![]()
Từ lâu, hát bội đã được xem như loại hình sân khấu cổ truyền mang đậm hồn dân tộc, thường gắn với những nghi thức tín ngưỡng, lễ hội đình làng hay không gian biểu diễn trang nghiêm. Thế nhưng, trước những thay đổi của đời sống hiện đại và văn hóa giải trí, hát bội đã bắt đầu có những bước chuyển mình, nỗ lực xóa bỏ định kiến 'già cỗi', 'khó tiếp cận' để hòa mình vào cuộc sống hiện đại.
![]()
![]()
![]()
Hát bội là bộ môn nghệ thuật truyền thống có tuổi đời hơn 500 năm
Trong năm 2024, Nhà hát Nghệ thuật hát bội TP Hồ Chí Minh và các nhóm nghệ sĩ trẻ, tiêu biểu như Hiếu Văn Ngư, đã tổ chức hàng loạt chương trình giao lưu và biểu diễn để thu hút công chúng. Điều đáng nói là họ không chỉ dừng lại ở sân khấu truyền thống, mà còn đưa hát bội đến những không gian phi truyền thống như Đường sách Nguyễn Văn Bình, Phố đi bộ Nguyễn Huệ, trường học hay thậm chí là cả quán bar. Nhiều khán giả ban đầu tỏ ra tò mò, hoài nghi, không tưởng tượng được hát bội trong một quán bar sẽ như thế nào. Nhưng chính sự táo bạo này đã đem lại hiệu ứng bất ngờ, những giai điệu trầm bổng, động tác vũ đạo và kỹ thuật hóa trang đặc trưng trở nên cuốn hút hơn khi đặt trong một bối cảnh phóng khoáng, hiện đại.
![]()
Hát bội trong không gian quán bar
![]()
Nhà hát Nghệ thuật Hát bội quảng bá tại Đường sách TP Hồ Chí Minh
![]()
Các workshop giới thiệu về hát bội cũng thường xuyên được Nhà hát tổ chức
Cùng với việc 'đem hát bội đi muôn nơi', những workshop chuyên sâu được tổ chức tại rạp Thủ Đô trong suốt mùa hè vừa qua như Hát bội 101, Ca biện phấn hành… cũng là một dấu ấn đáng kể. Tại các workshop, khán giả không chỉ được xem biểu diễn mà còn trực tiếp trải nghiệm quá trình hóa trang, thử tập hát và các động tác vũ đạo. Sự hòa mình ấy xóa tan khoảng cách giữa nghệ sĩ và khán giả, giúp người xem có cơ hội thưởng thức hát bội một cách trực quan nhất. 'Ban đầu chúng tôi hơi lo lắng không biết khán giả sẽ đón nhận thế nào nhưng càng ngày sức lan tỏa càng mạnh mẽ hơn. Các bạn trẻ tham dự chương trình với tâm thế là những người mong muốn được tìm hiểu về hát bội. Từ trang phục đến cách các bạn thưởng thức đều cho thấy sự trân trọng nghệ thuật truyền thống, điều đó khiến chúng tôi bất ngờ và hạnh phúc', ông Nguyễn Thanh Bình, Trưởng phòng Tổ chức Biểu diễn Nhà hát Nghệ thuật hát bội TP Hồ Chí Minh cho biết.
![]()
![]()
Các workshop tổ chức trong suốt mùa hè vừa qua tại rạp Thủ Đô
Theo ông Bình, giữ vững bản sắc, hiện đại hóa phương thức quảng bá chính là công thức để đưa nghệ thuật truyền thống đến được với khán giả. Trong năm vừa qua, Nhà hát cũng đã phối hợp với Hiếu Văn Ngư đẩy mạnh quảng bá Hát bội trên các nền tảng trực tuyến, tham gia các sân chơi quốc tế để nâng cao độ nhận diện. Tại Liên hoan Sân khấu Trẻ châu Á diễn ra ở Chiang Mai, Thái Lan, Nhà hát Nghệ thuật hát bội TP Hồ Chí Minh đã tham gia với một vở diễn chủ đề biến đổi khí hậu. Một bộ môn nghệ thuật truyền thống lâu đời nhưng lại lựa chọn phản ánh một đề tài mang tính thời đại, nóng hổi hiện nay nên đã để lại ấn tượng sâu sắc với bạn bè quốc tế.
![]()
![]()
Nhà hát Nghệ thuật Hát bội biểu diễn tại Liên hoan Sân khấu trẻ Châu Á 2024
Nghệ thuật hát bội của TP Hồ Chí Minh đang cho thấy một diện mạo mới bằng những cách tiếp cận giàu tính sáng tạo. Hát bội đã không còn đứng yên trong không gian bảo tồn, cũng không còn bị khoanh vùng chỉ dành cho những người lớn tuổi hay dịp lễ hội. Nó đang len lỏi vào đời sống hiện đại, xuất hiện trên mạng xã hội, trường học, quán bar và cả sân khấu quốc tế, hòa nhập đầy tự tin và sáng tạo. Giới trẻ, đối tượng mà trước đây hiếm khi quan tâm đến loại hình này, nay lại bị cuốn hút và sẵn sàng dành thời gian khám phá.
![]()
Nghệ thuật hát bội Việt Nam tạo dấu ấn mạnh mẽ với bạn bè quốc tế
Chặng đường phía trước vẫn còn nhiều thách thức, hát bội TP Hồ Chí Minh cần xác lập những hướng đi chiến lược và bền vững hơn. Trước hết, cần chú trọng đào tạo và nuôi dưỡng thế hệ kế cận, tạo ra một đội ngũ nghệ sĩ trẻ có trình độ chuyên môn cao và tư duy cởi mở. Việc dung hòa giữa yếu tố truyền thống và hiện đại cũng đòi hỏi sự tinh tế trong dàn dựng, kịch bản, hóa trang, âm nhạc.
![]()
Nghệ thuật hát bội TP Hồ Chí Minh đang chuyển mình để bắt kịp với hơi thở thời đại
TP Hồ Chí Minh đang hướng đến xây dựng thương hiệu văn hóa đặc sắc, thu hút khách du lịch và gia tăng sức mạnh mềm trên trường quốc tế. Hát bội, với bề dày lịch sử và bản sắc đậm nét, hoàn toàn có thể trở thành sản phẩm văn hóa chủ lực, khi được đầu tư đúng mức và giới thiệu rộng rãi. 'Trong năm 2025, ngoài việc nhân rộng những thành tựu đã đạt được, Nhà hát sẽ dàn dựng những vở diễn có chất lượng cao, đầu tư công phu để phục vụ du khách trong và ngoài nước', ông Nguyễn Thanh Bình cho biết thêm.
