Cơ quan điều tra kiến nghị nhiều nội dung quan trọng vụ Tập đoàn Phúc Sơn

Vụ án tại Tập đoàn Phúc Sơn cho thấy thủ đoạn nhà thầu thi công cấu kết với chủ đầu tư để gian lận hồ sơ, trúng thầu trái quy định, gây thất thoát hàng nghìn tỷ đồng.

19/03/2025 21:59

Bị can Nguyễn Văn Hậu, Chủ tịch Tập đoàn Phúc Sơn

Theo kết luận điều tra, Cơ quan Cảnh sát điều tra (CSĐT) Bộ Công an đã đề nghị truy tố 41 bị can trong vụ án xảy ra tại Công ty CP Tập đoàn Phúc Sơn.

Kết quả điều tra cho thấy, trong nhiều năm qua, hội đồng định giá tài sản các cấp đã sử dụng kết quả định giá của các doanh nghiệp thẩm định giá làm căn cứ để quyết định mức nghĩa vụ tài chính mà các chủ đầu tư dự án phải thực hiện đối với Nhà nước.

Tuy nhiên, quá trình hoạt động cho thấy một số cá nhân tại các doanh nghiệp thẩm định giá, bao gồm giám đốc và thẩm định viên, đã có hành vi tiêu cực.

Họ bị tác động bởi các đối tượng khác, làm sai lệch công tác định giá tài sản theo hướng giảm số tiền mà các doanh nghiệp phải nộp.

Điều này được thực hiện bằng cách cố tình thu thập các mẫu so sánh không chính xác, sử dụng vị trí và giá trị không tương đồng để đưa ra chứng thư định giá thấp hơn thực tế.

Hội đồng định giá tài sản sau đó đã phê duyệt kết quả này. Điều đó dẫn đến việc doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ tài chính với Nhà nước ở mức thấp hơn quy định, từ đó hưởng lợi bất chính và gây thiệt hại lớn cho tài sản Nhà nước cũng như tổ chức.

Cơ quan điều tra cũng chỉ ra rằng, theo quy định pháp luật về đầu tư xây dựng và đấu thầu, các doanh nghiệp muốn trở thành chủ đầu tư dự án hoặc nhà thầu thi công công trình phải đáp ứng yêu cầu về doanh thu, vốn chủ sở hữu và năng lực tài chính.

Tuy nhiên, để đạt được tiêu chuẩn này, một số doanh nghiệp đã thông đồng với các công ty kiểm toán để làm giả số liệu. Họ nâng khống doanh thu và vốn chủ sở hữu nhằm qua mặt cơ quan có thẩm quyền.

Hệ quả của hành vi này là các dự án, công trình được giao cho những doanh nghiệp không đủ năng lực thực hiện. Điều đó dẫn đến tiến độ bị đình trệ, kéo dài thời gian hoàn thành hoặc tình trạng bán thầu. Hậu quả là gây thất thoát, lãng phí tài sản của Nhà nước và tổ chức.

Vụ án tại Tập đoàn Phúc Sơn cùng các đơn vị liên quan là một điển hình của việc nhà thầu thông đồng với chủ đầu tư để có được thông tin nội bộ về dự toán gói thầu.

Nhờ đó, doanh nghiệp có lợi thế trong việc trúng thầu với mức giá rất cao, thậm chí sát với giá dự toán ban đầu.

Trong quá trình xây dựng dự toán, chủ đầu tư đã sử dụng đơn giá nguyên vật liệu theo công bố của các bộ, ngành và địa phương nhưng không xem xét giá thực tế trên thị trường. Việc này khiến chi phí dự toán bị đội lên rất cao, không tiết kiệm, dẫn đến thất thoát tài chính nghiêm trọng.

Từ những vấn đề trên, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã đưa ra một số kiến nghị như sau:

Đối với Bộ Tài chính: Cần quản lý chặt chẽ và công khai hoạt động định giá tài sản của các doanh nghiệp tư vấn. Đây là các đơn vị được hội đồng định giá tài sản của các cấp sử dụng làm căn cứ định giá và thu tiền cho Nhà nước.

Việc giám sát chặt chẽ sẽ giúp tránh tình trạng bị các đối tượng lợi dụng để tác động sai lệch kết quả định giá, gây thiệt hại tài sản Nhà nước và tổ chức.

Bộ Tài chính cũng cần kiểm tra kỹ lưỡng hoạt động của các công ty kiểm toán. Việc xác nhận báo cáo tài chính về doanh thu, chi phí, vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp phải được thực hiện chặt chẽ.

Điều này nhằm ngăn chặn tình trạng doanh nghiệp nâng khống năng lực tài chính để đủ điều kiện tham gia đầu tư dự án và trở thành nhà thầu thi công. Nếu không kiểm soát tốt, điều này sẽ dẫn đến việc dự án bị kéo dài, bán thầu và gây thất thoát tài sản Nhà nước.

Đối với Bộ Xây dựng: Cần rà soát, đánh giá và đề xuất sửa đổi các quy định liên quan đến định mức và đơn giá trong xây dựng. Giá dự toán của các hạng mục công trình phải phù hợp với chi phí thực tế theo giá thị trường. Các doanh nghiệp thi công cần đảm bảo lợi nhuận trên cơ sở tiết kiệm tối đa, tránh thất thoát tài sản Nhà nước.

Ngoài ra, CQĐT cũng kiến nghị Bộ Tài chính và UBND các tỉnh xem xét xử lý hành chính đối với các công ty thẩm định giá và tư vấn đấu thầu có sai phạm trong vụ án.

Các hình thức xử lý có thể bao gồm đình chỉ kinh doanh hoặc thu hồi giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ thẩm định giá, tư vấn đấu thầu.

Cũng theo kết luận điều tra, ngoài các bị can đã bị khởi tố và đề nghị truy tố, một số cá nhân khác có liên quan đến vụ án nhưng hành vi vi phạm chưa đủ căn cứ để xem xét trách nhiệm hình sự. Do đó, Cơ quan CSĐT Bộ Công an đã kiến nghị các cơ quan chủ quản xử lý nghiêm theo quy định hiện hành.

Trong quá trình điều tra, Cơ quan CSĐT cũng phát hiện thêm dấu hiệu vi phạm của một số cá nhân khác. Tuy nhiên, do thời hạn điều tra vụ án đã hết, nên thông tin và tài liệu liên quan đến các sai phạm này sẽ được tách riêng để tiếp tục điều tra, xử lý trong giai đoạn sau.