Khi đại học đa ngành 'nhập cuộc' đào tạo bác sĩ
Theo công bố, năm 2026 HUTECH dự kiến tuyển sinh 61 ngành đại học chính quy, trải rộng từ công nghệ thông tin, kỹ thuật, kinh doanh đến khoa học sức khỏe.
Trong đó, đáng chú ý là 3 ngành mới, gồm an ninh mạng, y khoa và y học cổ truyền. Với riêng khối khoa học sức khỏe, nếu phương án được phê duyệt, trường sẽ đào tạo 5 ngành: Y khoa, y học cổ truyền, dược học, điều dưỡng và kỹ thuật xét nghiệm y học.
Đại diện nhà trường cho biết, các ngành đào tạo bác sĩ sẽ áp dụng tổ hợp xét tuyển có Toán – Hóa hoặc Toán – Sinh, nhằm bảo đảm nền tảng khoa học tự nhiên cho sinh viên theo học.
![]()
Đào tạo y khoa đòi hỏi hệ thống bệnh viện thực hành đủ mạnh – yếu tố then chốt quyết định chất lượng bác sĩ tương lai. Ảnh: DNU
Về mặt kỹ thuật, đây là yêu cầu cần thiết và phù hợp với đặc thù đào tạo y khoa. Tuy nhiên, vấn đề mà dư luận quan tâm không nằm ở tổ hợp xét tuyển, mà ở câu hỏi lớn hơn: Liệu việc mở rộng nhanh các cơ sở đào tạo bác sĩ có đang đi trước khả năng bảo đảm chất lượng hay không?
Xu hướng 'nở rộ' đào tạo y khoa và những khoảng trống đáng lo ngại
Thực tế, HUTECH không phải trường hợp cá biệt. Vài năm trở lại đây, đào tạo y khoa tại Việt Nam chứng kiến một làn sóng mở ngành mạnh mẽ.
Từ chỗ chủ yếu tập trung ở các trường công lập lâu năm như Đại học Y Hà Nội, Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh, Đại học Y Huế…, nay cả nước đã có hơn 30 trường đại học tham gia đào tạo bác sĩ, trong đó không ít là các trường tư thục, đại học đa ngành.
Sự gia tăng về số lượng cơ sở đào tạo phản ánh nhu cầu lớn của xã hội đối với ngành y, đồng thời mở ra thêm cơ hội tiếp cận giáo dục đại học cho người học. Tuy nhiên, đi kèm với đó là nỗi lo không nhỏ về nguy cơ 'phình to' quy mô trong khi nền tảng đào tạo chưa theo kịp.
Nhiều chuyên gia chỉ ra rằng, đào tạo y khoa không giống các ngành học khác. Đây là lĩnh vực đặc thù, liên quan trực tiếp đến sức khỏe, tính mạng con người, đòi hỏi điều kiện đào tạo rất cao: Bệnh viện thực hành đủ quy mô, đủ số lượng và độ phức tạp ca bệnh; đội ngũ giảng viên cơ hữu là bác sĩ giàu kinh nghiệm; thời lượng thực hành lâm sàng nghiêm ngặt; hệ thống kiểm định và giám sát chất lượng chặt chẽ.
![]()
Số lượng trường đào tạo bác sĩ tăng nhanh, trong khi bài toán giảng viên và lâm sàng vẫn còn nhiều khoảng trống. Ảnh: DNU
Trong khi đó, thực tế tại Việt Nam cho thấy không ít cơ sở đào tạo y khoa còn hạn chế về bệnh viện thực hành, phụ thuộc vào việc 'mượn' cơ sở y tế; đội ngũ giảng viên chưa đồng đều; đào tạo có nguy cơ nặng lý thuyết, thiếu va chạm lâm sàng. Hệ quả là sinh viên tốt nghiệp có bằng bác sĩ nhưng kỹ năng thực hành, khả năng xử trí tình huống chưa đáp ứng kỳ vọng.
'Trường nào cũng được, quan trọng là người học'?
Ở chiều ngược lại, không ít ý kiến từ người học và xã hội cho rằng, không nên quá khắt khe với việc trường tư, trường đa ngành đào tạo bác sĩ.
Anh Nguyễn Gia Bảo (Hải Phòng) nhìn nhận: Ngành y cuối cùng vẫn được 'định danh' bằng năng lực thực tế và đạo đức nghề nghiệp, thông qua kỳ thi chứng chỉ hành nghề.
'Quan trọng nhất vẫn là thái độ học tập nghiêm túc và sự kiên trì. Ai học trường nào cũng có cơ hội rèn nghề và nâng cao năng lực', anh Bảo chia sẻ.
Quan điểm này phản ánh một thực tế: Trong môi trường y khoa, bằng cấp chỉ là điều kiện cần. Việc hành nghề phụ thuộc rất lớn vào quá trình rèn luyện, tích lũy kinh nghiệm và cái 'tâm' với nghề.
Nhiều bác sĩ giỏi không xuất thân từ các trường 'top', trong khi cũng có những người tốt nghiệp trường danh tiếng nhưng không tạo được dấu ấn nghề nghiệp.
Tương tự, anh Hoàng Nhật Khang (Hà Nội) cho rằng, có trường để học đã là một cơ hội, trong bối cảnh không phải ai cũng đủ điều kiện vào các trường y công lập truyền thống. 'Tấm bằng chỉ là vé vào cửa, còn đi được bao xa là do chính người học', anh nói.
Những quan điểm này không sai, nhưng nếu chỉ dừng lại ở đó sẽ vô tình đẩy toàn bộ trách nhiệm chất lượng về phía cá nhân người học, trong khi đào tạo y khoa là lĩnh vực mà trách nhiệm xã hội của cơ sở đào tạo và cơ quan quản lý phải được đặt lên hàng đầu.
![]()
Ngành y cần mở rộng cơ hội song song với việc giữ vững chuẩn mực để bảo đảm an toàn cho người bệnh. Ảnh: DNU
Không thể đánh đổi chuẩn mực ngành y
1 chuyên gia về đào tạo ngành Y bày tỏ quan điểm: Vấn đề cốt lõi đặt ra không phải là 'có nên cho trường tư đào tạo bác sĩ hay không', mà là đào tạo như thế nào, với chuẩn mực gì và cơ chế giám sát ra sao. Bởi trong ngành y, một sai sót nhỏ trong đào tạo có thể dẫn đến hậu quả lớn cho xã hội.
Nhiều ý kiến chuyên môn cũng cho rằng, việc 'siết' đào tạo ngành y là cần thiết, nhưng không thể làm theo cách hành chính, cực đoan. Điều quan trọng là xây dựng hệ thống chuẩn rõ ràng và đủ mạnh.
Trước hết, điều kiện mở ngành y khoa phải được quy định chi tiết, nghiêm ngặt, gắn chặt với bệnh viện thực hành: Quy mô giường bệnh, số lượng và mức độ phức tạp ca bệnh, tỷ lệ giảng viên/sinh viên, số giờ lâm sàng tối thiểu cho từng chuyên ngành. Không đạt chuẩn thì không được mở hoặc buộc dừng tuyển sinh.
Thứ hai, cần áp dụng kỳ thi chứng chỉ hành nghề quốc gia độc lập, thật sự có độ khó và tính sàng lọc cao. Ai đủ năng lực mới được hành nghề; không đạt thì tiếp tục học, thi lại. Đây phải là 'cửa ải' thực sự, chứ không chỉ mang tính thủ tục.
Thứ ba, quản lý chất lượng không dừng lại ở đào tạo, mà phải kéo dài suốt quá trình hành nghề. Việc gia hạn chứng chỉ cần gắn với số giờ đào tạo y khoa liên tục, kinh nghiệm thực hành và đánh giá chuyên môn định kỳ.
Cuối cùng, cần minh bạch thông tin để xã hội cùng giám sát. Người dân có quyền biết bác sĩ mình điều trị học ở đâu, được đào tạo thế nào, có những chứng chỉ gì, kinh nghiệm ra sao.
![]()
Mở thêm ngành y là bước đi lớn, nhưng chuẩn đào tạo và cơ chế sàng lọc bác sĩ mới là 'lằn ranh' bảo vệ sức khỏe cộng đồng. Ảnh: DNU
Việc HUTECH dự kiến mở ngành đào tạo bác sĩ có thể xem là một dấu hiệu của xu hướng xã hội hóa, mở rộng cơ hội học tập trong lĩnh vực y khoa.
Tuy nhiên, trong bối cảnh chất lượng đào tạo ngành y đang là mối quan tâm lớn, mỗi quyết định mở ngành không thể chỉ dựa trên nhu cầu thị trường hay năng lực tuyển sinh, mà phải đặt trong tổng thể chiến lược phát triển nguồn nhân lực y tế quốc gia.
Ngành y không thể chạy theo số lượng. Mỗi bác sĩ được đào tạo ra không chỉ mang theo tấm bằng, mà còn mang theo niềm tin và sự an toàn của người bệnh.
Vì vậy, mở rộng cơ hội là cần thiết, nhưng chuẩn mực không được phép nới lỏng. Đó là ranh giới mà bất kỳ cơ sở đào tạo nào khi 'nhập cuộc' đào tạo bác sĩ cũng buộc phải tôn trọng.