Cách phòng chống cận thị học đường

Cận thị là loại tật khúc xạ mắc phải phổ biến nhất ở lứa tuổi học sinh. Cận thị khiến mắt nhìn xa không rõ do ánh sáng đi đến mắt hội tụ ở trước võng mạc.

14/09/2025 14:00

Cận thị học đường hiện nay đã và đang là vấn nạn đối với lứa tuổi học sinh, bệnh không những gây ra nhiều phiền toái cho trẻ mà còn khó khăn cho cha mẹ. Trên cả nước, tỷ lệ cận thị học đường đang ngày một tăng cao, ảnh hưởng không nhỏ đến việc học tập và vui chơi của trẻ.

Theo các bác sĩ, cận thị xảy ra khi trục nhãn cầu dài hơn hoặc giác mạc/ thể thủy tinh cong vồng hơn bình thường. Có 2 nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng cận thị học đường là di truyền và lối sống.

Di truyền: Một số nghiên cứu đã chứng minh có khoảng 24 gen liên quan đến việc tăng nguy cơ phát triển cận thị.

Lối sống: Ảnh hưởng của lối sống như lạm dụng công nghệ, áp lực học hành, tư thế ngồi học,… cũng ảnh hưởng rất lớn đến mắt, gây ra tình trạng cận thị ở trẻ.

Trẻ nhỏ hiện nay sớm được sử dụng các thiết bị điện tử để phục vụ cho học tập, giải trí. Điều này vừa có lợi, nhưng đồng thời cũng mang lại nhiều hậu quả khôn lường, đặc biệt là với đôi mắt. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), chỉ cần tiếp xúc với màn hình của các thiết bị điện tử trên 3 tiếng/ngày thì mắt sẽ có nguy cơ bị suy giảm thị lực đến 90%.

Cận thị là tật ở mắt, thường gặp ở lứa tuổi trẻ em. Ảnh minh họa/Internet

Trong khi đó, theo thống kê tại Việt Nam, trung bình mỗi người hiện sử dụng các thiết bị điện tử gần 10 giờ/ngày (dùng điện thoại 2 giờ 40 phút, máy tính 5 giờ 10 phút, xem tivi 2 giờ). Việc tiếp xúc với các thiết bị điện tử tần suất cao, vượt gấp nhiều lần tiêu chuẩn cho phép sẽ khiến mắt phải điều tiết liên tục. Theo thời gian, thủy tinh thể không thể xẹp xuống như hình dạng ban đầu và dẫn đến tật cận thị.

Bên cạnh đó, ánh sáng xanh nguy hại phát ra từ các thiết bị công nghệ tác động trực tiếp đến các tế bào biểu mô sắc tố võng mạc cũng khiến mắt dễ bị khô, khiến tỷ lệ cận thị học đường ngày càng gia tăng tại Việt Nam.

Thường trẻ em không hiểu rõ được tầm quan trọng của việc phòng, chống cận thị, khi có dấu hiệu cận thị có thể không dám nói với người lớn, đến khi thầy, cô giáo hoặc cha mẹ phát hiện ra thì thường trẻ đã bị cận nặng. Vì thế, các bậc phụ huynh phải thường xuyên chú ý đến biểu hiện về mắt của con để phát hiện kịp thời cận thị, đưa trẻ đến gặp bác sĩ nhãn khoa để khám, đo mắt, sử dụng kính cận phù hợp, ngăn chặn hậu quả đáng tiếc về sau.

Trẻ khám cận thị học đường tại Phòng khám Mắt của Bệnh viện Bãi Cháy.

Bệnh cận thị hoàn toàn có thể phòng được nếu có sự phối hợp tích cực giữa học sinh, gia đình và nhà trường. Sau đây là một số chỉ dẫn cần được tuân thủ trong sinh hoạt và học tập: Không nằm, quỳ để đọc sách hoặc viết bài; Không đọc sách báo, tài liệu khi đang đi trên ô tô, tàu hỏa, máy bay; Khi xem ti vi, video phải ngồi cách xa màn hình tối thiểu 2,5 m, nơi ánh sáng phòng phù hợp. Thời gian xem cần ngắt quãng, không quá 45-60 phút mỗi lần xem; Không tự ý dùng kính đeo mắt không đúng tiêu chuẩn. Khi đeo kính cần tuân thủ hướng dẫn của nhà chuyên môn; Thường xuyên tham gia các hoạt động vui chơi ngoài trời. Điều này không chỉ tốt cho mắt mà còn tăng sức đề kháng ở trẻ' Đi khám mắt định kỳ để kịp thời phát hiện tật khúc xạ ở trẻ.

Bên cạnh đó, khi đi ra ngoài nên che chắn cho mắt để hạn chế ánh sáng mạnh chiếu trực tiếp vào mắt.

Ăn nhiều thực phẩm tốt cho mắt. Thường xuyên bổ sung các vi chất như vitamin A, C, E, chất khoáng có trong rau củ, trái cây tươi, thịt, cá giúp tăng cường sức khỏe mắt, phòng tránh các bệnh về mắt.

Theo Bình Nguyên/Tri thức & Cuộc sống