Tỷ lệ sinh mổ của Việt Nam cao bất thường, vượt xa khuyến cáo của WHO

Theo Bộ Y tế, tỷ lệ mổ lấy thai ở Việt Nam tăng liên tục trong 15 năm qua, lên tới gần 37% trong năm 2022, cao hơn rất nhiều so với khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).

24/02/2023 07:39

Thông tin được đại diện Bộ Y tế chia sẻ với VietNamNet tại sự kiện kỷ niệm Ngày Thầy thuốc Việt Nam do Bệnh viện Phụ sản Trung ương tổ chức chiều 23/2.

Năm 2005, tỷ lệ sinh mổ ở Việt Nam là 12%. Tới năm 2022, tỷ lệ này ở Việt Nam lên tới 37%. Theo khuyến cáo của WHO, tỷ lệ này thông thường giao động từ 10-15% để tránh tai biến nguy hiểm cho mẹ và thai nhi.

Điều tra đo lường các chỉ số Mục tiêu Phát triển Bền vững của Việt Nam về trẻ em và phụ nữ (SDGCW) 2020-2021 cho biết, tỷ lệ sinh mổ tại Việt Nam chiếm 34,4% tổng các ca đẻ, tăng gần 7% so với năm 2014. Trong đó, hơn 20% trường hợp quyết định trước khi chuyển dạ và gần 14% quyết định sau đó.

Ở thành thị, tỷ lệ sinh mổ cao hơn hẳn, với hơn 43% các ca đẻ. Gần một nửa số sản phụ thành thị lựa chọn sinh mổ tại cơ sở y tế tư nhân.

Tỷ lệ sinh mổ tăng cao làm dấy lên mối lo ngại lạm dụng kỹ thuật này sẽ ảnh hưởng đến sức khỏe của mẹ và thai nhi. Bộ Y tế cho rằng cần có những can thiệp toàn diện đến hệ thống y tế, cán bộ y tế và cả cộng đồng để có thể giảm các trường hợp mổ lấy thai không đúng chỉ định chuyên môn.

Tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương, mỗi năm có hơn 20.000 ca đẻ, trong đó hơn một nửa là đẻ mổ, tỷ lệ đẻ mổ tăng dần theo các năm. Tỷ lệ này tương tự với nhiều bệnh viện lớn khác ở Hà Nội.

Theo PGS.TS Trần Danh Cường, Giám đốc Bệnh viện Phụ sản Trung ương, tỷ lệ mổ đẻ tại đây ngày càng tăng vì đây là tuyến cuối, chủ yếu do bệnh lý của mẹ hoặc thai nhi, ở nhiều nơi chuyển về. Ngoài ra, tỷ lệ chủ động mổ lấy thai theo yêu cầu cũng tăng cao. Nhiều gia đình mong muốn sinh con theo giờ, theo ngày đã được lựa chọn trước.

PGS.TS Trần Danh Cường trao bé sơ sinh chào đời bằng phương pháp sinh mổ cho bố mẹ. Ảnh: BVCC

PGS Cường cho rằng đẻ thường tốt hơn rất nhiều và bày tỏ lo ngại khi tỷ lệ đẻ mổ gia tăng. Mẹ đẻ thường không gặp các biến chứng của sinh mổ như gây tê màng cứng, gây mê, chảy máu vết mổ sau đẻ. Sau sinh, mẹ đẻ thường có sữa nhiều do trong quá trình chuyển dạ sẽ kích hoạt hệ thống nội tiết. Ngoài ra, thời gian hồi phục của phụ nữ sau đẻ thường sẽ ngắn hơn…

Ở những phụ nữ đã trải qua mổ lấy thai, trong lần mang thai tiếp theo sẽ tăng nguy cơ vỡ tử cung (đặc biệt những tháng cuối thai kỳ, lúc chuyển dạ) do thành tử cung có thể rất mỏng. Nguy cơ vỡ tử cung khi có sẹo mổ cũ 2 lần cao gấp đôi so với sẹo mổ cũ 1 lần.