Cảnh giác với tổn thương da dai dẳng, nguy cơ bệnh hiếm

Đừng xem nhẹ các tổn thương da kéo dài. Khi xuất hiện các nốt sẩn, mảng đỏ, đóng vảy, thâm lại không rõ nguyên nhân và tồn tại hơn 3 tháng, hãy đi khám sớm.

12/08/2025 14:14

Nốt sẩn ngứa kéo dài, hơn 10 năm mới phát hiện ra bệnh

Một người đàn ông đã âm thầm sống chung với các nốt sẩn ngứa, đôi khi hoại tử, kéo dài suốt hơn 10 năm và phải rất lâu sau mới được phát hiện mắc căn bệnh hiếm sẩn dạng lympho.

Bệnh nhân B.Đ.X., 54 tuổi, đến khám tại Trung tâm Huyết học và Truyền máu - Bệnh viện Bạch Mai trong tình trạng có các nốt sẩn nhỏ, hơi gồ trên da, xuất hiện đầu tiên ở vùng lưng rồi lan dần ra bụng, ngực, tay, chân. Một số nốt có dấu hiệu hoại tử nhẹ, đóng vảy đen, để lại sẹo thâm, teo nhỏ.

Trước đó, bệnh nhân đã khám và điều trị tại nhiều cơ sở, kể cả nước ngoài, với các chẩn đoán như viêm da không đặc hiệu hay nhiễm ký sinh trùng giun đũa chó. Dù đã dùng nhiều phương pháp như thuốc bôi corticoid, uống retinol, chiếu tia UV... tình trạng vẫn không cải thiện.

Chỉ đến khi được khám tại Bệnh viện Bạch Mai, các bác sĩ mới xác định đúng bản chất bệnh lý sẩn dạng lympho - một rối loạn tăng sinh lympho mạn tính hiếm gặp, có khả năng tiến triển thành u lympho ác tính nếu không được theo dõi cẩn trọng.

Hình ảnh tổn thương da bệnh nhân B.Đ.X trước và sau 4 tháng điều trị - Ảnh BSCC

Bệnh hiếm gặp, dễ bị bỏ sót

Chia sẻ về ca bệnh này, PGS.TS Nguyễn Tuấn Tùng, Phó Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai, Giám đốc Trung tâm Huyết học và Truyền máu nhấn mạnh: 'Đây là một trường hợp điển hình cho thấy có những bệnh lý da diễn biến kéo dài, dai dẳng, tưởng chừng lành tính nhưng lại tiềm ẩn nguy cơ ác tính về mô bệnh học.

Việc phát hiện và chẩn đoán chính xác đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ giữa các chuyên khoa Da liễu, Huyết học, Giải phẫu bệnh và Miễn dịch'.

Sẩn dạng lympho là bệnh rất hiếm, chỉ khoảng 1,2 - 1,9 ca trên 1 triệu dân, thường gặp ở người trung niên (khoảng 50 tuổi). Bệnh biểu hiện là các sẩn hoại tử tái phát tự lành, nhưng có thể tiến triển thành u lympho ác tính ở 10 - 20% trường hợp.

'Lành' và 'ác' trong cùng một bệnh

Điểm đặc biệt của bệnh là sự trái ngược giữa biểu hiện bên ngoài và bản chất mô học. Nhìn bề ngoài, bệnh nhân chỉ có vài nốt sẩn, ngứa nhẹ, tự lành rồi để lại sẹo. Nhưng sinh thiết da và nhuộm hóa mô miễn dịch cho thấy các tế bào lympho bất thường, dương tính CD30, có cả tế bào dạng Reed-Sternberg, một đặc trưng thường thấy trong u lympho Hodgkin.

Trong trường hợp bệnh nhân B.Đ.X., tổn thương được phân loại là sẩn dạng lympho típ A, tức là có thâm nhiễm lympho bất thường sâu, nhưng không xâm lấn tủy hay các cơ quan khác.

Điều trị như thế nào?

Điều trị ban đầu có thể chỉ là corticoid tại chỗ, retinol, hoặc theo dõi. Nhưng khi bệnh tái phát lan rộng, gây mất thẩm mỹ hoặc có nguy cơ ác tính - thuốc ức chế miễn dịch liều thấp như Methotrexate được chỉ định.

Bệnh nhân hiện đang đáp ứng tốt sau 4 tháng điều trị Methotrexate, các tổn thương cũ lành dần, không xuất hiện sẩn mới. Tuy nhiên, vẫn cần theo dõi sát vì bệnh có thể tái phát khi ngừng thuốc.

Khuyến cáo cho cộng đồng

Đừng xem nhẹ các tổn thương da kéo dài. Nếu bạn thấy da xuất hiện các nốt sẩn, mảng đỏ, đóng vảy hay thâm lại không rõ nguyên nhân và tồn tại hơn 3 tháng, hãy đi khám chuyên khoa.

Tránh tự ý dùng thuốc bôi kéo dài, đặc biệt là các loại thuốc chứa corticoid, vì có thể làm che lấp triệu chứng và khiến bệnh khó phát hiện hơn.

Chủ động theo dõi làn da của mình và người thân, đặc biệt ở người trung niên trở lên - nhóm tuổi dễ mắc các bệnh da hiếm gặp.

Hãy thăm khám tại cơ sở y tế uy tín, có chuyên khoa Da liễu, Huyết học hoặc Giải phẫu bệnh nếu nghi ngờ có tổn thương bất thường kéo dài.

Cảnh giác không có nghĩa là hoang mang, nhưng hiểu biết để phát hiện sớm luôn là cách tốt nhất để bảo vệ sức khỏe.

Sẩn dạng lympho là một bệnh hiếm, biểu hiện ngoài da dễ gây hiểu lầm nhưng tiềm ẩn nguy cơ nghiêm trọng. Việc nâng cao cảnh giác, hiểu biết và phát hiện sớm sẽ giúp người bệnh tránh được những hậu quả nặng nề và nhận được điều trị phù hợp, kịp thời.

Theo Thúy Nga/Tri thức & Cuộc sống