Phát huy bản sắc Việt qua những thước phim điện ảnh

Sự kết hợp giữa yếu tố nghệ thuật và văn hóa truyền thống không chỉ là cách để bảo tồn những giá trị cốt lõi của dân tộc.

07/03/2025 15:56

Tuần qua, phòng vé Việt tiếp tục chứng kiến sự sôi động dù không rơi vào dịp nghỉ lễ nào. Trong top 10 phòng vé, có đến 8 phim có doanh thu vượt mốc 1 tỷ đồng, trong đó phải kể đến Nhà gia tiên - bộ phim vượt mốc 200 tỷ đồng.

Bên cạnh câu chuyện doanh thu, một khía cạnh khác cần đề cập là nhiều bộ phim đã trở thành cầu nối để giới trẻ hiểu và trân trọng những giá trị truyền thống, từ đó gìn giữ và phát huy văn hóa Việt trong bối cảnh hiện đại. Đây cũng là điểm sáng của một số bộ phim gần đây như Đèn âm hồn, Cám hay Nhà gia tiên.

Điện ảnh Việt Nam từ những bộ phim đầu tiên của nền điện ảnh cho tới những tác phẩm hiện đại đã luôn chứng minh được vai trò của mình trong việc kết nối quá khứ và hiện tại, đồng thời bảo tồn những giá trị truyền thống qua từng câu chuyện, hình ảnh và thông điệp. Nhìn lại từ giai đoạn sơ khai của điện ảnh Việt Nam, các bộ phim như Vợ chồng A Phủ (1959), Đường về quê (1960)... đã khẳng định vai trò của điện ảnh như một công cụ để tái hiện gìn giữ và phát huy những nét đặc sắc trong đời sống văn hóa của người Việt. Bộ phim Con chim vành khuyên (1962) của hai đạo diễn Nguyễn Văn Thông và Trần Vũ đã ghi dấu ấn khi chọn những chi tiết đặc trưng của việt Nam, như ngôi nhà, rặng tre, dòng sông đôi bờ tạo nên chất thơ dung dị và chân thật.

Đến thời kỳ Đổi mới, các tác phẩm như Mùa ổi (1983) hay Bao giờ cho đến tháng Mười (1984) lại tiếp tục khắc họa đậm nét những giá trị văn hóa dân tộc qua hình ảnh làng quê, gia đình và mối quan hệ giữa các thế hệ. Đây là những bộ phim đi sâu vào thế giới nội tâm, vào những khát vọng, ước mơ và nỗi niềm của mỗi con người trong xã hội hậu chiến. Nhiều nhà làm phim Việt Nam ở nước ngoài trở về nước làm phim đã mang theo luồng sinh khí mới, cách nhìn, cách nghĩ, cách thể hiện mới mẻ về văn hóa Việt, có thể kể đến đạo diễn Trần Anh Hùng với phim Mùi đu đủ xanh (1993) và Mùa hè chiều thẳng đứng (2000)...

Trong bối cảnh toàn cầu hóa, bản sắc văn hóa đã và đang trở thành một yếu tố quan trọng, giúp nền điện ảnh Việt Nam cũng như tất cả các nền điện ảnh trên thế giới định vị một chỗ đứng của mình. Sự kết hợp giữa yếu tố nghệ thuật và văn hóa truyền thống không chỉ là cách để bảo tồn những giá trị cốt lõi của dân tộc mà còn là cầu nối giữa quá khứ với hiện tại và tương lai.