Việt Nam phát sinh khoảng 25,3 triệu tấn rác thải sinh hoạt mỗi năm

Hiện nay, mỗi năm Việt Nam phát sinh khoảng 25,3 triệu tấn rác thải sinh hoạt, trong đó có khoảng 1,8 triệu tấn chất thải nhựa, đã tạo ra áp lực, thách thức rất lớn cho hạ tầng thu gom, phân loại và xử lý.

28/10/2025 21:30

Bộ trưởng Bộ NN-MT Trần Đức Thắng phát biểu giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu, chiều 28-10. Ảnh: QUANG PHÚC

Chiều 28-10, tại phiên thảo luận về báo cáo của Đoàn giám sát của Quốc hội về việc thực hiện chính sách, pháp luật bảo vệ môi trường kể từ khi Luật Bảo vệ môi trường (BVMT) năm 2020 có hiệu lực thi hành, các đại biểu Quốc hội (ĐB) đã góp ý nhiều nội dung đáng chú ý.

ĐB Tạ Văn Hạ (Đà Nẵng) nêu quan điểm, nhiều quốc gia đã thành công trong việc coi rác thải, nước thải, khí thải không phải là gánh nặng mà là một nguồn nguyên liệu thứ cấp, một cơ hội đầu tư, cơ hội kinh doanh mới cho doanh nghiệp. Đây chính là bản chất của kinh tế tuần hoàn, là kinh tế xanh gắn liền với mục tiêu phát thải ròng bằng 0 mà chúng ta đã cam kết tại COP26 dự kiến đến năm 2050.

Ở Việt Nam, hiện nay khung pháp lý và chính sách chưa tạo được sự hấp dẫn cho nhà đầu tư, chi phí xử lý chất thải vẫn chủ yếu đè nặng lên ngân sách nhà nước và doanh nghiệp.

Đại biểu Tạ Văn Hạ (TP Đà Nẵng). Ảnh: QUANG PHÚC

'Hôm nay, chúng ta không quan tâm đến môi trường thì thiệt hại về kinh tế sau này gấp 10 lần, rất nhiều lần; thậm chí phát triển tăng trưởng kinh tế có thể khắc phục trong một nhiệm kỳ, 5 năm, 10 năm nhưng khắc phục về môi trường có thể kéo dài đến cả 100 năm, phải đánh đổi cả thế hệ nếu không quan tâm đúng mức', ĐB nêu.

Đại biểu Nguyễn Quang Huân (TPHCM). Ảnh: QUANG PHÚC

ĐB Nguyễn Quang Huân (TPHCM) thì cho rằng, cần hoàn thiện bộ các quy chuẩn, tiêu chuẩn về môi trường. Hiện nay, chúng ta có đến 300 bộ quy chuẩn, tiêu chuẩn về môi trường, liên quan đến môi trường nhưng có rất nhiều tiêu chuẩn, quy chuẩn đã lạc hậu. Cùng với đó là vấn đề về rác thải, gần 60% rác mang chôn lấp.

Phát biểu trước đó, ĐB Nguyễn Tâm Hùng (TPHCM) quan tâm đến tình trạng ô nhiễm không khí, nước thải và ngập úng đô thị đang trở thành thách thức lớn. Hiện bụi mịn trong không khí ở mức 2.5 tại Hà Nội, TPHCM có lúc vượt ngưỡng an toàn; tỷ lệ nước thải đô thị được xử lý mới khoảng 18%; nhiều đô thị chịu cảnh ngập nặng do triều cường, mưa cực đoan và hạ tầng tiêu thoát yếu.

ĐB đề nghị Quốc hội cân nhắc Nghị quyết cần quy định các chỉ tiêu bắt buộc, có lộ trình rõ ràng: đến năm 2027 tối thiểu 35% nước thải đô thị loại I - II được xử lý; đến 2030 đạt khoảng 70%, kèm cơ chế gắn trách nhiệm người đứng đầu nếu không hoàn thành. Cùng với đó là xử lý dứt điểm các cơ sở gây ô nhiễm nghiêm trọng chưa đạt yêu cầu.

Về nguồn lực tài chính cho môi trường, ĐB Nguyễn Tâm Hùng cũng đề nghị Quốc hội cân nhắc nâng mức tối thiểu lên 1,2% từ năm 2027, đồng thời huy động mạnh hơn nguồn vốn xã hội qua trái phiếu xanh, tín dụng xanh, PPP môi trường; gắn chi phí với chỉ tiêu đầu ra cụ thể như tỷ lệ xử lý nước thải, rác thải, tái chế năng lượng.

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (TPHCM). Ảnh: QUANG PHÚC

Giải trình trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng cho biết, về quản lý rác thải sinh hoạt, rác thải nhựa, hiện nay mỗi năm Việt Nam phát sinh khoảng 25,3 triệu tấn, trong đó có khoảng 1,8 triệu tấn chất thải nhựa, đã tạo ra áp lực, thách thức rất lớn cho hạ tầng thu gom, phân loại và xử lý. Bộ trưởng thừa nhận đây là vấn đề cần phải được quan tâm giải quyết căn bản trong thời gian tới.

Về ô nhiễm môi trường không khí, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã trình Thủ tướng Chính phủ kế hoạch hành động quốc gia về khắc phục ô nhiễm và quản lý chất lượng môi trường không khí giai đoạn 2026-2030, tầm nhìn đến 2045. Trong đó, đã đề xuất một số giải pháp như chuyển đổi phương tiện giao thông xanh.

Bộ trưởng cho biết, tới đây sẽ có đột phá về quản lý chất thải, huy động nguồn lực để xử lý dứt điểm điểm nóng về ô nhiễm, trong đó trọng tâm là giải quyết dứt điểm các điểm nghẽn đã được nhận diện về xử lý chất thải rắn sinh hoạt; tận dụng tối đa giá trị tài nguyên của chất thải, thúc đẩy kinh tế tuần hoàn; có chính sách và lộ trình hợp lý trong việc thực hiện phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại hộ gia đình, cá nhân.

Cùng với đó, tập trung nguồn lực của Nhà nước, xã hội cho đầu tư hạ tầng thu gom, xử lý nước thải sinh hoạt đô thị, thực hiện các biện pháp kiểm soát chặt chẽ ô nhiễm không khí và phục hồi chất lượng nước ở các lưu vực sông bị ô nhiễm nghiêm trọng.

Theo LÂM NGUYÊN/Sài Gòn Giải Phóng