Rà soát các quy định Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 để phù hợp tình hình mới

Sáng 24/12, Bộ Tư pháp tổ chức hội nghị tổng kết thi hành Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 với sự tham gia của đại diện các bộ, ngành, địa phương, đại diện các hiệp hội, chuyên gia, nhà khoa học. Hội nghị được tổ chức trực tiếp kết hợp trực tuyến tại 34 điểm cầu ở các tỉnh, thành phố trên cả nước.

24/12/2025 15:16

Quang cảnh Hội nghị.

Sau hơn 10 năm triển khai thi hành Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014, công tác quản lý nhà nước về hôn nhân và gia đình cơ bản đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, thực thi hiệu quả các nguyên tắc cơ bản của chế độ hôn nhân và gia đình Việt Nam, trách nhiệm của nhà nước và xã hội đối với hôn nhân và gia đình, cũng như trong bảo vệ chế định hôn nhân và gia đình của xã hội Việt Nam.

Theo báo cáo của Bộ Tư pháp, từ năm 2015 đến hết năm 2025, toàn quốc đã giải quyết hơn 6 triệu hồ sơ đăng ký kết hôn, trong đó 87,9% là đăng ký kết hôn lần đầu. Hầu hết các địa phương đều ứng dụng công nghệ thông tin vào quản lý hộ tịch, từng bước hình thành cơ sở dữ liệu điện tử thống nhất toàn quốc.

Trong giai đoạn này, tỷ lệ giải quyết các vụ việc hôn nhân và gia đình trung bình đạt hơn 97%. Các vụ án ly hôn chiếm khoảng 80% tổng số vụ việc và tăng trung bình 4 đến 5% mỗi năm. Tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống giảm rõ rệt.

Bên cạnh những kết quả đạt được, thực tiễn thi hành Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 vẫn còn không ít khó khăn, thách thức, một số quy định pháp luật chưa theo kịp những biến đổi của đời sống xã hội, nhất là trong bối cảnh hội nhập quốc tế và chuyển đổi số.

Một số quy định chưa thực sự bảo đảm sự đồng bộ, thống nhất, còn thiếu cụ thể, rõ ràng, đầy đủ; còn có quy định chưa thực sự hợp lý, khả thi, chưa kịp thời điều chỉnh nhiều vấn đề phát sinh trong đời sống xã hội; việc áp dụng pháp luật ở một số nơi còn chưa thống nhất; tình trạng vi phạm pháp luật về hôn nhân và gia đình vẫn còn xảy ra.

Tại hội nghị, các đại biểu cũng được nghe các đánh giá về hiệu quả của quy định pháp luật và tổ chức thi hành pháp luật về hôn nhân và gia đình qua hoạt động giám sát của Quốc hội; thực tiễn giải quyết vụ việc về hôn nhân và gia đình tại Tòa án nhân dân; khó khăn, vướng mắc và kiến nghị hoàn thiện; vấn đề bảo vệ và bảo đảm quyền của phụ nữ trong lĩnh vực hôn nhân và gia đình; những ưu điểm, bất cập, vướng mắc của Luật Hôn nhân và Gia đình ở địa phương.

Các đại biểu cũng đưa ra các vấn đề mới phát sinh trong lĩnh vực hôn nhân và gia đình hiện nay như sống chung không đăng ký kết hôn, mẹ đơn thân, sinh và nhận cha mẹ cho con theo phương pháp hỗ trợ sinh sản, mang thai hộ... Có ý kiến về việc giải quyết ly hôn tại Ủy ban nhân dân cấp xã/phường nếu thuận tình ly hôn, không có tranh chấp.

Một số đại biểu cho biết, căn cứ ly hôn thiếu tiêu chí định lượng dẫn đến sự không thống nhất trong xét xử. Luật chưa công nhận ly thân là chế định pháp lý độc lập, gây khó khăn khi xác định quyền tài sản. Trong quá trình giải quyết các vụ án tòa án cũng thu thập, đánh giá chứng cứ để xác định rõ ràng đâu là tài sản riêng và đâu là tài sản chung. Luật quy định đang còn mang tính chất chung chung nên trong thực tế thẩm phán cũng có những khó khăn trong quá trình giải quyết tài sản chung và tài sản riêng của vợ chồng.

Thứ trưởng Tư pháp Nguyễn Thanh Tú cho biết, Bộ sẽ tiếp tục nghiên cứu, cân nhắc tham mưu cấp có thẩm quyền về hoàn thiện pháp luật hôn nhân và gia đình, tháo gỡ những vấn đề mang tính 'điểm nghẽn', rào cản cho sự phát triển của gia đình, thực hiện quyền hôn nhân và gia đình của mỗi cá nhân; đồng thời, đề nghị các cơ quan, đơn vị liên quan tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật; nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước và chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác hôn nhân và gia đình.

TIN LIÊN QUAN

Chồng sốc khi vợ khoe “được tặng điện thoại” đời mới nhất, sự thật phía sau còn đau hơn