Thời tiết đang có dấu hiệu bất thường?

Miền Bắc có những ngày lạnh giữa tháng 5, những trận mưa lớn kéo dài vào cuối tháng. Liệu đó có phải là dấu hiệu bất thường của thời tiết cực đoan do biến đổi khí hậu?

31/05/2022 10:04

Ngày 24/5, mưa lớn khiến nhiều tuyến phố trung tâm TP Bắc Ninh bị ngập sâu.

Đầu tháng 5, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia đã đưa ra dự báo xu thế thời tiết đặc biệt trong tháng 5/2022. Theo đó nắng nóng có khả năng tập trung vào nửa cuối tháng, đồng thời có khả năng gia tăng mưa ở phía Nam.

Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia cũng cho biết nắng nóng có khả năng xuất hiện ở khu vực Bắc Bộ và Trung Bộ, tập trung vào nửa cuối tháng 5. Tuy nhiên số ngày nắng nóng trong tháng có xu hướng thấp hơn trung bình nhiều năm.

Tổng lượng mưa trong tháng 5 tại phía đông Bắc Bộ, bắc Trung Bộ có khả năng thấp hơn trung bình nhiều năm phổ biến từ 5 - 15%; các nơi khác có tổng lượng mưa cao hơn so với trung bình nhiều năm cùng thời kỳ từ 20 - 40%, riêng Tây Nguyên - Nam Bộ có nơi trên 60%.

Trong khi đó, dự báo tiếp theo được đưa ra là nhiệt độ trung bình tháng 5 trên cả nước phổ biến thấp hơn trung bình nhiều năm từ 0,5 - 1 độ C, riêng tại Bắc Bộ và bắc Trung Bộ có nơi thấp hơn từ 1,0 - 1,5 độ C.

Đáng chú ý, dự báo của cơ quan chức năng cho rằng thời kỳ 11 ngày cuối tháng (từ ngày 21 đến 31/5), tổng lượng mưa tại khu vực phía đông Bắc Bộ và bắc Trung Bộ phổ biến ở mức thấp hơn trung bình nhiều năm từ 15 - 25%; các nơi khác có tổng lượng mưa phổ biến cao hơn trung bình nhiều năm từ 10 - 20%.

Tuy nhiên, những ngày qua, kể từ ngày 23/5, nhiều tỉnh miền Bắc đã hứng chịu những trận mưa rất lớn và kéo dài.

Trong đó, trận mưa chiều ngày 29/5 ở Hà Nội xác lập mức lịch sử theo số liệu từ các trạm đo khí tượng. Với lượng mưa đạt đến 138 mm trong 2 giờ, đây là trận mưa lớn nhất trong suốt 36 năm qua.

Theo số liệu đo đạc tại Hà Nội (trạm Láng), lượng mưa từ 14-16 giờ là 138 mm, mưa 1 giờ (lúc 16 giờ) là 70 mm. Theo số liệu lịch sử có được tại trạm Láng, lượng mưa tích lũy trong 1 giờ ngày 15/7/1999 đạt 114,9 mm; lượng mưa tích lũy trong 2 giờ trong ngày 18/6/1986 đạt 132,5 mm.

Cũng trong ngày 29/5, khu vực các tỉnh Hòa Bình, Sơn La mưa cũng rất to, gây nguy cơ lũ quét, sạt lở đất, ngập úng cao tại nhiều địa phương của các tỉnh Hòa Bình, Sơn La, Tuyên Quang, Thái Nguyên, Bắc Kạn, Lạng Sơn.

Còn về hiện tượng một số ngày trong tháng 5 (cụ thể là từ ngày 14 đến ngày 16), miền Bắc xuất hiện đợt không khí lạnh, có phải là bất thường? Đại diện cơ quan khí tượng thủy văn cho rằng, hàng năm, vào các tháng 5, tháng 6, ở miền Bắc nước ta vẫn có những đợt xâm nhập của các khối không khí có nhiệt độ thấp hơn từ phía Bắc di chuyển xuống phía Nam, hệ quả là sự giao tranh giữa các khối khí có nhiệt độ thấp ở phía Bắc với khối khí nóng ẩm ở nước ta sẽ gây ra những đợt mưa dông trên diện rộng.

Trong thời kỳ này, những đợt tăng cường của khối khí phía Bắc thường gây mưa và giảm nhiệt độ làm thời tiết chuyển mát ngắn ngày ở miền Bắc, làm ngắt quãng các đợt nắng nóng.

Về mùa mưa bão năm nay, cho tới cuối năm dự báo trên khu vực Biển Đông có khoảng 10 đến 12 cơn bão và áp thấp nhiệt đới, trong đó có khả năng ảnh hưởng trực tiếp đến nước ta khoảng từ 4 đến 6 cơn.

Bão và áp thấp nhiệt đới từ tháng 5 đến tháng 7, có khả năng thấp hơn trung bình nhiều năm, sau đó từ tháng 8 đến tháng 11 có xu hướng ở mức xấp xỉ và có khả năng cao hơn so với trung bình nhiều năm.

Trong các tháng mùa mưa bão, lượng mưa tại Bắc Bộ có xu hướng cao hơn trung bình nhiều năm từ tháng 7 đến tháng 9. Trái lại, tại khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ lượng mưa có xu hướng thiếu hụt so với trung bình nhiều năm từ tháng 6 đến tháng 9.

Theo ông Hoàng Phúc Lâm, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia, xâm nhập mặn năm 2022 ở mức độ không gay gắt và thấp hơn cùng kỳ năm 2021. Xâm nhập mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long đang có xu thế giảm dần.

Cho tới hết mùa khô, xâm nhập mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long tiếp tục giảm dần do lượng dòng chảy từ thượng nguồn sông Mê Kông về Đồng bằng sông Cửu Long ở mức cao hơn trung bình nhiều năm từ 20-25% và dự báo mưa ở đồng bằng Nam Bộ có xu thế cao hơn trung bình nhiều năm.

>> Xem thêm: Bắc bộ mưa dông, Thanh Hóa đến Quảng Ngãi nắng nóng cục bộ