Sự thực về những hòn đá 'biết đi' ở Mỹ

Racetrack Playa - lòng hồ khô cạn tại Vườn quốc gia Thung lũng Chết, Mỹ hấp dẫn giới chuyên gia bởi những hòn đá 'biết đi'. Sau nhiều năm nghiên cứu, họ đã tìm ra lời giải cho hiện tượng bí ẩn này.

27/08/2024 06:40

Trong suốt nhiều năm, lòng hồ khô cạn Racetrack Playa tại Vườn quốc gia Thung lũng Chết, California, Mỹ trở thành địa điểm hấp dẫn giới chuyên gia cũng như công chúng khi có hàng trăm hòn đá 'biết đi'.

Những hòn đá này tự dịch chuyển một cách kỳ bí. Chúng để lại vệt dài tới 460m khi di chuyển trên mặt đất mà không rõ nguyên nhân. Không chỉ những hòn đá nhỏ, một số tảng đá nặng khoảng 320 kg cũng dịch chuyển trong lòng hồ cạn Racetrack Playa và để lại vệt rãnh phía sau.

Để giải mã bí ẩn này, các chuyên gia, nhà khoa học đã thực hiện các nghiên cứu nhằm tìm ra sự thật về những hòn đá 'biết đi' ở Mỹ.

Theo một nghiên cứu công bố năm 2014, các nhà khoa học đã ghi lại quá trình chuyển động của những hòn đá 'biết đi' ở Racetrack Playa. Họ lắp thiết bị GPS kích hoạt bằng chuyển động trên 15 hòn đá và camera time-lapse để theo dõi sự dịch chuyển của chúng.

Không những vậy, các chuyên gia dựng trạm khí tượng độ phân giải cao để thu thập những biến động cực nhỏ ở tốc độ gió.

Nhờ vậy, nhóm chuyên gia phát hiện từ tháng 12/2013 - 1/2014 (tức chỉ 2 năm sau khi dự án bắt đầu năm 2011), nhóm nghiên cứu quan sát hơn 60 hòn đá ở Racetrack Playa và phát hiện chúng di chuyển ở tốc độ 2 - 5 m mỗi phút.

Dữ liệu phân tích của các chuyên gia cũng hé lộ một mô hình lượng mưa và gió hiếm gặp phía sau chuyển động của những tảng đá 'biết đi'. Dù họ nghi ngờ gió đã đẩy những hòn đá nhỏ dịch chuyển nhưng chưa rõ một số tảng đá có kích thước lớn hơn thay đổi vị trí như thế nào cũng như vì sao chuyển động không đều đặn như vậy.

Một bí ẩn chưa có lời giải khác là tại sao nhiều hòn đá ở Racetrack Playa có đường rãnh song song hoàn hảo, bao gồm một số khúc cua gấp và sự đảo lộn về hướng.

Nghiên cứu của các chuyên gia chỉ ra những hòn đá đã có sự dịch chuyển khi một lớp băng mỏng trơn trượt hình thành trên mặt đất vào ban đêm sau khi trời mưa. Khi Mặt trời lên vào buổi sáng, nắng ấm làm tan chảy lớp băng, hình thành các mảng trôi nổi đẩy một số hòn đá theo hướng và tốc độ của gió.

Những hòn đá đến từ vùng núi xung quanh rơi xuống lòng hồ cạn Racetrack Playa do xói mòn. Chúng được tạo thành từ dolomite và syenite. Racetrack Playa trải dài 4,8 km và rộng 3,2 km, được hình thành cách đây khoảng 10.000 năm, khi biến đổi khí hậu khiến hồ nước cổ đại bốc hơi, để lại bãi bùn khổng lồ.