Người Neanderthal bị tuyệt chủng do 'yêu' người hiện đại?

Sự biến mất của người Neanderthal, loài người cổ đại sống chủ yếu ở châu Âu và Tây Á cách đây khoảng 400.000 – 40.000 năm, là một bí ẩn lớn trong lịch sử tiến hóa của con người.

05/11/2024 07:10

1. Cạnh tranh với người hiện đại. Khoảng 45.000 năm trước, người hiện đại (Homo sapiens) từ châu Phi bắt đầu di cư vào châu Âu và gặp gỡ người Neanderthal. Hai loài đã cạnh tranh trực tiếp về tài nguyên, như thức ăn và nơi trú ẩn. Homo sapiens có thể có lợi thế về công cụ, tổ chức xã hội và kỹ năng săn bắn, khiến người Neanderthal gặp bất lợi và suy giảm dần dần. Ảnh: Pinterest.

2. Lai tạo với người hiện đại. Các nghiên cứu di truyền học cho thấy người hiện đại và người Neanderthal có lai tạo với nhau. Một số nhà khoa học giả thuyết rằng thay vì tuyệt chủng hoàn toàn, người Neanderthal có thể đã bị “đồng hóa” thông qua lai tạo với Homo sapiens. Điều này dẫn đến việc gen của họ dần dần biến mất hoặc hòa trộn vào trong quần thể người hiện đại. Ảnh: Pinterest.

3. Biến đổi khí hậu. Khí hậu thay đổi liên tục trong kỷ băng hà có thể đã tạo ra điều kiện khắc nghiệt đối với người Neanderthal. Thời kỳ băng hà cuối cùng xảy ra vào khoảng 40.000 năm trước đã làm giảm diện tích sống và nguồn thức ăn. Người Neanderthal, sống ở khu vực lạnh giá hơn, có thể không thích nghi kịp với những thay đổi lớn về môi trường, khiến cho quần thể của họ giảm sút. Ảnh: Pinterest.

4. Dịch bệnh lan rộng. Một giả thuyết khác cho rằng người Neanderthal có thể đã bị ảnh hưởng bởi các loại bệnh truyền nhiễm khi tiếp xúc với Homo sapiens. Người hiện đại di cư từ châu Phi có thể đã mang theo những loại bệnh mà người Neanderthal chưa từng gặp và chưa có hệ miễn dịch để chống lại, dẫn đến sự suy giảm số lượng của họ. Ảnh: Pinterest.

5. Giới hạn về sinh sản. Người Neanderthal có thể đã có tốc độ sinh sản thấp hơn so với người hiện đại. Theo một số nghiên cứu, cấu trúc xã hội và cách sống của họ có thể đã dẫn đến việc sinh sản chậm hơn hoặc ít con hơn. Trong khi đó, người hiện đại có thể đã sinh sản nhanh hơn, chiếm ưu thế về số lượng và dần thay thế người Neanderthal. Ảnh: Pinterest.

6. Khả năng thích nghi thấp hơn về công cụ và kỹ năng săn bắn. Người Neanderthal có công cụ săn bắn và phương pháp sinh hoạt đơn giản hơn so với Homo sapiens. Người hiện đại sử dụng công cụ phức tạp hơn và có chiến thuật săn bắn hiệu quả, như việc phối hợp nhóm để săn bắt động vật lớn. Điều này có thể giúp họ tồn tại lâu dài hơn trong những khu vực khắc nghiệt. Ảnh: Pinterest.

7. Khả năng tổ chức xã hội kém hơn. Người Neanderthal có thể có hệ thống xã hội kém phát triển hơn so với Homo sapiens. Người hiện đại có thể hình thành các mạng lưới xã hội rộng hơn, điều này giúp họ chia sẻ tài nguyên và kiến thức. Khả năng liên kết giữa các nhóm lớn cũng giúp người hiện đại dễ dàng phát triển và sinh tồn hơn trong những điều kiện khắc nghiệt. Ảnh: Pinterest.

8. Thiếu sự sáng tạo và khả năng tư duy biểu tượng. Một số nhà khoa học cho rằng sự khác biệt về nhận thức và sáng tạo cũng là nguyên nhân dẫn đến sự biến mất của người Neanderthal. Người hiện đại có thể có tư duy biểu tượng, khả năng giao tiếp và sáng tạo nghệ thuật phong phú hơn. Điều này góp phần phát triển pháp sinh tồn hiệu quả hơn. Ảnh: Pinterest.

9. Thảm họa thiên nhiên. Một số nhà nghiên cứu đặt giả thuyết rằng các thảm họa tự nhiên, chẳng hạn như vụ phun trào núi lửa Campanian Ignimbrite ở Ý khoảng 39.000 năm trước, có thể đã làm thay đổi khí hậu nghiêm trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến sự tồn vong của người Neanderthal. Ảnh: Pinterest.

10. Hiệu ứng sàng lọc di truyền. Quần thể người Neanderthal có thể đã trải qua hiện tượng sàng lọc di truyền, tức là số lượng cá thể bị giảm xuống quá thấp khiến tính đa dạng di truyền bị suy giảm nghiêm trọng. Với sự suy giảm về số lượng và đa dạng gen, người Neanderthal dễ bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh, biến đổi môi trường, và các yếu tố khắc nghiệt khác. Ảnh: Pinterest.

11. Giả thuyết tự phân tán. Một giả thuyết ít được biết đến cho rằng người Neanderthal có thể đã tự phân tán hoặc di cư vào các khu vực khắc nghiệt, khiến họ không thể duy trì cuộc sống. Do thiếu tài nguyên hoặc điều kiện sinh tồn khó khăn, họ có thể đã biến mất dần mà không cần đến sự tác động của Homo sapiens. Ảnh: Pinterest.

12. Ảnh hưởng từ các loài săn mồi. Một số nhà nghiên cứu cho rằng, trong khi người Neanderthal phải đối mặt với môi trường khắc nghiệt, họ cũng có thể phải đối phó với các loài động vật săn mồi lớn, như hổ răng kiếm, gấu, và sói. Sự hiện diện của các loài này có thể đã gây áp lực lớn lên quần thể người Neanderthal, đặc biệt là trong các giai đoạn khí hậu khắc nghiệt. Ảnh: Pinterest.