Tác hại nghiêm trọng của khói thuốc lá thụ động với trẻ nhỏ

Khói thuốc lá chứa hàng nghìn chất độc hại, trong đó nhiều chất gây ung thư. Trẻ nhỏ với hệ hô hấp non yếu chính là đối tượng bị tổn thương nặng nề nhất.

01/09/2025 20:00

Khói thuốc lá không chỉ làm hại sức khỏe người hút mà còn là mối hiểm họa cho những người xung quanh, đặc biệt là trẻ nhỏ. Chỉ một hơi thở chứa độc chất từ khói thuốc cũng có thể để lại những tổn thương lâu dài trong cơ thể trẻ. Từ bệnh hô hấp, ảnh hưởng đến trí tuệ đến nguy cơ đột tử, khói thuốc lá thụ động đang từng ngày tước đi sự phát triển khỏe mạnh của trẻ em. Đã đến lúc các bậc cha mẹ và cộng đồng cần hành động mạnh mẽ để bảo vệ thế hệ tương lai.

Ảnh minh họa.

Vì sao trẻ nhỏ dễ bị ảnh hưởng bởi khói thuốc lá thụ động?

Khói thuốc lá được chia thành hai loại:

Khói chính: Do người hút thở ra.

Khói phụ: Bốc ra từ đầu điếu thuốc đang cháy.

Khói phụ chứa nồng độ chất độc hại cao hơn nhiều so với khói chính, và trẻ nhỏ thường là đối tượng hít phải nhiều nhất khi sống chung với người hút thuốc.

Trẻ em dễ tổn thương hơn người lớn vì:

Đường thở nhỏ, phổi và hệ miễn dịch chưa phát triển đầy đủ.

Nhịp thở nhanh hơn nên lượng khói hít vào nhiều hơn.

Cơ thể chưa có khả năng đào thải độc tố hiệu quả.

Điều đó có nghĩa là cùng một lượng khói thuốc, trẻ nhỏ chịu tác hại nặng nề hơn gấp nhiều lần so với người trưởng thành.

Những tác hại nghiêm trọng của khói thuốc lá thụ động đối với trẻ nhỏ

Gây bệnh đường hô hấp cấp và mạn tính

Trẻ sống trong môi trường có khói thuốc thường xuyên bị viêm mũi, viêm họng, viêm phế quản, viêm tai giữa.

Nguy cơ mắc hen suyễn cao gấp nhiều lần, những cơn khó thở trở nên nặng hơn.

Phổi bị tổn thương lâu dài, dẫn đến suy giảm chức năng hô hấp khi trưởng thành.

Tăng nguy cơ đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS)

Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng trẻ sơ sinh có mẹ hút thuốc hoặc thường xuyên tiếp xúc với khói thuốc có nguy cơ tử vong đột ngột cao gấp 2–3 lần. Đây là hậu quả vô cùng đau lòng mà ít phụ huynh nghĩ tới

Ảnh hưởng đến sự phát triển trí tuệ và thể chất

Nicotin và carbon monoxide làm giảm lượng oxy cung cấp cho não, từ đó ảnh hưởng đến khả năng nhận thức, học tập và trí nhớ

Trẻ dễ chậm phát triển về cân nặng và chiều cao.

Nguy cơ mắc bệnh mạn tính khi trưởng thành

Việc hít khói thuốc từ nhỏ không chỉ ảnh hưởng trước mắt mà còn để lại hậu quả lâu dài. Những trẻ này có nguy cơ cao mắc bệnh tim mạch, ung thư phổi, bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính khi lớn lên.

Ảnh hưởng đến cảm xúc và thói quen

Ngoài sức khỏe thể chất, trẻ lớn lên trong môi trường có khói thuốc cũng dễ hình thành thói quen hút thuốc khi trưởng thành, vì cho rằng đó là hành động bình thường.

Làm gì để bảo vệ trẻ khỏi khói thuốc thụ động?

Nói không với hút thuốc trong nhà và trên xe ô tô: Khói thuốc có thể bám lại trên đồ dùng, quần áo, rèm cửa và tồn tại nhiều giờ sau khi tàn thuốc. Vì vậy, dù mở cửa sổ cũng không thể loại bỏ hoàn toàn khói thuốc.

Tạo môi trường sống không khói thuốc: Các bậc cha mẹ cần thống nhất trong gia đình: không ai được hút thuốc trước mặt trẻ. Nên treo biển 'không hút thuốc' trong nhà để nhắc nhở khách đến chơi.

Tránh đưa trẻ đến nơi công cộng có khói thuốc: Nhà hàng, quán cà phê, bến xe… là nơi có nguy cơ cao. Ưu tiên chọn những không gian được quy định là 'không khói thuốc'.

Khuyến khích và hỗ trợ cai thuốc lá: Người thân trong gia đình nên tham gia các chương trình hỗ trợ bỏ thuốc. Đây là hành động thiết thực nhất để bảo vệ trẻ và cũng là bảo vệ chính sức khỏe bản thân.

Giáo dục trẻ nhận biết nguy cơ: Khi trẻ đủ lớn, cha mẹ nên giải thích cho con hiểu tác hại của khói thuốc để trẻ biết cách tránh xa.

Khói thuốc lá thụ động không đơn giản chỉ là mùi khó chịu mà là một kẻ giết thầm lặng đối với trẻ nhỏ. Từ việc gây bệnh hô hấp, ảnh hưởng trí tuệ, đến nguy cơ tử vong đột ngột, khói thuốc đang đe dọa nghiêm trọng sự phát triển của thế hệ tương lai.

Mỗi bậc cha mẹ, mỗi gia đình cần hành động ngay từ hôm nay, tạo ra một mái nhà không khói thuốc, bảo vệ trẻ em khỏi những tác động âm thầm nhưng khốc liệt của khói thuốc lá thụ động.

Theo Trương Hiền/Tri thức & Cuộc sống