Hà Nội: Người dân quay về thời 'đồ đá' trong lễ hội thi nấu cơm đầu năm mới

Phải nhóm lửa bằng bùi nhùi, xay thóc, giã gạo để thi nấu cơm trong ngày đầu năm mới với mong muốn bình an, sum vầy và no đủ, đó là cách người dân làng Thị Cấm trình diễn trong lễ hội sáng ngày 12/2.

12/02/2019 15:16

Tại miền Bắc, lễ hội thi nấu cơm duy nhất diễn ra vào sáng ngày mùng 8 âm lịch đầu năm mới tại làng Thị Cấm (xã Xuân Phương - quận Nam Từ Liêm - Hà Nội). Lễ hội đã trở thành nét đẹp văn hóa của người dân trong làng và thu hút hàng nghìn người từ khắp nơi đổ về chiêm ngưỡng.

Để nấu được những niêu cơm ngon, dẻo và thơm mùi rơm rạ mỗi đội thi phải tự tay giã gạo, sàng sảy, nhóm lửa bằng bùi nhùi và đun theo kiểu truyền thống. Sau khi các đội thi nấu cơm xong, các bô lão trong làng sẽ tiến hành chấm thẩm định, những đội đoạt giải phải có niêu cơm chín, trắng, mùi thơm và cơm dẻo.

Sáng ngày 12/2 (tức mùng 8 âm lịch), làng Thị Cấm lại tổ chức lễ hội thi nấu cơm, đây là một trong những lễ hội có từ xa xưa và năm nào cũng được tổ chức với mong muốn một năm mới no đủ, an lành và hạnh phúc.

Hội thi nhằm tưởng nhớ công ơn của tướng quân Phan Tây Nhạc, đời vua Hùng Vương thứ 18. Ông từng đóng quân tại nơi đây và thường tổ chức thi thổi cơm để tìm người nuôi quân giỏi.

11h, phần thi kéo lửa bắt đầu. Bộ kéo lửa là chiếc bùi nhùi đã chuẩn bị sẵn gồm rơm, đoạn tre đực già dùi sẵn những khe nhỏ và một que giang đánh lửa. 4 thanh niên trai tráng, 2 người ghì chặt thanh tre già vào bó rơm, 2 thanh niên còn lại dùng tay kéo thanh giang cưa nhanh và mạnh liên tục vào thanh tre để tạo ma sát.

Mỗi đội được phát 1 chiếc cối và chày, những thanh niên khỏe mạnh sẽ đảm nhiệm công việc giã thóc thành gạo.

Sau khi công việc giã thóc xong, những người phụ nữ khéo léo nhất sẽ đảm nhiệm công đoạn sàng gạo để loại bỏ vỏ trấu cũng như đầu cám.

Tiếp đến là công đoạn vo gạo, để hạt cơm trắng, dẻo và thơm công đoạn này phải trà thật kỹ vào thành chiếc rổ tre.

Số lượng rơm cũng được phân chia cho mỗi đội với mục đích để nhóm lửa cũng như làm 'mồi' khi đun nấu.

Sau khi những niêu nấu cơm được đổ nước, cho gạo vào là công đoạn thổi cơm được diễn ra trước sự chờ đón của đông đảo người dân trong làng.

Cơm ngon, chín dẻo và thơm phụ thuộc nhiều vào tay nghề đun nấu, việc điều ngọn lửa sao cho phù hợp.

Khi ngọn lửa bùng lên cũng là giây phút hồi hộp, chờ đợi nhất của mỗi đội chơi.

Mỗi đội chơi chỉ có đúng 30 phút để hoàn thành công việc từ khi kéo lửa đến lúc cơm chín.

Sau khi hết thời gian, các bô lão trong làng sẽ tiến hành dâng lên Thành Hoàng Làng, sau đó sẽ thẩm định những niêu cơm của từng đội. Niêu cơm ngon được đánh giá theo nhiều tiêu chí như: Nồi cơm nào trắng, dẻo, thơm ngon nhất sẽ giành chiến thắng.