Tư vấn và dùng thuốc hỗ trợ có thể tăng gấp đôi cơ hội cai thuốc lá thành công

Phần lớn những người hút thuốc nhận thức được sự nguy hiểm của hút thuốc lá và hầu hết đều muốn bỏ thuốc, nhưng không phải ai cũng làm được. Trong khi đó, tư vấn và dùng thuốc hỗ trợ có thể tăng gấp đôi cơ hội cai được thuốc lá thành công.

14/10/2025 17:34

Thuốc lá là một trong những tác nhân gây bệnh và tử vong hàng đầu liên quan các bệnh lý như: Ung thư phổi, bệnh tim mạch, đột quỵ, cũng như nhiều bệnh lý nghiêm trọng khác. Ở Việt Nam, trung bình mỗi ngày có 230 người tử vong do các bệnh liên quan thuốc lá và hàng chục nghìn người phải chịu đựng hậu quả từ việc hút thuốc thụ động.

Người nghiện thuốc lá hoàn toàn có thể bỏ được thuốc lá nếu có quyết tâm và sự tư vấn chuyên sâu của cán bộ y tế. Trong hơn 10 năm qua, với sự hỗ trợ của Quỹ phòng chống tác hại của thuốc lá (Bộ Y tế), mạng lưới các cơ sở y tế triển khai hoạt động tư vấn cai nghiện thuốc lá được thiết lập tại hàng chục cơ sở y tế thông qua đào tạo giảng viên nguồn và chuyên sâu về tư vấn, điều trị cai nghiện thuốc lá. Tất cả người dân có nhu cầu cai nghiện thuốc lá đều được tư vấn và hỗ trợ miễn phí.

Từ thực tế triển khai tại đơn vị mình, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Vũ Văn Giáp, Phó Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai cho rằng: 'Cán bộ y tế với sự mệnh của mình cần bảo vệ thế hệ trẻ tránh xa thuốc lá, nhất là các loại thuốc lá mới, vì nếu đã thử hút thuốc nguy cơ nghiện sẽ rất cao. Đối với những người đang mắc các bệnh có liên quan thuốc lá hoặc không liên quan thuốc lá, nếu hút thuốc lá và bị ảnh hưởng của thuốc lá thụ động sẽ gây ra tiên lượng bệnh tăng nặng hơn và chi phí điều trị tốn kém hơn'.

Thời gian qua, cán bộ bộ y tế Bệnh viện Bạch Mai đã cung cấp những bằng chứng, những dữ liệu khoa học về những tác động nghiêm trọng của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng để cơ quan chức năng có bằng chứng trong việc ban hành các chính sách trong phòng chống tác hại của thuốc lá.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Phan Thu Phương, Giám đốc Trung tâm Hô hấp, Bệnh viện Bạch Mai nêu rõ: Các nghiên cứu đã cho thấy vai trò các nhân viên y tế mang lại tỷ lệ thành công khá cao trong các chương trình tư vấn cai thuốc lá, ngay cả tư vấn ngắn cũng làm tăng tỷ lệ bỏ thuốc thành công thêm 5-10%. Thời gian tư vấn càng dài, số lần tư vấn càng nhiều lần sẽ càng làm tăng hiệu quả cai thuốc. Các bác sĩ giúp bệnh nhân bỏ thuốc bằng cách khuyên họ bỏ thuốc lá; tư vấn ngắn gọn; kê đơn thuốc cai nghiện; cung cấp thêm dịch vụ giúp cai thuốc; theo dõi và hỗ trợ liên tục để giúp tránh tái nghiện.

Một nghiên cứu với 300 người hút thuốc cho thấy, ở thời điểm đánh giá, sau khi nhận tư vấn trực tiếp của bác sĩ, có 48,4% số hút đã bỏ thuốc, trong đó số người bỏ thuốc từ 12 tháng trở lên là 20,7%; bỏ thuốc từ 6 đến dưới 12 tháng là 15%; bỏ từ 1 đến dưới 6 tháng là 11% và chỉ có 1,7% người bỏ thuốc dưới 1 tháng.

Trong thời gian tới Bệnh viện Bạch Mai sẽ triển khai quy trình tư vấn cai nghiện thuốc để các cán bộ y tế luôn nhớ và dành thời gian tư vấn cho người bệnh, góp phần vào cai nghiện thuốc lá thành công cho người bệnh.

Tại Hội thảo khoa học về tư vấn và điều trị nghiện thuốc lá, đại diện Tổ chức Y tế thế giới tại Việt Nam cho biế, tư vấn và dùng thuốc hỗ trợ có thể tăng gấp đôi cơ hội cai thuốc lá thành công của người sử dụng thuốc lá và nhân viên y tế có tiềm năng lớn nhất so bất kỳ nhóm nào trong xã hội để hỗ trợ mọi người bỏ thuốc lá.

Lời khuyên ngắn gọn từ các chuyên gia y tế có thể làm tăng tỷ lệ cai thuốc thành công lên đến 30%, trong khi lời khuyên chuyên sâu làm tăng cơ hội bỏ thuốc lá lên 84%. Trong số những người hút thuốc nhận thức được sự nguy hiểm của thuốc lá, hầu hết đều muốn bỏ thuốc.

Một số nghiên cứu, thống kê cho thấy, đầu tư cho dịch vụ hỗ trợ cai thuốc lá là một khoản đầu tư hợp lý giúp cứu sống và thúc đẩy dân số và nền kinh tế khỏe mạnh hơn. Một đô-la đầu tư vào các dịch vụ như tư vấn ngắn, tổng đài tư vấn cai thuốc, công cụ cai thuốc kỹ thuật số, liệu pháp thay thế nicotin và thuốc cai nghiện sẽ mang lại lợi tức đầu tư tới hơn 7 đô-la trong tương lai.

Theo NGỌC HẰNG/Nhân dân