Có hơn 30 năm gắn bó ở VTV, với khán giả yêu truyền hình Việt, nhà báo Lại Văn Sâm dường như đã trở thành một biểu tượng của đơn vị này.
Tới mức, cứ nhắc tới Lại Văn Sâm là người ta liên tưởng ngay tới những chương trình đặc sắc của VTV: SV, Trò chơi liên tỉnh, Ai là triệu phú…
Quen mặt trên truyền hình, nổi tiếng với sự năng nổ, được yêu mến bởi tính cách hài hước, trẻ trung song nhà báo Lại Văn Sâm lại rất ít khi chia sẻ về mình. Tất cả những gì người ta biết về anh đều gắn với 2 từ 'công việc' hoặc 'VTV'.
Nhà báo kỳ cựu với xuất phát điểm từ sạp hàng chợ Đồng Xuân
Không nhiều người biết rằng nhà báo, MC Lại Văn Sâm không phải là 'dân trường báo'. Nhà báo Lại Văn Sâm sinh năm 1958 tại Việt Trì, Phú Thọ. Gia đình ông cũng không có ai 'làm quan' hay có công việc liên quan tới truyền hình. Lại Văn Sâm tiết lộ, bố ông 'chỉ là một người thợ thủ công tỉnh lẻ'.
Nhà báo Lại Văn Sâm thời trẻ
Năm 1975, Lại Văn Sâm học tập và nghiên cứu tại Liên Xô theo chuyên ngành ngôn ngữ Hindu. Đến năm 1987, ông về nước và phụ mẹ vợ bán hàng mỹ nghệ ở chợ Đồng Xuân, Hà Nội.
Vô tình, ông gặp 1 người bạn khi ấy đang làm việc ở VTV và được mách 'phòng thể thao của VTV đang cần người', Lại Văn Sâm quyết tâm tới xin việc.
Và công việc đầu tiên của ông ở VTV chính là dịch 1 bản tin thể thao từ đài Hoa sen của Liên Xô sang tiếng Việt. Công việc dần ổn định khi Lại Văn Sâm được giao phụ trách biên tập và bình luận các chương trình thể thao của Liên Xô và thế giới hàng tuần.
Nhưng chỉ được vài tháng, ông cảm thấy chán vì mọi việc suôn sẻ quá. Đầu năm 1988, Lại Văn Sâm bỏ việc, về lại sạp hàng mỹ nghệ của mẹ vợ.
'Nếu không vào truyền hình, rất có thể giờ này tôi vẫn phụ mẹ vợ bán đồ mỹ nghệ ở chợ Đồng Xuân'
Đến giữa năm 1988, Lại Văn Sâm quay lại Đài truyền hình VTV vì đơn vị cần người và trụ lại tới bây giờ. Trong suốt hơn 30 năm làm việc, Lại Văn Sâm đã ghi dấu ấn với nhiều chương trình, trong nhiều vai trò: MC, nhà sản xuất…
Phát biểu trên VTV, Lại Văn Sâm từng nhắc tới sạp hàng mỹ nghệ của mẹ vợ: 'Nếu không vào truyền hình, rất có thể giờ này tôi vẫn phụ mẹ vợ bán đồ mỹ nghệ ở chợ Đồng Xuân hoặc rất có thể đã là một doanh nhân, tìm mọi cách để kiếm tiền và có lẽ con người tôi sẽ khác.
Nói chung, đó là số phận cả. Tôi luôn muốn nói lời cảm ơn tới VTV - nơi đã cho tôi được làm truyền hình và có được tôi như ngày hôm nay'.
'VTV - nơi đã cho tôi được làm truyền hình và có được tôi như ngày hôm nay'
Lại Văn Sâm – 'Phan Đình Giót của VTV'
Nhà báo Lại Văn Sâm không chỉ được lòng khán giả truyền hình mà còn khiến cả anh em trong nghề phải nể phục. Ông xuất hiện trong rất nhiều chương trình, với rất nhiều vai trò nhưng rất hiếm khi gặp phải sự cố đáng nói.
Thậm chí, có thời điểm ông được gọi là 'người đàn ông nói nhiều nhất Việt Nam' khi vừa làm MC, vừa làm người chỉ đạo sản xuất của nhiều chương trình.
Khối lượng công việc nhiều tới mức, có những tháng Lại Văn Sâm đi biền biệt không về thăm nhà. Chia sẻ trên VTV, ông thản nhiên cho hay, đó là một việc hết sức bình thường với người làm truyền hình: 'Thời điểm ấy, guồng quay đó kinh khủng lắm. Không ai hỏi tôi làm cái này để làm gì, tôi được bao nhiêu tiền đâu. Cứ thế lao vào làm thôi'.
Nhà báo Lại Văn Sâm tự nhận mình là Phan Đình Giót của VTV
Bị khán giả và đồng nghiệp 'trách yêu' vì quá tham công tiếc việc, vì 'cứ bật TV lên là thấy 'Lại Anh Sâm' nhưng ông không tự ái. Tất cả những công việc, nếu cần tới ông, Lại Văn Sâm không bao giờ từ chối.
Ông tâm sự: 'Tôi thường tự nhận mình là Phan Đình Giót, chỗ nào thiếu người là lấy thân mình lấp lỗ châu mai. Thế nên, bất kể chương trình nào, gọi thiếu người dẫn là tôi trám vào đấy để chữa cháy cho họ'.
Lại Văn Sâm và 'thương hiệu 3 không'
Nhắc tới Lại Văn Sâm, khán giả và đồng nghiệp đều nhớ tới 'nguyên tắc 3 không', mà đầu tiên là 'không ốm'.
Khối lượng công việc mà Lại Văn Sâm gánh vác trong suốt hơn 30 năm ở VTV được nhắc tới bằng từ 'khổng lồ'. Kiêm nhiệm nhiều vai trò, đảm nhiệm nhiều trọng trách nhưng chưa bao giờ khán giả và đồng nghiệp thấy Lại Văn Sâm mệt mỏi hay thiếu sức sống.
Tất cả đồng nghiệp ở VTV đều khâm phục sức khỏe của 'sếp Sâm'. Bởi dù có thời điểm công việc yêu cầu hoạt động liên tục nhiều ngày với sức ép cực lớn, trong khi an hem lần lượt đổ bệnh thì chỉ mình Lại Văn Sâm 'không cho phép mình ốm'.
Nhà báo Lại Văn Sâm - 'người không ốm'
Thế nên, điều khiến nhà báo Lại Văn Sâm sợ nhất lại chính là sự nhàm chán, tẻ nhạt và nhàn rỗi. Chính vì thế, nguyên tắc thứ 2 của ông trong công việc là 'không tẻ'.
Lý do khiến Lại Văn Sâm dù 'làm sếp' nhưng vẫn sẵn lòng đảm nhiệm công việc của 1 MC, sẵn lòng xuống hiện trường là bởi:
'Tôi không thích làm lãnh đạo, thích làm nghề hơn. Không phải vì khó mà công việc quản lý tẻ lắm. Họp hành, ký tá rồi những công việc mình bị trói buộc. Đấy không phải sở trường của tôi'.
Là 'người của công việc' nên nhà báo Lại Văn Sâm có nguyên tắc thứ 3: 'Chỉ nói về công việc, không chia sẻ đời tư'.
Lần duy nhất người ta thấy 'anh Sâm' nói về gia đình là khi ông tiết lộ chuyện lấy vợ, sinh con ở Nga là trong buổi họp báo giới thiệu chương trình cầu truyền hình trực tiếp tại Hà Nội – Matxcova mang tên 'Bài ca chiến thắng'.
Nổi tiếng, vui tính, thoải mái song Lại Văn Sâm có những nguyên tắc riêng trong cuộc sống
Chia sẻ về chuyện 'không chia sẻ đời tư, Lại Văn Sâm tâm sự trên VTV: 'Khoảng 5-6 năm nay, tôi không nghe số điện thoại lạ. Ai có việc gì cần, gọi 5-6 lần không được, nhắn tin cho tôi. Tôi thấy người đấy cần trả lời, tôi trả lời, không thì thôi.
Không phải là tôi kiêu căng, bởi vì tôi biết có những chuyện chả giải quyết vấn đề gì, đôi khi lại thành ra buồn cười.
Tôi ít khi đi ăn nhà hàng, ăn cũng không ngon vì đang ăn thì tự nhiên từ nhân viên phục vụ đến khách nhìn thấy mình là chạy đến, bắt tay, chạm cốc bia, trong khi tôi không thích bia, rượu rồi bắt chụp ảnh'.