Trong một thành phố gần 7 triệu dân, hơn 1000 năm lịch sử, còn điều gì đẹp hơn khi đặt niềm tin vào những người trẻ....
Đưa tướng Mỹ thăm nhà tù Hỏa Lò
Ngày 16/3/2014, Lê Sơn Tùng và Quách Quý Tôn dẫn một đoàn du khách Hoa Kỳ thăm nhà tù Hỏa Lò. "Đầu tiên chúng tôi nói khái quát chung về nhà tù Hỏa Lò"- Quách Quý Tôn kể- "Sau đó dẫn đi qua các phòng giam dành cho tù nhân nam, nữ và dẫn vào Cachot (khu biệt giam). Tiếp đến là phòng trưng bày về cuộc chiến tranh kháng chiến chống Mỹ của nhân dân Việt Nam với điểm nhấn là trận "Điện Biên Phủ trên không" năm 1972 và bộ trang phục phi công của John McCain. Phòng cuối cùng nói về sự tiếp đãi của nhân dân Việt Nam với các POW (tù nhân chiến tranh) Hoa Kỳ".
Theo Tôn, lúc đầu, các hướng dẫn viên tỏ ra dè chừng khi nói về chuyện cũ với những du khách Mỹ. Song khi thấy những vị khách lạ tỏ vẻ hứng thú, thoải mái, các bạn tiếp tục kể về những trận "Điện Biên Phủ trên không" cuối năm 1972. Trong câu chuyện, những vị khách lạ đôi khi tỏ ra căng thẳng nhưng họ vẫn giữ được sự điềm đạm cho đến hết cuộc hành trình.
Hanoikids trong một tour dẫn du khách quốc tế thăm quan Văn Miếu-Quốc Tử Giám. Ảnh: Hanoikids
"Khi đó, chúng tôi mới sững người khi biết người đứng đầu đoàn du khách Mỹ đó là tướng Herbert Carlisle, Tư lệnh Không quân Thái Bình Dương Hoa Kỳ. Sau hành trình, tướng Herbert rất hài lòng vì sự bảo tồn và lưu trữ khá tốt của Hà Nội với di tích. Và tất nhiên ông cũng không giấu niềm vui trước sự tiếp đón cởi mở, chân tình của chúng tôi, những người trẻ Hà Nội đã gác bỏ thù hằn quá khứ."- Tôn kể.
Tướng Herbert Carlisle không phải là chính khách Hoa Kỳ duy nhất mà Hanoikids đưa đi khám phá Hà Nội. Sau đó 1 tháng, tháng 4/ 2014, Hanoikids lại dẫn Chủ tịch thường trực Thượng viện Mỹ Patrick Joseph Leahy, cùng phu nhân khám phá Hà Thành. Người dẫn tour lúc đó là Nguyễn Trung Hiếu và Phạm Ngọc Liên.
Nguyễn Trung Hiếu kể: Leahy đến Hà Nội với tư cách chính khách song muốn khám phá Hà Nội với tư cách cá nhân nên qua ĐSQ Mỹ, ông lựa chọn Hanoikids. Chúng tôi dẫn ông cùng phu nhân qua Hồ Gươm, đền Ngọc Sơn, phố cổ.
Theo lời kể của Hiếu, Leahy thích nhiếp ảnh. Ông dừng lại thường xuyên để ghi lại những khung hình bình dị của cuộc sống phố phường Hà Nội. Ông cũng thoải mái chụp ảnh với những người nhận ra ông.
Dẫn người Pháp tìm lại ân nhân trong chiến tranh
Đỗ Thu Hà (thành viên Hanoikids) ghi nhớ một chuyến đi khác, bình dị hơn, in dấu một giai đoạn xa xưa hơn cuộc kháng chiến chống Mỹ. Đó là chuyến dẫn tour con một lính Pháp tìm lại ân nhân của người cha đã khuất, ở miền Bắc Việt Nam: Bernard và Marie.
Bernard kể rằng bố của ông làm việc cho chính quyền Thực dân Pháp những năm 1940. Bố Bernard có một thời gian dài sống và làm việc tại Hà Nội và Lạng Sơn. Thậm chí người anh trai Bernard cũng được sinh ra tại Việt Nam.
Hanoikids và những hoạt động ý nghĩa
Hà kể tiếp: "Tôi thực sự xúc động khi Bernard nói rằng, trong tất cả các thuộc địa của Pháp thời xưa, chưa một lần nào ông nghe người ta nói xấu về người Việt Nam. Người Pháp luôn dành cho Việt Nam một sự trân trọng, và những người Việt Nam được trân trọng nhất là Hồ Chí Minh và Võ Nguyên Giáp."
Tất nhiên, chuyến đi 1 tháng của vợ chồng Bernard không thể tìm được người phụ nữ vùng cao đã cứu sống cha ông do dữ liệu quá ít. Song Bernard vẫn tìm được thứ mà người lính viễn chinh Pháp như cha ông chỉ tìm được lúc thất bại 7 thập niên trước. Đó là sự từ tâm của xứ sở xa xôi.
Trong suốt hành trình, Bernard đã không khỏi bất ngờ trước sự giúp đỡ nhiệt thành của nhóm người trẻ Hà Nội. Họ không hỏi về quá khứ (dù ông vẫn biết họ không quên nó) và họ tỉ mẩn kể những câu chuyện cũ khi đi qua mỗi di tích, một giọng kể bình thản, không thù hằn. Cách giao tiếp gần gụi, chân tình của những người trẻ Hà Nội khiến những du khách lạ cảm thấy Thành phố chan hòa, đầy sức sống.
"Ở thành phố này, không có người cô đơn!"
Nguyễn Diệu Thùy, sinh viên năm thứ 4 Đại học Ngoại thương là người dẫn người viết gặp những nhân vật để ghi lại những câu chuyện trên. Bản thân Thùy cũng là một câu chuyện. Gắn bó với Hanoikids 2 năm, trải bao thăng trầm, dẫn nhiều tour khó quên và giờ là những ngày cuối cùng Thùy ở lại Hanoikids để bắt đầu một hành trình mới.
Trong cuộc trò chuyện, Thùy nhắc đi nhắc lại tour dẫn 16 người Malaysia đi khắp phố cổ Hà Nội. Hơn nửa trong số họ là người khiếm thị. Đoàn vừa đi vừa nghe "đại sứ văn hóa" Hà Nội miêu tả cảnh quan phố phường. Song đáp lại, những vị khách chỉ mỉm cười xã giao rất khẽ. Những tương tác cần có trong một tour khám phá Hà Nội không đạt được.
Gần như tuyệt vọng, Thùy thử một lần cuối cùng, cô đưa những vị khách lạ đi ăn phở bò Lý Quốc Sư. Hương phở Hà Nội làm cuộc trò chuyện trở nên nồng ấm. Cặp vợ chồng khiếm thị trong nhóm là Bryan và Lilian bắt đầu kể về những cảm nhận khi đi qua những con đường dọc ngang phố cổ. "Đó là những cảm nhận tinh tế, mới mẻ mà dù đã dẫn cả trăm tour qua khu vực đó tôi cũng chưa bao giờ tìm thấy"- Thùy nhớ lại.
Thùy nói tiếp: "Và lúc này, khi tôi chuẩn bị rời xa Hanoikids, tôi vẫn còn nguyên cảm giác khi Lilian nắm lấy tay tôi mà nói: "Nhờ các bạn, ở thành phố này, không có người cô đơn." Và tôi cũng không quên cám ơn lại Lilian: Nhờ việc hướng dẫn du khách nước ngoài như các bạn khám phá Hà Nội, tôi thấy mình có một tuổi trẻ đáng sống!".