Sòng phẳng tiền bạc để không mất tình bạn

Tiền bạc vốn vô tri, nhưng cách ứng xử với nó sẽ bộc lộ lòng người. Muốn tình bạn bền lâu, đừng để những món nợ trở thành chiếc gai làm rách sự tin cậy.

02/07/2025 14:05

Trong đời, ai cũng mong có những người bạn thật sự, cùng ta đi qua ngày vui lẫn lúc khốn khó, chia sẻ từ miếng ăn, giọt nước mắt, cho đến những ước mơ còn dang dở. Tình bạn chân thành là điều vô giá. Thế nhưng, cũng chính vì trân trọng nhau mà nhiều người vô tình đặt bạn bè vào thế khó xử, nhất là khi chuyện tiền bạc xuất hiện.

Chẳng ai muốn tin rằng chỉ một lần vay mượn cũng có thể làm sứt mẻ tình bạn vun đắp cả chục năm. Nhưng thực tế, không ít người đã trải qua cảm giác chua chát, mất tiền, mất cả bạn, còn tình nghĩa thì chẳng thể hàn gắn.

Ảnh minh họa/ Nguồn internet

Đồng tiền, phép thử khó chịu nhưng chính xác

Ông bà ta có câu: 'Tiền bạc là thước đo lòng người', nghe thì phũ phàng nhưng lại rất đúng. Khi túng thiếu, cần vay mượn, nhiều người thường viện lý do chính đáng như thất nghiệp đột ngột, gia đình có việc lớn, con ốm đau… Là bạn bè, ta thương xót, sẵn lòng chìa tay ra đỡ bạn một phần gánh nặng. Nhưng đến lúc đồng tiền ra đi mà chẳng chịu trở về, mọi thứ bắt đầu trở nên chông chênh.

Sự áy náy ban đầu của người đi vay sẽ nhanh chóng biến thành ngại ngùng, rồi thành trốn tránh. Sự tin tưởng của người cho vay dần biến thành nghi ngờ, bực bội, đôi khi là giận dữ. Chỉ một câu hỏi: 'Bao giờ trả?' cũng có thể biến hai người thân thiết thành người dưng ngại chạm mặt nhau. Cái giá ấy, đôi khi còn đắt hơn cả khoản tiền bị mất.

Tình bạn đẹp không nên ràng buộc bằng món nợ

Một tình bạn bền chặt phải được nuôi dưỡng bằng sự chân thành, chia sẻ, cảm thông và trân trọng. Tiền bạc, nếu xuất hiện, chỉ nên là thứ phụ trợ, chứ đừng trở thành sợi dây trói buộc.

Nhiều người cho rằng 'bạn bè thì phải giúp nhau lúc khó khăn', điều đó không sai. Nhưng giúp thế nào để vừa đỡ bạn mà không tự làm khó mình mới là chuyện quan trọng. Thực tế, không phải ai vay cũng xấu bụng hay vô ơn. Có những người thật sự khốn khó, nhưng chính áp lực 'phải trả nhưng không biết xoay đâu' khiến họ sợ gặp bạn, sợ nghe nhắc đến khoản vay. Cuối cùng, cả hai bên đều tổn thương.

Từ chối không cho vay không xấu, mà là khôn ngoan

Rất nhiều người cho rằng từ chối bạn bè lúc họ khó khăn là ích kỷ. Nhưng thực ra, nếu không đủ khả năng hoặc không sẵn sàng 'cho luôn', thì thẳng thắn từ chối là tốt nhất. Thà mất lòng trước, còn hơn mất bạn sau.

Bạn có thể nói thẳng: 'Mình sợ lỡ trễ hẹn thì tình bạn lại mất vui, nên xin lỗi, mình không dám cho vay'; 'Tiền bạc làm mất lòng nhau, mình ngại chuyện này lắm. Nếu cậu cần hỗ trợ khác, mình sẽ giúp hết sức'; 'Mình chỉ xoay được từng này, nếu cần giúp gấp thì mình tặng luôn, coi như hỗ trợ bạn vượt khó'.

Hãy nhớ, một lời từ chối chân thành, khéo léo, rõ ràng vẫn tốt hơn là gật đầu cho vay rồi âm thầm bực bội, mất ngủ chỉ vì trông đợi tiền quay lại.

Giúp bạn không chỉ bằng tiền

Tiền bạc đôi khi không phải cách duy nhất để cứu ai đó khỏi hoạn nạn. Bạn có thể giúp họ tìm việc làm thêm, kết nối nguồn vốn uy tín, gợi ý họ bán bớt tài sản, hoặc đơn giản nhất là động viên tinh thần, hỗ trợ việc nhà, chăm sóc con cái để họ yên tâm xoay sở. Sự hiện diện và chia sẻ thực lòng đôi khi còn đáng giá hơn vài đồng bạc. Chính trong lúc khó khăn, người ta mới thấy ai sẵn sàng ở bên mà không biến bạn bè thành 'ngân hàng di động'.

Nếu buộc phải cho vay hãy rõ ràng như người dưng

Nếu đã quyết định cho vay, bạn nên xác định điều này như một giao dịch, phải rõ ràng hạn trả, số tiền, cách trả. Tốt nhất hãy ghi ra giấy hoặc ít nhất nhắn tin, lưu lại thỏa thuận. Thoạt nghe hơi khô khan nhưng đó là trách nhiệm với chính bạn và với cả người vay.

Đến hạn, đừng ngại nhắc. Nhắc một cách khéo léo, nhẹ nhàng, lịch sự. Ví dụ: 'Mình đang cần xoay tiền việc ABC, bạn sắp xếp giúp mình khoản hôm trước nhé'. Đừng để mọi thứ dây dưa rồi khó mở lời. Càng lâu, tình bạn càng khó cứu.

Vay mượn không xấu nhưng phải sòng phẳng

Nhiều tình bạn vẫn tồn tại dù đã từng vay mượn nhau, lý do là cả hai đều sòng phẳng, giữ chữ tín. Một khi đã mở lời vay, hãy tự trọng, cam kết thì hãy trả đúng hẹn, nếu khó trả hãy báo trước. Đừng chờ bị đòi mới hứa hẹn rồi lại lặng thinh. Người đi vay có trách nhiệm giữ sự tôn trọng, người cho vay cũng cần giữ sự minh bạch. Có vậy, chuyện vay mượn mới không làm vẩn đục mối quan hệ.

Muốn làm bạn lâu, đừng vay mượn nhau

Chúng ta có thể chia sẻ rất nhiều điều trong cuộc sống, câu chuyện buồn vui, bữa ăn ấm áp, chuyến đi xa, những ước mơ… nhưng đừng biến đồng tiền thành phép thử lòng tin, rồi mất nhau chỉ vì một khoản nợ chưa trả.

Nếu thương bạn thật lòng, hãy sẵn sàng giúp đỡ trong khả năng không làm khổ cả hai. Nếu thật sự trân trọng nhau, hãy luôn đặt sự minh bạch, rạch ròi lên trước. Nếu chẳng may vì hoàn cảnh phải vay mượn, hãy trả đúng hẹn, giữ chữ tín để vẫn ngẩng đầu nhìn nhau, vẫn có thể ngồi xuống bên nhau như những ngày xưa chưa từng có món nợ chen vào.

Tiền có thể kiếm lại. Bạn tốt mất đi rồi, có khi chẳng bao giờ tìm lại được nữa. Vậy nên, muốn làm bạn lâu, đừng vay mượn nhau, hoặc nếu buộc phải vay, hãy vay sòng phẳng, trả sòng phẳng và giữ tình bạn vẹn nguyên. Đó mới là cách ứng xử thông minh và trân trọng nhất dành cho nhau.

Theo Trương Hiền/Tri thức & Cuộc sống