Tuyên án vụ nông dân khởi kiện UBND xã đơn phương chấm dứt hợp đồng đấu thầu

Sau 1 tuần nghị án, ngày 31/10, TAND huyện Giao Thủy, tỉnh Nam Định đã tuyên án, bác toàn bộ nội dung khởi kiện của nguyên đơn là ông Mai Xuân Láng trong vụ án 'tranh chấp hợp đồng thuê quyền sử dụng đất'.

31/10/2024 20:20

Nguy cơ mất trắng nhiều tỷ đồng vì đơn phương chấm dứt hợp đồng

Theo nội dung khởi kiện, ngày 26/2/2014, UBND xã Giao Hà ký với ông Mai Xuân Láng hợp đồng số 09/HĐ-UBND cho đấu thầu đất công ích để trồng cây con có giá trị kinh tế, thời hạn 20 năm, diện tích 55.000m2, thời hạn thực hiện từ 26/2/2014 đến 26/2/2034.

Sau khi ký hợp đồng, ông Láng làm cam kết bảo vệ môi trường để đầu tư trang trại chăn nuôi và nuôi cá nước ngọt. Ngày 14/3/2014, UBND huyện Giao Thủy có thông báo số 39/TB-UBND về việc chấp nhận đăng ký bản cam kết bảo vệ môi trường của Dự án 'Đầu tư trang trại chăn nuôi, nuôi cá nước ngọt'.

Quang cảnh phiên tòa ngày 31/10 tại TAND huyện Giao Thủy, tỉnh Nam Định

Ngày 15/5/2014, UBND xã Giao Hà tiếp tục ký hợp đồng số 10/HĐ-UBND cho ông Mai Văn Láng đấu thầu đất công ích diện tích 7.572m2; ngày 17/11/2014, UBND xã ký hợp đồng số 13/HĐ-UBND cho ông Mai Văn Láng đấu thầu đất công ích diện tích 8090m2. Các hợp đồng này đều ghi rõ thời gian thực hiện hợp đồng là 20 năm.

Trong khoảng thời gian gần 10 năm, ông Láng và gia đình đã huy động nguồn vốn lớn, bỏ công sức làm đường, đào ao, đắp bờ, lấp sông, kéo điện với chi phí nhiều tỷ đồng. Tuy nhiên, đến ngày 12/11/2022, UBND xã Giao Hà ra Thông báo số 25/TB-UBND đơn phương chấm dứt hợp đồng đấu thầu đất công ích.

Cho rằng, việc đơn phương chấm dứt hợp đồng thuê đất nuôi trồng thủy sản trước thời hạn không có căn cứ, gây thiệt hại về kinh tế, ảnh hưởng đến sản xuất của gia đình, ông Láng đã khởi kiện UBND xã Giao Hà ra TAND huyện Giao Thủy yêu cầu tiếp tục được thực hiện 3 hợp đồng đã ký kết vào năm 2014. Đồng thời, đề nghị UBND xã Giao Hà phải bồi thường thiệt hại cho ông số tiền hơn 4 tỷ đồng do toàn bộ diện tích hiện nay bị để hoang hóa.

Phán quyết của Tòa sơ thẩm

Ngày 24/10, TAND huyện Giao Thủy đã mở phiên xét xử sơ thẩm vụ án dân sự vụ án tranh chấp hợp đồng thuê quyền sử dụng đất giữa nguyên đơn là ông Mai Xuân Láng và bị đơn là UBND xã Giao Hà.

Tại phiên tòa, nguyên đơn giữ nguyên yêu cầu khởi kiện, trong khi bị đơn không nhất trí với yêu cầu khởi kiện với lý do UBND xã Giao Hà đã thanh lý, hủy bỏ 3 hợp đồng trước đó và ký lại bằng hợp đồng thuê đất công ích số 15 ngày 13/6/2016 với tổng diện tích là 67.0290m2. Thời hạn thuê là 5 năm nhưng đến nay đã hết hạn hợp đồng thuê đất.

Tuy nhiên, ông Láng cho rằng lý do bị đơn đưa ra là không có căn cứ bởi các Hợp đồng số 09, 10, 13 mà ông ký thuê đất với UBND xã vẫn còn thời hạn đến năm 2034. Khi thực hiện ký lại hợp đồng mới, các hợp đồng trước đó vẫn còn giá trị pháp lý, chưa được thanh lý.

Sau 1 tuần nghị án, ngày 31/10, TAND huyện Giao Thủy đã ra phán quyết.

Theo đó, Hội đồng xét xử xác định: UBND xã Giao Hà trong quá trình quản lý đất đai đã ký kết các hợp đồng số 09, 10, 13 năm 2014 cho hộ gia đình ông Mai Xuân Láng thuê diện tích hơn 67.000m2 để phát triển nông nghiệp, đào ao nuôi cá với thời hạn cho thuê 20 năm là trái thẩm quyền.

Khắc phục những sai phạm này, ngày 13/6/2016, UBND xã Giao Hà và ông Láng ký kết hợp đồng số 15 với nội dung UBND xã Giao Hà cho ông Láng thuê diện tích đất 67.290 m2 chính xác bằng tổng diện tích theo 3 hợp đồng số 9, số 10, số 13 năm 2014, thời hạn thuê đất là 5 năm. Thời hạn thuê tính từ ngày 13/6/2016 đến ngày 13/6/2021. Hợp đồng này bản chất là sửa đổi về thời gian thực hiện hợp đồng từ 20 năm của 3 hợp đồng số 09, 10, 13 xuống còn 5 năm, các nội dung khác cơ bản không có sự thay đổi.

Vì vậy, ngày 12/11/2022, UBND xã Giao Hà ra Thông báo số 25/TB-UBND đơn phương chấm dứt hợp đồng đấu thầu đất công ích khi thời hạn cho thuê đất (5 năm) đã hết thời hạn.

Căn cứ từ những điểm trên, HĐXX bác toàn bộ các nội dung khởi kiện của ông Láng, yêu cầu ông hoàn trả diện tích đất đã được UBND xã Giao Hà cho thuê để nuôi trồng thủy sản nước ngọt; không chấp nhận yêu cầu bồi thường thiệt hại về kinh tế do ông Láng đưa ra với số tiền hơn 4 tỷ đồng.

Thanh tra phát hiện nhiều sai phạm

Trước đó, Báo Công lý đã thông tin, liên quan đến việc ký hợp đồng cho các hộ dân đấu thầu đất công ích trên địa bàn xã Giao Hà, ngày 14/10/2022, UBND huyện Giao Thủy đã ban hành kết luận thanh tra số 920/KL-UBND, trong đó chỉ rõ một số vi phạm 'khó có thể khắc phục được'.

Theo đó, qua kiểm tra hồ sơ, trên cùng một diện tích đấu thầu của các hộ dân vẫn tồn tại song song 2 hợp đồng: Một là hợp đồng do các hộ dân cung cấp được đại diện UBND xã ký tại các thời điểm khác nhau từ năm 2004 đến năm 2017 với thời hạn đấu thầu từ 15 đến 20 năm. Đến thời điểm thanh tra, chưa có hợp đồng nào hết hạn đầu thầu đất. Hai là các hợp đồng do UBND xã cung cấp có thời hạn từ năm 2016 đến năm 2021. Hiện nay các hợp đồng này đã được UBND xã thông báo chấm dứt hợp đồng khi hết thời gian đấu thầu đất công ích vào tháng 6/2021.

Kết luận thanh tra xác định, việc UBND xã Giao Hà ký hợp đồng cho các hộ dân đấu thầu đất công ích thời hạn 20 năm là không đúng quy định của Luật Đất đai; một số hộ dân thuê đất không phải là người địa phương, cho thuê đất không qua đấu giá là không đúng với quy định, vi phạm Điều 72 Luật Đất đai năm 2003; Điều 74 Nghị định số 181NĐ-CP năm 2004 và Điều 132 Luật Đất đai năm 2013.

Ngoài ra, việc UBND xã Giao Hà năm 2018 ký lại hợp đồng đấu thầu đất công ích với các hộ dân, thời gian từ tháng 6/2016 đến tháng 6/2021 (thời hạn 5 năm) nhưng lại lập biên bản làm việc ngày 20/5/2018 giữ nguyên giá trị các hợp đồng cũ đã ký với các hộ dân, thời hạn từ 15 đến 20 năm là không đúng quy định.

'Để xảy ra các sai phạm, tồn tại trên trách nhiệm thuộc về UBND xã Giao Hà các thời kỳ từ năm 2004 đến năm 2022, chịu trách nhiệm chính là Chủ tịch UBND xã các thời kỳ từ 2004 – 2010, 2010 – 2015, 2015 – 2020, 2020 đến tháng 4/2022', kết luận thanh tra nêu rõ.