Nỗ lực chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ sơ sinh vùng khó khăn

Nhờ nỗ lực của ngành Y tế và sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, công tác chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ sơ sinh, nhất là ở vùng khó khăn đã có nhiều chuyển biến tích cực, góp phần giảm tỷ lệ tai biến sản khoa, giảm tỷ lệ thiệt mạng ở mẹ và được cộng đồng quốc tế đánh giá cao.

30/10/2025 08:37

Trao niềm vui, hạnh phúc cho các bà mẹ

Do công việc hằng ngày làm nương rẫy vất vả, ăn uống không đầy đủ chất, chị Vù Thị Tà (19 tuổi, người dân tộc Mông, xã Nậm Chày, tỉnh Lào Cai) sinh con trai đầu lòng khi tuổi thai mới 31 tuần và cân nặng 1,7kg. Vui vì được làm mẹ, nhưng chị vẫn có chút lo lắng.

Sau sinh, con chị Tà được chuyển về Khoa Điều trị sơ sinh (Bệnh viện Sản nhi tỉnh Lào Cai) để tiếp tục được theo dõi, điều trị do bé nhẹ cân và bệnh vàng da. Với sự tận tình của các y, bác sĩ, sức khỏe bé đã ổn định và các chỉ số phát triển bình thường. Hằng ngày người mẹ trẻ còn được các y, bác sĩ hướng dẫn chăm sóc trẻ sơ sinh, chế độ ăn uống bảo đảm dinh dưỡng cho mẹ và bé.

Phó Trưởng khoa Điều trị sơ sinh, bác sĩ chuyên khoa I, Lương Thị Lệ Quyên cho biết, mỗi năm, khoa tiếp nhận hàng trăm trẻ sinh non. Những trẻ này chuyển từ Khoa Sản bệnh viện hoặc tuyến dưới với tuổi thai từ 26-36 tuần; cân nặng từ 0,8-2,8kg. Khoa đã điều trị và nuôi dưỡng thành công một trẻ tuổi thai 26 tuần, nặng 0,78kg, đến khi xuất viện trẻ đạt cân nặng 1,2kg, sức khỏe ổn định. Ngoài ra, khoa còn điều trị thành công nhiều bệnh nhi nặng từ các tuyến chuyển đến bằng các kỹ thuật chuyên sâu phải thở máy, chiếu đèn tích cực, nuôi dưỡng tĩnh mạch…

Mới đây, khoa tiếp nhận một trẻ sinh non từ xã Pha Long trong tình trạng suy hô hấp, rối loạn đông máu nặng..., chụp X-quang mờ lan tỏa toàn bộ hai bên phổi. Các bác sĩ tổ chức hội chẩn trực tuyến với Bệnh viện Nhi Trung ương thống nhất phác đồ điều trị. Sau gần 40 ngày điều trị tích cực, bệnh nhi đã được xuất viện với các chỉ số xét nghiệm ổn định.

Mạng lưới y tế chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em được củng cố, phát triển rộng khắp đến từng thôn bản trên địa bàn tỉnh. Các chỉ tiêu chuyên môn về chăm sóc trước, trong và sau sinh đều tăng. Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Lào Cai Nguyễn Thành Sinh

'Chăm sóc, điều trị trẻ sơ sinh bệnh nặng là công tác chăm sóc, điều trị đặc biệt. Thấy niềm vui, hạnh phúc của các bà mẹ khi con được điều trị khỏi bệnh, trở về với gia đình, là động lực giúp đội ngũ chúng tôi vượt qua khó khăn, thiếu thốn trong công việc và cuộc sống, vững bước và tự tin hơn trên hành trình chữa bệnh-cứu người', bác sĩ Lương Thị Lệ Quyên chia sẻ.

Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Lào Cai Nguyễn Thành Sinh cho biết: Mạng lưới y tế chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em được củng cố, phát triển rộng khắp đến từng thôn bản trên địa bàn tỉnh. Các chỉ tiêu chuyên môn về chăm sóc trước, trong và sau sinh đều tăng. Tỷ lệ phụ nữ khám thai trên bốn lần trong thai kỳ đạt hơn 81% (tăng 25% so với năm 2021); tỷ lệ phụ nữ đẻ được cán bộ có kỹ năng đỡ đạt 94% (tăng 6% so với năm 2021); tỷ lệ bà mẹ và trẻ sơ sinh được chăm sóc tại nhà trong tuần đầu sau sinh đạt 83%...

Các hoạt động giám sát, hỗ trợ chuyên môn, đào tạo, chuyển giao kỹ thuật mới, kỹ thuật chuyên sâu về sản khoa, nhi khoa được đẩy mạnh; năng lực cấp cứu sản khoa từ tuyến tỉnh đến cơ sở được nâng cao, nhiều ca bệnh khó, sản phụ nguy cơ cao được xử trí an toàn ngay tại tuyến cơ sở, giảm thiểu rủi ro thiệt mạng ở mẹ và trẻ sơ sinh.

Ở tỉnh Lào Cai, có sự đóng góp thầm lặng nhưng vô cùng quan trọng của đội ngũ nhân viên y tế thôn bản và 152 cô đỡ thôn bản. Họ chính là 'cầu nối' tin cậy giữa người dân và cơ sở y tế.

Thu hẹp khoảng cách giữa các vùng, miền

Bộ Y tế cho biết, gần 30 năm qua, các chỉ số về sức khỏe bà mẹ và trẻ em mà Việt Nam đạt khá tốt so với nhiều quốc gia có mức thu nhập bình quân đầu người tương đương và là điểm sáng trong việc thực hiện các Mục tiêu Thiên niên kỷ. Tuy nhiên, công tác này vẫn gặp không ít khó khăn, hạn chế do nguồn nhân lực, trang thiết bị cho tuyến cơ sở còn thiếu, chưa đồng bộ. Đặc biệt, tại các khu vực miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc ít người còn tồn tại nhiều tập quán lạc hậu như sinh con tại nhà gây tai biến sản khoa.

Thứ trưởng Y tế Nguyễn Tri Thức cho biết, Việt Nam còn có sự chênh lệch đáng kể về tỷ lệ thiệt mạng ở mẹ và trẻ em giữa các vùng địa lý, các vùng kinh tế-xã hội và các nhóm dân tộc. Tỷ lệ thiệt mạng tại miền núi, vùng sâu, vùng xa cao gấp từ hai đến ba lần so với vùng thành thị, đồng bằng.

Các tỉnh miền núi như: Lai Châu, Điện Biên, Hà Giang, Kon Tum, Đắk Nông, Lào Cai vẫn có tỷ suất thiệt mạng ở mẹ và trẻ em dưới một tuổi, dưới năm tuổi cao, gấp hai đến ba lần so với trung bình cả nước; tỷ lệ bà mẹ được chăm sóc trong tuần đầu sau sinh mới đạt khoảng 76% và thấp hơn rất nhiều ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số...

Nguyên nhân chủ yếu do tiếp cận dịch vụ chăm sóc trước, trong và sau sinh còn hạn chế, đặc biệt tại miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng biên giới, hải đảo; chất lượng dịch vụ chưa đồng đều; phong tục, tập quán lạc hậu trong chăm sóc, nuôi dưỡng bà mẹ, trẻ sơ sinh, trẻ em vẫn tồn tại; tình trạng phụ nữ có thai không đi khám, không quản lý thai, sinh con tại nhà vẫn khá phổ biến ở khu vực miền núi, vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Đội ngũ cán bộ y tế làm công tác chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em còn thiếu về số lượng, hạn chế về chuyên môn.

Việt Nam còn có sự chênh lệch đáng kể về tỷ lệ thiệt mạng ở mẹ và trẻ em giữa các vùng địa lý, các vùng kinh tế-xã hội và các nhóm dân tộc. Tỷ lệ thiệt mạng tại miền núi, vùng sâu, vùng xa cao gấp từ hai đến ba lần so với vùng thành thị, đồng bằng. Thứ trưởng Y tế Nguyễn Tri Thức

Nhằm thu hẹp khoảng cách giữa các vùng, miền, Bộ Y tế sẽ phối hợp chặt chẽ hơn nữa với các bộ, ngành, địa phương thực hiện Chương trình can thiệp tử vong trẻ em dưới 5 tuổi đến năm 2030; triển khai hiệu quả kế hoạch hành động phòng, chống suy dinh dưỡng thấp còi ở trẻ dưới năm tuổi vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi với mục tiêu hướng tới là: 'Không một bà mẹ, không một trẻ em nào ở Việt Nam bị bỏ lại phía sau'.

Bộ Y tế tiếp tục huy động các nguồn lực hỗ trợ các địa phương miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới hải đảo để nâng cấp cơ sở vật chất, bổ sung trang thiết bị, đào tạo nguồn nhân lực; phân công chỉ đạo tuyến chuyên ngành sản-nhi trong công tác đào tạo, giám sát hỗ trợ nhằm nâng cao chất lượng các dịch vụ chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em, sức khỏe sinh sản tại các khu vực này.

Theo TRUNG TUYẾN/Nhân dân