Dính bẫy lừa 'app ngân hàng ảo', bay sạch tiền tài khoản

'App ngân hàng ảo' là một chiêu trò lừa đảo nguy hiểm đang nở rộ và gây thiệt hại lớn cho người dùng, một phút bất cẩn có thể dẫn đến mất mát không thể khắc phục.

26/03/2025 14:00

Trong thời đại số hóa, các ứng dụng ngân hàng điện tử đã trở thành công cụ không thể thiếu trong các giao dịch tài chính. Tuy nhiên, bên cạnh sự tiện lợi, các đối tượng lừa đảo cũng ngày càng tinh vi hơn trong việc khai thác công nghệ để chiếm đoạt tài sản của người dùng. Một trong những thủ đoạn mới và nguy hiểm nhất hiện nay là việc sử dụng 'app ngân hàng ảo' để lừa đảo.

Thủ đoạn tinh vi

Các đối tượng lừa đảo tạo ra các giao dịch chuyển tiền giả bằng các app ngân hàng giả. Các ứng dụng ngân hàng giả mạo này có giao diện rất giống app chính thức từ các ngân hàng lớn. 'App ngân hàng ảo' này sẽ tạo được rất nhiều biên lai chuyển tiền từ các ngân hàng khác nhau. Khi thực hiện chuyển khoản qua ứng dụng này, màn hình sẽ hiển thị thông báo giao dịch thành công, nhưng thực tế không có khoản tiền nào được gửi đi.

Đặc biệt, 'app ngân hàng ảo' này còn có khả năng tạo biên lai giao dịch giống y như thật để người dùng tưởng rằng tiền đã được chuyển đi.

Giao diện App ngân hàng ảo với số dư khủng . (Ảnh: Markettimes)

Các nạn nhân của thủ đoạn này có thể là người bán hàng hoặc các đối tác kinh doanh, khi họ nhận được biên lai chuyển khoản giả và tin rằng tiền đã được chuyển. Tuy nhiên, sau khi kiểm tra tài khoản ngân hàng thực tế, họ phát hiện không có khoản tiền nào được ghi nhận. Điều này dẫn đến mất mát tài chính, gây ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động kinh doanh.

Ngoài ra, trên các hội nhóm mạng xã hội, việc mua bán các app ngân hàng giả đang diễn ra công khai, tạo điều kiện cho nhiều kẻ gian tiếp cận công cụ lừa đảo một cách dễ dàng.

Trước đây dịch vụ này vốn để phục vụ những người bán hàng online, đa cấp. Những người này thích 'sống ảo', muốn tăng uy tín cho cửa hàng bằng cách khoe có nhiều giao dịch, số dư lớn trong tài khoản ngân hàng. Hay một bộ phận người có nhu cầu 'phông bạt', khoe biên lai chuyển khoản từ thiện số tiền lớn cho vùng bão lũ.

Không dừng lại ở việc 'sống ảo', 'phông bạt', một số đối tượng còn lợi dụng những app này để thực hiện hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản. Giữa bối cảnh thanh toán không tiền mặt nở rộ, chuyển khoản quá phổ biến khiến nhiều người chủ quan, chỉ cần thấy ảnh chụp màn hình, thông báo biến động số dư là tin tưởng giao dịch, tạo ra sơ hở để đối tượng lừa đảo qua mắt.

Một hội nhóm công khai cung cấp dịch vụ 'app ngân hàng ảo' trên MXH. (Ảnh chụp màn hình)

Mới đây nhất, Cơ quan CSĐT Công an quận Nam Từ Liêm, Hà Nội đang tạm giữ hình sự Trần Hữu Duy (sinh năm 1998, Hải Phòng) và Trần Văn Kỳ (sinh năm 2002, Ninh Bình) để điều tra về hành vi cướp giật tài sản, theo trình báo của chị M.H vào ngày 12/9/2024.

Theo lời khai, Duy đã mua trên mạng xã hội app có giao diện giống với app của Ngân hàng M có chức năng thao tác chuyển tiền và thông báo chuyển tiền thành công; nhưng thực chất không hề có biến động số dư.

Trong một nhóm đổi tiền, Duy thấy thông tin chị H đăng việc đổi 1 triệu yên Nhật (khoảng 170 triệu đồng), Duy liên hệ và hẹn gặp chị H ở ngõ 63, Thiên Hiền. Khi hai bên giao dịch, Duy mở app ngân hàng giả, cho chị H xem thông báo chuyển tiền thành công. Thấy vậy, chị H đưa tiền cho Duy. Lợi dụng chị H không để ý, Duy cho tiền vào túi quần rồi bỏ chạy lên xe máy của Kỳ đợi sẵn. Sau đó, Duy và Kỳ trốn về TP Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh và tiêu xài gần hết số tiền trên.

Trước đó, hai đối tượng này cũng đã dùng thủ đoạn tương tự để chiếm đoạt số tiền 110 triệu của một người phụ nữ ở quận Thanh Xuân. Sau khi trót lọt qua mắt nạn nhân, Duy đã xóa toàn bộ tin nhắn và chặn liên lạc với người bị hại.

Trần Hữu Duy và Trần Văn Kỳ lúc lấy lời khai tại hiện trường. (Ảnh: CAND)

Theo Thượng tá Đặng Mạnh Cường, Phó trưởng Công an quận Nam Từ Liêm, việc giả mạo các biên lai chuyển tiền gửi ảnh cho bị hại nhằm chiếm đoạt tài sản là thủ đoạn không mới. Tuy nhiên, trong vụ án này, các đối tượng rất tinh vi khi sử dụng app ngân hàng giả, thao tác trước mặt nạn nhân và thông báo chuyển tiền thành công. Theo ông Cường, người dân cần hết sức cảnh giác, khi tiền chưa vào tài khoản thì tuyệt đối không giao dịch tiền, hàng với đối tác, tránh bị thiệt hại về kinh tế.

Theo ông Vũ Ngọc Sơn, Giám đốc Công nghệ, Công ty Cổ phần Công nghệ An ninh mạng Quốc gia Việt Nam, thông thường app ngân hàng giả mạo sẽ không dễ dàng được đưa lên các kho ứng dụng chính thống vì quy trình kiểm duyệt tương đối chặt chẽ. Chính vì vậy, các đối tượng lừa đảo thường dùng 'chiêu' gửi link trực tiếp cho người dùng. Đây chính là điểm mấu chốt người dùng nên để ý để tránh bị rủi ro.

Thông báo trừ tiền, chuyển tiền 'ảo' sẽ chỉ xuất hiện trên điện thoại của kẻ lừa đảo, không gửi trực tiếp thông báo sang máy người khác. Vì vậy, người dùng chỉ nên kiểm tra giao dịch trên ứng dụng ngân hàng đang sử dụng. Khi không thấy biến động số dư, tuyệt đối không kích vào đường link do các đối tượng lạ cung cấp. Vì đây có thể là những đường link giả mạo để đánh cắp thông tin tài khoản, từ đó chiếm đoạt toàn bộ tiền của người dùng.

Trao đổi với PV Báo Tri thức và Cuộc sống, luật sư Nguyễn Ngọc Hùng - Trưởng Văn phòng luật sư Kết Nối (Đoàn luật sư TP Hà Nội) cho biết, các giao dịch ngân hàng trực tuyến đang ngày càng trở nên phổ biến và tiện lợi. Tuy nhiên, cùng với sự phát triển của công nghệ, những thủ đoạn lừa đảo tinh vi cũng không ngừng gia tăng. Một trong những thủ đoạn đáng báo động hiện nay là việc sử dụng ứng dụng ngân hàng giả mạo để lừa đảo chuyển tiền. Các App ngân hàng ảo giả mạo, có giao diện giống hệt App chính thống của các ngân hàng.

Luật sư Nguyễn Ngọc Hùng - Trưởng Văn phòng luật sư Kết Nối (Đoàn luật sư TP Hà Nội).

Cụ thể, khi truy cập ứng dụng này, người dùng được yêu cầu nhập các thông tin bao gồm: Số tài khoản, Số tiền giao dịch, Thời gian giao dịch, Số dư, Nội dung. Đây là những dữ kiện thường xuất hiện trên thông báo giao dịch smartbanking của các ngân hàng trên điện thoại. Đồng thời, người dùng có thể lựa chọn thông báo giả này là trừ tiền hay nhận tiền. Ngay sau khi nhập đủ các thông tin và ấn 'Thực hiện', trên điện thoại của người dùng sẽ nhảy ra thông báo biến động số dư giống hệt như được gửi từ ứng dụng của ngân hàng.

Sự phát triển mạnh mẽ của cuộc cách mạng 4.0, khoa học công nghệ và chuyển đổi số toàn diện mang lại nhiều tiện ích với cuộc sống nhưng đồng thời cũng là cơ hội để tội phạm công nghệ cao lợi dụng, thực hiện các hành vi lừa đảo, chiếm đoạt tài sản.

Hành vi phạm tội trên đã dùng các thủ đoạn công nghệ, kỹ thuật để lừa đảo đánh cắp, chiếm đoạt thông tin, tài sản của người khác. Theo khoản 1 Điều 3 Nghị định 25/2014/NĐ-CP, tội phạm có sử dụng công nghệ cao là hành vi nguy hiểm cho xã hội được quy định trong Bộ luật Hình sự có sử dụng công nghệ cao. Tội phạm công nghệ cao hiện nay được xếp vào nhóm các tội phạm trong lĩnh vực công nghệ thông tin, mạng viễn thông từ Điều 285 đến Điều 294 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017). Cụ thể, tại Điều 290 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) quy định Tội sử dụng mạng máy tính, mạng viễn thông, phương tiện điện tử thực hiện hành vi chiếm đoạt tài sản có thể bị phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 20 năm. Đồng thời, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

Bên cạnh đó, Nghị định 25/2014/NĐ-CP cũng định nghĩa vi phạm pháp luật khác có sử dụng công nghệ cao là hành vi vi phạm pháp luật có sử dụng công nghệ cao nhưng chưa đến mức truy cứu trách nhiệm hình sự. Người vi phạm quy định về sử dụng mạng nhằm chiếm đoạt tài sản có thể bị xử phạt hành chính theo Điều 81 Nghị định 15/2020/NĐ-CP từ từ 30.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng. Ngoài phạt tiền, người vi phạm còn có thể bi áp dụng phạt bổ sung là tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính đối với hành vi vi phạm quy định tại khoản 2 Điều 81 Nghị định 15/2020/NĐ-CP.

Trước việc một số đối tượng tội phạm sử dụng công nghệ cao, mạng xã hội, hoạt động tinh vi, xảo quyệt để lừa đảo, chiếm đoạt tài sản khuyến cáo mọi người cần phải nâng cao tinh thần cảnh giác, tự bảo vệ bản thân trước tội phạm mạng bằng cách đặt mật khẩu, khóa mật khẩu, cơ sở dữ liệu, thông tin cá nhân, thông tin tài khoản và hệ thống thiết bị công nghệ cao của mình. Đồng thời, tuyệt đối không truy cập, đăng nhập, tải các web, đường link được gửi từ người lạ, không rõ nguồn gốc…

Cơ quan Công an khuyến cáo

1. Để tránh bị lừa đảo, người dân nếu sử dụng giao dịch qua tài khoản ngân hàng cần lưu ý kỹ hóa đơn chuyển khoản, không giao hàng hóa cho bất kỳ ai khi chưa nhận được tiền trong tài khoản ngân hàng, kể cả khi kẻ gian cung cấp hình ảnh đã chuyển khoản thành công.

2. Người tham gia giao dịch nên chờ thông báo đã nhận được tiền từ ngân hàng đến tài khoản của mình thay vì chỉ tin tưởng vào ảnh chụp giao diện chuyển tiền thành công.

3. Ngoài ra, lưu ý không cung cấp tên đăng nhập, mật khẩu ứng dụng, mã xác thực OTP, email… cho bất kỳ ai kể cả khi người đó tự xưng là nhân viên ngân hàng, cơ quan nhà nước.

4. Trường hợp phát hiện cần liên hệ Cảnh sát khu vực/Công an xã trên địa bàn hoặc Cơ quan Công an gần nhất để được hướng dẫn hoặc thực hiện tố giác tội phạm qua chức năng gửi Kiến nghị phản ánh về an ninh trật tự trên ứng dụng VNeID.