền thống để giao đi khắp nơi. Nhắc đến làng Ái Hậu là những người dân Hà Nội gốc và Hà Tây cũ đều biết đến nơi đây như một cái nôi sản xuất đèn lồng của xứ Kinh Kỳ xưa.

Tuy nhiên, ngày nay, khoa học công nghệ phát triển, đồ chơi công nghiệp gắn tiếng nhạc, màu sắc bắt mắt nhiều nên làng nghề truyền thống Ái Hậu ngày càng mai một. Hiện, chỉ còn duy nhất một người phụ nữ và cũng là nghệ nhân của làng tên Nguyễn Thị Tuyến vẫn đang ngày đêm miệt mài với nghề, nhất là mỗi dịp Trung thu về.

Trao đổi với phóng viên, bà Nguyễn Thị Tuyến cho biết, bà làm đồ chơi Trung thu từ năm 8 tuổi, ban đầu chỉ dán giấy màu cho bố, sau lớn dần thì làm khung, rồi tự tay hoàn thiện những món đồ chơi từ đầu đến cuối. Bà vẫn nhớ ngày đầu dán những mảnh giấy màu lên đuôi con cá chép, vậy mà từ đó đến nay đã hơn 50 năm làm nghề.

Là người phụ nữ duy nhất còn làm nghề đồ chơi Trung thu tại làng Ái Hậu nhưng bà Tuyến vẫn xác định gắn bó với nghề. Ảnh: Công Phương.

“Tôi còn làm nghề này vì yêu nghề, vì giữ nghề truyền thống của làng, của tổ tiên. Tính đến tôi bây giờ là đã 3 đời làm đồ chơi Trung thu truyền thống. Công việc này như một phần máu thịt của tôi” - bà Tuyến tâm sự.

Bà Nguyễn Thị Tuyến cho biết thêm, để làm được những sản phầm thủ công thì cần sự kiên trì, tỉ mỉ và khéo tay, tuyệt đối không được đốt cháy giai đoạn. Bởi mỗi loại đồ chơi đều gắn với những câu chuyện dân gian, gắn với sự giáo dục truyền thống của cha ông ta để lại.

Chỉ tay vào ông tiến sĩ giấy vừa được hoàn thiện, bà Nguyễn Thị Tuyến kể rằng, sở dĩ xưa kia trong mâm cỗ Trung thu dành cho trẻ nhỏ luôn có ông tiến sĩ giấy là vì cha ông ta muốn giáo dục và mong muốn con cháu học hành giỏi giang, đỗ đạt, tương lai sáng lạng. Đi kèm với ông tiến sĩ giấy luôn có 2 ông đánh giậy trông trăng đi cùng, bởi xưa đỗ tiến sĩ là ra làm quan và quan là phải có quân lính đi cùng.

Bà Tuyến chia sẻ về ý nghĩa của ông tiến sĩ giấy. Ảnh: Công Phương.

Về mặt ý nghĩa là vậy, nhưng để tạo ra được sản phẩm lại không hề đơn giản. Trước đó, bà Tuyến cùng chồng phải chuẩn bị nguyên vật liệu từ tháng 5 âm lịch. Đó là những cây nứa đạt tiêu chuẩn, rồi về chẻ nan, tạo khung rất mất thời gian, sau đó mới đến công đoạn cắt giấy.

Theo bà Nguyễn Thị Tuyến, nghề làm đồ chơi Trung thu không giống các nghề khác là cả năm chỉ làm việc cật lực trong vòng chưa đầy 1 tháng, giáp dịp Tết Trung thu. Để đảm bảo hàng cho khách, bà đã phải huy động chồng, con cùng hỗ trợ làm việc. Mỗi người thực hiện một công đoạn từ làm nan, cắt giấy, dán đèn,…

Bên cạnh việc làm đồ chơi Trung thu bán, bà Tuyến còn đón học sinh các trường tại Hà Nội đến nhà bà học làm thủ công, hoặc cũng có thể bà đến các trường để hướng dẫn các cháu thực hiện.

Bà Tuyến mong rằng, đồ chơi truyền thống là nơi để giáo dục truyền thống văn hóa cho các cháu nhỏ trong thời đại 4.0. Ảnh: Công Phương.

Với người phụ nữ này, việc làm đồ chơi Trung thu chỉ là để thỏa lòng đam mê và yêu nghề, hơn thế nữa là có nơi để giáo dục truyền thống văn hóa cho các cháu nhỏ trong thời đại 4.0. Bởi nếu ai cũng bỏ nghề, trẻ nhỏ lớn lên chỉ biết những đồ chơi hiện đại với nhiều màu sắc sặc sỡ, thì dần dần chúng sẽ không biết được ý nghĩa của chiếc đèn ông sao 5 cánh, hay ông tiến sĩ giấy trong mâm cỗ trông trăng…

“Tôi cảm thấy rất vui khi những năm gây đây, chính quyền các địa phương, các trường học đang dần quan tâm đến đồ chơi truyền thống. Bằng chứng là các trường học, đoàn thể khu dân cư đặt đèn lồng nhiều hơn.

Ngoài ra, cũng có nhiều nơi diễn ra các hoạt động văn hóa trưng bày đèn lồng, đồ chơi truyền thống để khách đến thăm quan. Đây chính là cách giáo dục thiết thực nhất và cũng là mục đích tôi hướng tới khi làm nghề” - bà Nguyễn Thị Tuyến chia sẻ.

TIN LIÊN QUAN