Là một người thầy từng đứng bục giảng, PGS.TS Văn Như Cương nhận định vấn nạn bạo lực học đường có lỗi một phần là ở môn GDCD, bởi những cái căn bản của trẻ em như đến trường, đi ngoài xã hội, luật pháp ra sao,… không nằm trong cuốn sách GDCD, có dạy cũng chỉ là lý thuyết suông.
Bạo lực học đường - chuyện ở trường nào cũng có
Trao đổi với PV, PGS.TS Văn Như Cương cho rằng: “Học sinh đánh nhau, đánh hội đồng, nam đánh nữ, nữ đánh nam, thậm chí là trò đánh thầy cô giáo và người lại,… là chuyện ở nước nào cũng có, trường nào cũng có. Tuổi thanh thiếu niên hiếu động có đánh nhau rồi lại chơi với nhau.
Tuy nhiên, hiện nay tại một số địa phương bạo lực học đường đang ở mức báo động. Hơn thế nữa, việc quay clip đăng tải lên các trang mạng xã hội được coi là đánh nhau có tổ chức, có kêu gọi người tham gia quay và đây là tình trạng hết sức nguy hiểm.
Hình minh họa. Nguồn: Internet
Bởi việc giáo dục đạo đức là một môn rất lớn trong nhà trường, mà hiện nay chúng ta cần thay đổi toàn diện. Giáo dục, học kiến thức ít đi, cần đưa học sinh vào thế giới thực nhiều hơn để gia nhập vào cuộc sống xã hội. Sự cải thiện đó sẽ đưa các em gần gũi với đời sống và giáo dục được cách ứng xử”.
Có sự liên quan đến môn Giáo dục công dân!?
Là một người thầy từng đứng bục giảng, PGS.TS Văn Như Cương khẳng định lỗi là ở môn GDCD, bởi những cái căn bản của trẻ em như đến trường, đi ngoài xã hội, luật pháp ra sao,… không nằm trong cuốn sách GDCD, có dạy cũng chỉ là lý thuyết suông.
PGS.TS Văn Như Cương cho rằng: "Kiềng 3 chân là gia đình – xã hội học – học đường đều ảnh hưởng rất lớn đến nhân cách đạo đức của các em".
“Trong bộ sách Giáo dục công dân (GDCD) gần như không có những bài dạy làm người, dạy nhân cách ứng xử. Mở sách GDCD lớp 10 thì học ý thức, vật chất, biện chứng,… lớp 11 thì hàng hóa, giá cả,… toàn những chuyện xa vời vợi, lí thuyết suông. Còn chuyện dạy trẻ em thế nào, giao tiếp ra sao thì hình như không có” – PGS.TS Văn Như Cương – Chủ tịch HĐQT trường THPT dân lập Lương Thế Vinh (Hà Nội) nhận định khi đánh giá về kiến thức môn GDCD trong học đường. Theo ông, môn học này chưa thực sự sát sườn với việc học đạo đức của các em học sinh.
Theo thầy Cương, không nên quan niệm môn GDCD là môn phụ, bởi tất cả các môn học trong trường đều quan trọng như nhau mà cần đổi mới chương trình giáo dục, bằng cách tổ chức thi có nhiều câu hỏi liên quan đến đạo đức xã hội. Một bài thi trắc nghiệm của trường đại học Quốc gia Hà Nội vừa qua hội tụ tất cả các lĩnh vực đáng để các trường nghiên cứu.
Nếu muốn giáo dục một cách thực sự, hãy thay đổi cả cách kiểm tra, kiểm định chất lượng giáo dục để tránh gây tâm lý không học môn GDCD cũng có thể đỗ vào đại học.
Ngoài ra, các nhà trường thường xuyên tổ chức các chuyến đi trải nghiệm, dã ngoại như thăm trẻ tàn tật, phát quà vùng cao, tình nguyện viên trong các bệnh viện,… để khi các em nhìn thấy các bạn cùng trang lứa khó khăn về ăn, mặc, sinh hoạt,…sẽ được san sẻ yêu thương, cảm thông với các hoàn cảnh khó khăn, tránh được bệnh vô cảm trong giáo dục.
Tất cả những thứ đó sẽ tác động trực tiếp đến suy nghĩ của các em, giáo dục là phải như thế chứ không phải là lý thuyết suông.
Cũng theo PGS.TS Văn Như Cương, kiềng 3 chân là gia đình – xã hội học – học đường đều ảnh hưởng rất lớn đến nhân cách đạo đức của các em.
Trường không tổ chức các cuộc họp thường kỳ, chỉ họp phụ huynh 2 lần cuối học kỳ 1 và cuối học kỳ 2 để thông báo số tiền phải nộp. Gia đình không có điều kiện giáo dục con cái, bố mẹ ly thân, ly hôn, anh em gia đình buôn bán hàng quốc cấm, ngồi tù,… đều là những yếu tố tác động tới các em, bởi giáo dục của gia đình là cái cốt.
Thầy Cương cũng cho rằng nên sớm đẩy mạnh việc giáo dục nhân cách đạo đức và có những hình phạt thích đáng cho các vụ bạo lực học đường. Những biện pháp từ nhẹ nhàng đến cảnh cáo, cho nghỉ học một tuần hay cho hưởng án treo,… đều không thiết thực, mức răn đe như vậy là chưa đúng mức. Sự tương tác giữa gia đình và nhà trường cần có sự kết dính hơn nữa.
Các phương tiện báo chí truyền thông cần chú ý đến các gương người tốt, việc tốt ở học sinh, đẩy mạnh tuyên truyền “em bé nhặt được tiền rồi giao nộp cho công an”, … giảm bớt những bài viết chuyên đề sâu về vụ án mạng, cướp giết.