Bảo hiểm nhân thọ xuất hiện tại Việt Nam được khoảng 26 năm, trong khi ở các nước phát triển bảo hiểm nhân thọ đã có mặt được 300 năm. Tại các nước phát triển, tỷ lệ người dân mua bảo hiểm rất cao, thường là trên 60%.
Tại Việt Nam, loại hình bảo hiểm này được quy định rất chặt chẽ trong Luật kinh doanh bảo hiểm, Nghị định Chính phủ và Thông tư của Bộ Tài chính hướng dẫn thi hành Luật kinh doanh bảo hiểm.
Có thể hiểu, bảo hiểm nhân thọ là giải pháp cung cấp một khoản tài chính cho người tham gia để đáp ứng nhu cầu chi trả một phần hoặc toàn bộ chi phí phải bỏ ra trong tương lai khi xảy ra các rủi ro như: ốm đau, thương tật, mất sức lao động, tai nạn, tử vong… hoặc để hoàn thành những dự định trong tương lai như: đảm bảo việc học cho con, mua nhà, mua xe, an dưỡng tuổi già…
Tuy nhiên, do một số lý do khách quan bảo hiểm nhân thọ tại Việt Nam đang bị nhìn nhận chưa đầy đủ.
Bảo hiểm là một sản phẩm tốt về khía cạnh kiểm soát rủi ro hay sự an toàn hoặc an tâm cho tương lai, tuy nhiên bảo hiểm đang bị nhìn nhận chưa đầy đủ.
Sự khác nhau giữa mua bảo hiểm nhân thọ và gửi tiền ngân hàng
Dưới góc độ của người tư vấn, anh Trương Quang Khoa (Tư vấn tài chính Bảo Việt Nhân thọ Sài Gòn) cho biết, mua bảo hiểm nhân thọ và gửi tiền vào ngân hàng đều là các hình thức đầu tư tài chính. Tuy nhiên, hai hình thức này có những điểm khác nhau.
Về mục đích, mua bảo hiểm nhân thọ thường được thực hiện với mục đích bảo vệ tài chính cho bản thân và gia đình người mua trong trường hợp xảy ra rủi ro như tai nạn, bệnh tật hoặc tử vong. Trong khi đó, gửi tiền vào ngân hàng thường được thực hiện để tích lũy tiền và tăng thu nhập trong tương lai.
Về lợi ích, khi mua bảo hiểm nhân thọ, người mua sẽ được hưởng các khoản bồi thường trong trường hợp xảy ra rủi ro. Hết thời gian bảo hiểm, nếu người mua không gặp rủi ro thì sẽ nhận lại toàn bộ số tiền đã đóng cộng với các khoản lãi (nếu có). Trong khi đó, gửi tiền vào ngân hàng sẽ được hưởng lãi suất và các dịch vụ khác của ngân hàng.
Mua bảo hiểm nhân thọ giúp người mua đảm bảo an toàn tài chính trong trường hợp xảy ra rủi ro nhưng lại không có lợi nhuận cao. Trong khi đó, gửi tiền vào ngân hàng có thể đem lại lợi nhuận cao hơn nhưng lại không được bảo hiểm về tai nạn, bệnh tật hoặc tử vong.
Những điều cần lưu ý khi mua bảo hiểm nhân thọ
Theo anh Trương Quang Khoa, khi mua bảo hiểm nhân thọ, khách hàng nên lưu ý một số điều sau.
Thứ nhất, cần xác định mục đích mua bảo hiểm và lựa chọn sản phẩm phù hợp. Thông thường khi mua bảo hiểm nhân thọ khách hàng sẽ có 3 mục đích đó là bảo vệ, tiết kiệm, đầu tư. Tùy theo nhu cầu của khách hàng, người tư vấn sẽ chọn sản phẩm phù hợp để khách hàng tham khảo.
Thứ hai, khách hàng phải tìm hiểu kỹ về chính sách bảo hiểm và các điều khoản, điều kiện của hợp đồng. Thứ ba là tìm hiểu về định kỳ đóng phí và thời gian bảo hiểm của sản phẩm. Thứ tư, cần kiểm tra tính linh hoạt của sản phẩm bảo hiểm.
Khi tham gia sản phẩm bảo hiểm liên kết chung, khách hàng có thể tùy chỉnh các điều khoản trong hợp đồng như chi phí bảo hiểm, hình thức đóng bảo hiểm hoặc hoán đổi giá trị đầu tư… sao cho phù hợp với nhu cầu chi tiêu tại mỗi thời điểm cũng như khả năng tài chính. Ngoài ra bảo hiểm liên kết chung còn cho phép người tham gia rút tiền nhiều lần hoặc hỗ trợ vay lên đến 80% giá trị hợp đồng.
Thứ năm, người mua cần tìm hiểu về quyền lợi và trách nhiệm của người được bảo hiểm, tìm hiểu về quy trình thanh toán khi có sự cố xảy ra, cân nhắc mức phí đóng phù hợp. Thông thường khách hàng sẽ dành từ 10-15% thu nhập để tham gia bảo hiểm nhân thọ. Đặc biệt là cần chọn công ty bảo hiểm uy tín và đáng tin cậy.
Anh Khoa cho biết, quá trình tư vấn, anh từng gặp khách hàng trẻ trước khi mua bảo hiểm đã dành thời gian hỏi rất chi tiết về thành phần chính trong hợp đồng bảo hiểm như: thời hạn đóng phí, thời hạn được bảo hiểm về sức khoẻ, về tai nạn, về tính mạng, về số tiền bảo hiểm khi gặp rủi ro, về giá trị tài khoản từ năm đầu tiên tham gia đến năm kết thúc hợp đồng và tất cả các quyền lợi khác.
Sau khi năm thông tin, vị khách này còn nhờ anh thiết kế thêm khoảng chục bảng minh hoạ để cô ấy so sánh các phương án bảo hiểm. Ví dụ như: Với mức phí 20 triệu, số tiền bảo hiểm cao nhất có thể nhận được khi tử vong là nhiêu? Khi chọn số tiền bảo hiểm cao như vậy thì giả sử như trong suốt thời hạn hợp đồng không bị gì cả thì số tiền được nhận về khi kết thúc hợp đồng là bao nhiêu?...
Không chỉ vậy, vị khách trên còn liên hệ với một số công ty bảo hiểm khác để tìm hiểu thêm xem nếu đóng cùng mức phí, thì quyền lợi nhận được sẽ có sự khác biệt như thế nào khi xảy ra rủi ro.
Anh Khoa đánh giá, khi mua bảo hiểm, việc tìm hiểu đa chiều như vậy là rất tốt, bởi vì sau khi tìm hiểu kỹ khách hàng sẽ không còn “lăn tăn” về bất điều gì nữa. Điều này cũng cho thấy, khách hàng nhận thức rất rõ về trách nhiệm của mình khi đặt bút ký vào bất kỳ hợp đồng nào.