Quản lý chất lượng và an toàn người bệnh là chức năng cốt lõi của mọi bệnh viện

Hành trình 10 năm triển khai Chương trình hành động Quốc gia về nâng cao năng lực quản lý chất lượng khám, chữa bệnh một hành trình cải cách hệ thống chất lượng với nhiều nỗ lực, nhiều đổi thay và nhiều thành tựu có ý nghĩa chiến lược đối với sức khỏe nhân dân.

01/12/2025 19:21

Nhờ chất lượng chuyên môn ngày càng được nâng cao, các bệnh viện ở Việt Nam đang thu hút nhiều người nước ngoài sang sử dụng dịch vụ khám, chữa bệnh.

Giáo sư, Tiến sĩ Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Y tế cho rằng, nếu phải khái quát trong 10 năm vừa qua, cho thấy, hệ thống khám, chữa bệnh Việt Nam đã bước vào một giai đoạn chuyển dịch mô hình quản trị chất lượng về đúng chuẩn mực hiện đại, tiệm cận các xu hướng quốc tế và đạt được ba chuyển biến lớn có tính nền tảng.

Trước hết là sự hình thành đồng bộ hệ thống quản lý chất lượng từ trung ương đến cơ sở. Quyết định 4276/QĐ-BYT của Bộ Y tế năm 2015 đã đặt nền móng cho Chương trình hành động Quốc gia, từ đó giúp các bệnh viện lần đầu tiên có một cấu trúc hệ thống, có bộ máy quản lý chất lượng, có các công cụ chuẩn hóa và có định hướng chiến lược về chất lượng. Việc chuẩn hóa thực hành lâm sàng và xây dựng bộ tiêu chí chất lượng bệnh viện được triển khai theo cách tiếp cận hiện đại.

Bộ Y tế đã ban hành Bộ tiêu chí chất lượng bệnh viện năm 2013 và phiên bản 2.0 vào năm 2016. Đây là hệ quy chiếu đặc biệt quan trọng để toàn hệ thống chuyển từ tư duy quản lý hành chính sang quản trị chất lượng dựa trên bằng chứng, dữ liệu và an toàn người bệnh.

Tinh thần này nhất quán với tinh thần của Luật Khám bệnh, chữa bệnh năm 2023 khi lần đầu tiên khẳng định quản lý chất lượng và an toàn người bệnh là chức năng cốt lõi của mọi bệnh viện.

Trong tiến trình phát triển của bất kỳ hệ thống y tế hiện đại nào, chất lượng không phải là phần việc bổ sung, mà chính là trọng tâm tạo nên độ tin cậy của dịch vụ y khoa, của người thầy thuốc, và của cả một nền y tế. Ở Việt Nam, tư tưởng đó đã được khẳng định xuyên suốt từ Nghị quyết số 46-NQ/TW của Bộ Chính trị năm 2005 cho tới Nghị quyết số 72- NQ/TW năm 2025. Giáo sư, Tiến sĩ Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Y tế

Văn hóa an toàn người bệnh và các phương pháp cải tiến liên tục cũng được các bệnh viện chú trọng. Từ hoạt động báo cáo sự cố, kiểm thảo tử vong, hội đồng thuốc và điều trị cho tới việc khảo sát hài lòng người bệnh, các bệnh viện đã chuyển từ mô hình báo cáo cho đủ sang mô hình báo cáo để học hỏi, rút kinh nghiệm. Tỷ lệ sự cố nghiêm trọng giảm, nhiều biến cố lâm sàng được phát hiện sớm, nhiều quy trình được chuẩn hóa lại, mở ra một giai đoạn mới của quản trị rủi ro trong bệnh viện.

Cùng với 3 trụ cột trên là bước tiến mang tính cách mạng của chuyển đổi số y tế. Từ HIS, LIS, PACS, EMR, tới mã hóa ICD, bảng kiểm chất lượng, công khai các chỉ số như thời gian chờ khám, tỷ lệ nhiễm khuẩn, chỉ số an toàn phẫu thuật. Một số bệnh viện đã ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong đọc phim, phân loại người bệnh, hỗ trợ quyết định lâm sàng, mở ra một kỷ nguyên mới của y tế chính xác và y học dựa trên dữ liệu.

Thống kê của Cục Quản lý khám chữa bệnh, trong giai đoạn 10 năm, hệ thống quản lý chất lượng tại các cơ sở khám, chữa bệnh đã được thiết lập tương đối đầy đủ. Gần 99% bệnh viện đã thành lập Hội đồng quản lý chất lượng, 77% có nhân viên chuyên trách và trung bình mỗi đơn vị có 2 đến 3 nhân sự. Tuy nhiên, chỉ khoảng 23% có Trưởng phòng quản lý chất lượng không kiêm nhiệm, cho thấy nhân lực vẫn còn thiếu tính chuyên sâu.

Việc triển khai các quy định an toàn người bệnh đạt tỷ lệ cao ở hầu hết các lĩnh vực: xác định đúng người bệnh, an toàn thủ thuật, an toàn thuốc, kiểm soát nhiễm khuẩn, phòng ngừa té ngã, truyền đạt thông tin giữa nhân viên y tế… Mỗi nhóm đều có tỷ lệ thực hiện từ 90% trở lên, thể hiện sự chuyển biến mạnh trong nhận thức và thực hành an toàn người bệnh.

Về hoạt động cải tiến chất lượng, 95% bệnh viện xây dựng kế hoạch cải tiến chất lượng hàng năm, hơn 87% thực hiện đo lường chỉ số chất lượng. Tuy vậy, chỉ 50% đơn vị công bố các chỉ số ra bên ngoài, cho thấy tính minh bạch và văn hóa an toàn còn chưa đồng đều giữa các địa phương.

Nhờ cải tiến chất lượng mà hiện tượng người bệnh ra nước ngoài khám chữa bệnh đã đổi chiều, hiện nay, uy tín chuyên môn, chất lượng và giá dịch vụ khám chữa bệnh đang dần thu hút người bệnh từ nước ngoài đến Việt Nam sử dụng những dịch vụ từ đơn giản đến dịch vụ chuyên sâu phức tạp như can thiệp tim mạch, sơ sinh…

Được biết, Bộ Y tế đang nghiên cứu, xây dựng Bộ Tiêu chuẩn chất lượng bệnh viện mới trên cơ sở kế thừa kết quả đã có, bảo đảm phù hợp đặc thù Việt Nam và hài hòa với thông lệ quốc tế; thiết kế theo các mức độ, có lộ trình triển khai rõ ràng để các bệnh viện chủ động thực hiện và nâng hạng chất lượng bền vững, tiệm cận chất lượng quốc tế.

Theo QUANG MINH/Nhân dân