Bác sĩ cảnh báo nấm Aspergillus 'đánh' thẳng vào phổi sau cúm A

Một nam bệnh nhân 45 tuổi ở Hà Nội vừa được Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cứu sống sau khi rơi vào tình trạng nguy kịch do viêm phổi cúm A bội nhiễm nấm Aspergillus – biến chứng hiếm nhưng đặc biệt nguy hiểm.

05/12/2025 12:00

Trước đó, bệnh nhân bị ngã giàn giáo, được kê thuốc giảm đau – chống viêm tại nhà. Chỉ ít ngày sau, bệnh nhân xuất hiện sốt, đau cơ, ho đờm và khó thở tăng nhanh.

Bệnh nhân được chuyển vào bệnh viện chuyên khoa phổi và chẩn đoán viêm phổi do cúm A kèm suy hô hấp, phải đặt nội khí quản và thở máy. Dù điều trị kháng sinh rộng rãi, tình trạng không cải thiện, bệnh nhân vẫn sốt kéo dài trong 11 ngày.

Kết quả nuôi cấy xác định bệnh nhân nhiễm nấm Aspergillus, ngay lập tức được chuyển đến Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương trong tình trạng nguy kịch, suy hô hấp – suy thận – suy tim, phải dùng thuốc vận mạch, thở máy sâu và lọc máu liên tục.

Khi soi phế quản, bác sĩ phát hiện giả mạc bám chặt trong phế quản, dấu hiệu điển hình của nhiễm nấm xâm lấn trên nền tổn thương phổi do cúm A.

Việc điều trị gặp nhiều khó khăn do bệnh nhân suy thận và có bệnh lý tim mạch, hạn chế khả năng đáp ứng thuốc. Sau 1 ngày điều trị kháng nấm, chức năng phổi cải thiện nhưng đến ngày thứ 7 bệnh nhân lại sốt trở lại và bị thêm nhiễm trùng do vi khuẩn. Nhờ 10 ngày hồi sức tích cực, bệnh nhân thoát sốc, thận hồi phục và tỉnh táo trở lại, nhưng vẫn phải điều trị kháng nấm kéo dài ít nhất 6 tuần.

Bệnh nhân được chẩn đoán nhiễm nấm Aspergillus xâm lấn phổi trên nền viêm phổi cúm A nặng. Ảnh: BVCC

ThS.BS Phạm Văn Phúc, Phó Giám đốc Trung tâm Hồi sức tích cực – cảnh báo: Cúm A có thể làm suy yếu hàng rào bảo vệ đường thở, tạo điều kiện để nấm Aspergillus xâm nhập sâu vào phổi, gây suy hô hấp nhanh và tỷ lệ tử vong cao. Nấm Aspergillus tồn tại phổ biến trong môi trường, bình thường vô hại, nhưng cực kỳ nguy hiểm với người mắc cúm nặng, người suy giảm miễn dịch hoặc phải thở máy.

Bác sĩ khuyến cáo người dân nếu mắc cúm nếu sốt kéo dài, khó thở tăng, hoặc bệnh không cải thiện sau 3–5 ngày cần tới cơ sở y tế để được tầm soát bội nhiễm. Nhóm người có bệnh nền, người cao tuổi hoặc suy giảm miễn dịch nên tiêm vaccine cúm hằng năm và đi khám sớm khi có dấu hiệu bất thường để tránh các biến chứng đe dọa tính mạng.

Theo thống kê của Bộ Y tế, từ đầu năm 2025 tới nay, cả nước ghi nhận hơn 132.000 trường hợp mắc cúm mùa, trong đó có 3 ca tử vong. Các chủng virus cúm hiện lưu hành chủ yếu tại Việt Nam là A/H1N1, A/H3N2 và cúm B. Qua hệ thống giám sát bệnh truyền nhiễm tại Bệnh viện Nhi Trung ương cho thấy, số trẻ mắc cúm A tăng mạnh, nếu tháng 9 chỉ khoảng 400 ca thì trong tháng 10 đã lên 3.500 ca và từ tháng 11 tới nay, số ca mắc tiếp tục tăng cao, nhiều trẻ nhập viện điều trị do biến chứng viêm phổi, viêm tai giữa, thậm chí co giật do sốt cao. Ước tính của Tổ chức Y tế thế giới, hàng năm, trên thế giới ghi nhận khoảng 1 tỷ ca mắc cúm mùa, với khoảng 290.000 - 650.000 ca tử vong và tới 20% dân số có thể bị lây nhiễm, tùy chủng virus đang lưu hành. Dữ liệu giám sát mới nhất về dịch bệnh mùa cúm năm 2025-2026 cho thấy, hoạt động của virus cúm đang gia tăng trên toàn cầu, với chủng virus A/H3N2 chiếm ưu thế ở các khu vực như Bắc Âu, Tây Á, Nam Á và Đông Nam Á. Theo các chuyên gia dịch tễ, virus cúm mùa gồm nhiều chủng, trong đó A/H1N1, A/H3N2 có khả năng biến đổi kháng nguyên liên tục và hàng năm. Trong khi chủng cúm B có khả năng gây biến chứng nghiêm trọng, đặc biệt ở các đối tượng có nguy cơ cao.

Theo Văn Hiền/Nhà báo và Công luận